Αντικείμενα βασανισμού και θανατικής ποινής σε ανθρώπους. Εισηγητική Έκθεση. κανονις. 125/2019 (Μάθημα 6) 26 Ιουνίου 2019

Αντικείμενα βασανισμού και θανατικής ποινής σε ανθρώπους. Εισηγητική Έκθεση.  κανονις. 125/2019 (Μάθημα 6) 26 Ιουνίου 2019

31.1.2019

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 30/1

---

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2019/125 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

της 16ης Ιανουαρίου 2019

για το εμπόριο ορισμένων αντικειμένων δυναμένων να χρησιμοποιηθούν για τη θανατική ποινή, για βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία

(κωδικοποίηση)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 207 παράγραφος 2,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία (¹),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)	Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου (2) έχει επανειλημμένα τροποποιηθεί κατά τρόπο ουσιαστικό (3). Είναι, ως εκ τούτου, σκόπιμη, για λόγους σαφήνειας και ορθολογισμού, η κωδικοποίηση του εν λόγω κανονισμού.

(2)

Ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί μία από τις κοινές αρχές των κρατών μελών σύμφωνα με άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα αποφάσισε το 1995 να καταστήσει τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών ουσιαστικό στοιχείο στις σχέσεις της με τις τρίτες χώρες. Αποφασίστηκε να εισάγεται ρήτρα για το σκοπό αυτό σε κάθε νέα εμπορική συμφωνία, συμφωνία συνεργασίας και συμφωνία σύνδεσης γενικού χαρακτήρα με τρίτες χώρες.

(3)

Το άρθρο 5 της οικουμενικής διακήρυξης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το άρθρο 7 του διεθνούς συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα και το άρθρο 3 της ευρωπαϊκής σύμβασης για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών επιβάλλουν άνευ όρων εκτεταμένη απαγόρευση των βασανιστηρίων και κάθε άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας. Άλλες διατάξεις και ειδικότερα η διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για την προστασία όλων των προσώπων τα οποία διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο να υποστούν βασανιστήρια και άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία (4) και η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών, του 1984, κατά των βασανιστηρίων και άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτική ς μεταχείρισης ή τιμωρίας, υποχρεώνουν τα κράτη να απαγορεύουν τα βασανιστήρια.

(4)

Το άρθρο 2 παράγραφος 2 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («Χάρτης»), δηλώνει ότι κανείς δεν μπορεί να καταδικασθεί σε θανατική ποινή ούτε να εκτελεσθεί. Στις 22 Απριλίου 2013, το Συμβούλιο ενέκρινε κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ όσον αφορά τη θανατική ποινή και αποφάσισε ότι η Ένωση θα εργασθεί για την κατάργηση της θανατικής ποινής παγκοσμίως.

(5)

Το άρθρο 4 του Χάρτη δηλώνει ότι κανείς δεν επιτρέπεται να υποβληθεί σε βασανιστήρια ούτε σε απάνθρωπες ή εξευτελιστικές ποινές ή μεταχείριση. Στις 20 Μαρτίου 2012, το Συμβούλιο ενέκρινε τις «Κατευθυντήριες γραμμές της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι των τρίτων χωρών όσον αφορά τα βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία (Επικαιροποίηση των κατευθυντήριων γραμμών)». Σύμφωνα με αυτές τις κατευθυντήριες γραμμές πρέπει να παρακινηθούν οι τρίτες χώρες να εμποδίζουν τη χρήση και την παραγωγή καθώς και το εμπόριο ειδών που έχουν σχεδιασθεί για την επιβολή βασανιστηρίων ή άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας καθώς και να εμποδίζουν την κατάχρηση οιουδήποτε άλλου εξοπλισμού για αυτόν τον σκοπό. Εξάλλου, η απαγόρευση σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας πρέπει να επιβάλλει σαφή όρια στην εφαρμογή της θανατικής ποινής. Επομένως η θανατική ποινή δεν θεωρείται υπό οιεσδήποτε περιστάσεις ως νόμιμη ποινή.

(6)

Επομένως, είναι σκόπιμο να θεσπισθούν ενωσιακοί κανόνες για το εμπόριο με τις τρίτες χώρες, αντικειμένων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την επιβολή θανατικής ποινής, και αντικειμένων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την επιβολή βασανιστηρίων ή άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας. Οι κανόνες αυτοί συμβάλλουν αποφασιστικά στην προαγωγή του σεβασμού της ανθρώπινης ζωής και των θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων και χρησιμεύουν, συνεπώς, στην προστασία της δημόσιας ηθικής. Οι κανόνες αυτοί θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι οι ενωσιακοί οικονομικοί φορείς δεν αποκομίζουν κέρδος από εμπόριο το οποίο είτε προωθεί είτε διευκολύνει την εφαρμογή πολιτικών σχετικά με τη θανατική ποινή ή σχετικά με βασανιστήρια, ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, που δεν συνάδουν προς τις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές της Ένωσης, με τον Χάρτη και με τις διεθνείς συμβάσεις και συνθήκες.

(7)

Για τους στόχους του παρόντος κανονισμού, θεωρείται σκόπιμο να εφαρμόζεται ο ορισμός όσον αφορά τα βασανιστήρια ο οποίος περιλαμβάνεται στη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1984 κατά των βασανιστηρίων και κάθε άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας και στο ψήφισμα 3452 (XXX) της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. Ο ορισμός αυτός πρέπει να ερμηνεύεται λαμβάνοντας υπόψη τη νομολογία όσον αφορά την ερμηνεία των αντίστοιχων όρων που περιέχονται στην ευρωπαϊκή σύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και στα σχετικά κείμενα που εκδόθηκαν από την Ένωση ή από τα κράτη μέλη της. Ο ορισμός της «άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας», ο οποίος δεν περιλαμβάνεται στη σύμβαση, θα πρέπει να τροποποιηθεί για να εναρμονιστεί με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Επίσης είναι σκόπιμο η έννοια του όρου «νόμιμη ποινή» στους ορισμούς των «βασανιστηρίων» και της «άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας», να λαμβάνει υπόψη την πολιτική της Ένωσης σχετικά με τη θανατική ποινή.

(8)

Θεωρείται αναγκαίο να απαγορευθούν οι εξαγωγές και οι εισαγωγές αντικειμένων που δεν έχουν άλλη πρακτική χρήση πλην της επιβολής της θανατικής ποινής ή της επιβολής βασανιστηρίων και άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας και να απαγορευθεί η χορήγηση τεχνικής βοήθειας για τα αντικείμενα αυτά.

(9)	Εάν τα αντικείμενα αυτά βρίσκονται σε τρίτες χώρες, είναι ανάγκη να απαγορευθεί στους μεσίτες που είναι εγκατεστημένοι στην Ένωση να παρέχουν μεσιτικές υπηρεσίες όσον αφορά τέτοια αντικείμενα.

(10)

Ως συμβολή για την κατάργηση της θανατικής ποινής σε τρίτες χώρες και για την πρόληψη των βασανιστηρίων και άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, θεωρείται αναγκαίο να απαγορευθεί η παροχή σε τρίτες χώρες τεχνικής βοήθειας που αφορά αντικείμενα που δεν έχουν άλλη πρακτική εφαρμογή πλην της χρήσης τους για την επιβολή της θανατικής ποινής ή για την επιβολή βασανιστηρίων ή άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας.

(11)

Είναι επίσης σκόπιμο να απαγορευτεί στους μεσίτες και προμηθευτές τεχνικής βοήθειας να προσφέρουν εκπαίδευση στη χρήση τέτοιων αντικειμένων σε τρίτες χώρες, αλλά και να απαγορευτεί η προώθηση των εν λόγω αντικειμένων σε εμπορικές ή άλλες εκθέσεις στην Ένωση και η πώληση ή αγορά διαφημιστικού χώρου σε έντυπα ή στο διαδίκτυο και διαφημιστικού χρόνου στην τηλεόραση ή στο ραδιόφωνο σε σχέση με τα αντικείμενα αυτά.

(12)

Για να αποτραπεί η αποκόμιση οφέλους, εκ μέρους οικονομικών φορέων, από τη μεταφορά αντικειμένων που διέρχονται από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης καθ' οδόν προς τρίτη χώρα και που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν για τη θανατική ποινή, βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, είναι αναγκαίο να απαγορευτεί η διαμετακόμιση εντός της Ένωσης τέτοιων αντικειμένων, εφόσον απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙ ή, εφόσον ο οικονομικός φορέας γνωρίζει τη χρήση για την οποία προορίζονται, αν απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙ του παρόντος κανονισμού.

(13)

Tα κράτη μέλη πρέπει να μπορούν να εφαρμόζουν μέτρα για τον περιορισμό της προσφοράς ορισμένων υπηρεσιών σε σχέση με αντικείμενα που δεν έχουν άλλη πρακτική χρήση εκτός από τη θανατική ποινή, βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, σε συμμόρφωση προς τους εφαρμοστέους ενωσιακούς κανόνες.

(14)	Ο παρών κανονισμός θεσπίζει ένα σύστημα για την έκδοση αδειών εξαγωγής με στόχο να εμποδίζεται η χρήση ορισμένων αντικειμένων για τη θανατική ποινή, για βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία.

(15)

Είναι συνεπώς αναγκαίο να υποβάλλονται σε ελέγχους οι εξαγωγές ορισμένων αντικειμένων τα οποία δεν θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν μόνο για την επιβολή της θανατικής ποινής ή βασανιστηρίων ή άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, αλλά και για θεμιτούς στόχους. Οι έλεγχοι αυτοί θα πρέπει να επιβάλλονται σε αντικείμενα που χρησιμοποιούνται βασικά για την επιβολή του νόμου και, εφόσον οι έλεγχοι αυτοί δεν είναι υπερβολικοί, σε οποιαδήποτε άλλα είδη ή προϊόντα τα οποία μπορεί να χρησιμοποιηθούν καταχρηστικά για την επιβολή βασανιστηρίων ή άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, λαμβανομένων υπόψη του τύπου και των τεχνικών τους χαρακτηριστικών.

(16)

Όσον αφορά την επιβολή του νόμου, πρέπει να σημειωθεί ότι το άρθρο 3 του κώδικα συμπεριφοράς για τους υπαλλήλους επιβολής του νόμου (5), προβλέπει ότι οι υπάλληλοι που είναι επιφορτισμένοι με την επιβολή του νόμου μπορούν να χρησιμοποιήσουν βία μόνον εφόσον αυτό είναι αυστηρά απαραίτητο και στο βαθμό που απαιτείται για την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Οι βασικές αρχές για τη χρήση βίας και όπλων από υπαλλήλους επιβολής του νόμου, που εγκρίθηκε από το 8ο συνέδριο των Ηνωμένων Εθνών το 1990 σχετικά με την πρόληψη του εγκλήματος και τη μεταχείριση των παραβατών, προβλέπει ότι οι υπάλληλοι επιβολής του νόμου πρέπει κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους να εφαρμόζουν, κατά το δυνατό, μη βίαια μέσα πριν καταλήξουν στη χρήση βίας και όπλων.

(17)

Ως εκ τούτου, οι βασικές αρχές συνηγορούν για την ανάπτυξη μη φονικών όπλων εξουδετέρωσης που πρέπει να χρησιμοποιούνται στις κατάλληλες περιστάσεις, ενώ δέχονται ότι η χρήση των όπλων αυτών θα πρέπει να ελέγχεται με προσοχή. Έτσι, ορισμένα είδη που χρησιμοποιούνται κατά παράδοση από την αστυνομία για αυτοάμυνα και έλεγχο ταραχών, έχουν τροποποιηθεί ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούνται για την επιβολή ηλεκτροσόκ και τη χρήση χημικών ουσιών για την εξουδετέρωση ατόμων. Υπάρχουν ενδείξεις ότι, σε πολλές χώρες, τα όπλα αυτά χρησιμοποιούνται καταχρηστικά για την επιβολή βασανιστηρίων και άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας.

(18)	Οι βασικές αρχές τονίζουν ότι οι υπάλληλοι επιβολής του νόμου θα πρέπει να έχουν εξοπλισμό αυτοάμυνας. Επομένως, ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται στο εμπόριο συνήθων ειδών αυτοάμυνας, όπως οι ασπίδες.

(19)	Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να εφαρμόζεται στο εμπόριο ορισμένων συγκεκριμένων χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται για την εξουδετέρωση ατόμων.

(20)

Όσον αφορά τις πέδες (ποδών), τις αλυσίδες πρόσδεσης περισσοτέρων του ενός ατόμων και τα αγκύλια (κρίκοι ποδών) και τις χειροπέδες, σημειωτέον ότι το άρθρο 33 των ελάχιστων κανόνων των Ηνωμένων Εθνών για τη μεταχείριση των κρατουμένων (6) προβλέπουν ότι τα μέσα καταστολής δεν πρέπει ποτέ να εφαρμόζονται ως τιμωρία. Εξάλλου, απαγορεύεται αλυσίδες και σιδηροί δεσμοί να χρησιμοποιούνται ως μέσα καταστολής. Σημειωτέον επίσης, ότι οι ελάχιστοι κανόνες των Ηνωμένων Εθνών για τη μεταχείριση των κρατουμένων προβλέπουν ότι άλλα μέσα καταστολής δεν μπορούν να χρησιμοποιούνται παρά μόνον ως προφύλαξη για την αποτροπή απόδρασης κατά τη διάρκεια μεταγωγής, για ιατρικούς λόγους μετά από υπόδειξη ιατρού ή, αν άλλες μέθοδοι ελέγχου έχουν αποτύχει, για να εμποδίσουν έναν κρατούμενο να τραυματίσει τον εαυτό του ή άλλους ή να προκαλέσει υλικές καταστροφές.

(21)

Για να προστατευθεί το προσωπικό και άλλα άτομα από το φτύσιμο, ορισμένες φορές οι κρατούμενοι εξαναγκάζονται να φορούν τις λεγόμενες κουκούλες φτυσίματος. Επειδή τέτοιες κουκούλες καλύπτουν το στόμα και συχνά και τη μύτη, παρουσιάζουν εγγενή κίνδυνο ασφυξίας. Εάν συνδυαστούν δε με άλλα δεσμά, όπως χειροπέδες, υπάρχει επίσης ο κίνδυνος τραυματισμού του λαιμού. Επομένως θα πρέπει να ελέγχονται οι εξαγωγές κουκούλων φτυσίματος.

(22)

Το πεδίο των ελέγχων των εξαγωγών πρέπει να περιλαμβάνει, πέραν των φορητών όπλων και τα σταθερά ή αναρτώμενα όπλα ηλεκτροσόκ που καλύπτουν ευρεία περιοχή και στοχεύουν πολλά άτομα. Τέτοια όπλα παρουσιάζονται συχνά ως τα λεγόμενα μη φονικά όπλα, αλλά παρουσιάζουν, σε τελευταία ανάλυση, τον ίδιο κίνδυνο να προκαλέσουν σοβαρό πόνο ή οδύνη όπως τα φορητά όπλα ηλεκτροσόκ.

(23)

Δεδομένου ότι οι σταθερές συσκευές διάχυσης χημικών ουσιών ερεθισμού προς χρήση στο εσωτερικό κτιρίου διατίθενται στο εμπόριο και η χρήση τέτοιων ουσιών σε εσωτερικούς χώρους παρουσιάζει τον κίνδυνο να προκαλέσει σοβαρό πόνο ή οδύνη που δεν συνδέεται με τη συνήθη χρήση σε εξωτερικούς χώρους, οι εξαγωγές τέτοιου εξοπλισμού θα πρέπει να ελέγχονται.

(24)

Οι έλεγχοι των εξαγωγών θα πρέπει επίσης να διενεργούνται για σταθερό ή αναρτώμενο εξοπλισμό διάχυσης χημικών ουσιών εξουδετέρωσης ή ερεθισμού που καλύπτει ευρεία περιοχή, στην περίπτωση που τέτοιος εξοπλισμός δεν υπόκειται ακόμη σε ελέγχους των εξαγωγών, σύμφωνα με την κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου (7). Τέτοιος εξοπλισμός παρουσιάζεται συχνά ως η λεγόμενη μη φονική τεχνολογία, αλλά παρουσιάζει, σε τελευταία ανάλυση, τον ίδιο κίνδυνο να προκαλέσει σοβαρό πόνο ή οδύνη, όπως τα φορητά όπλα και συσκευές. Παρόλο που το νερό δεν είναι χημική ουσία εξουδετέρωσης ή ερεθισμού, οι αντλίες εκτόξευσης νερού μπορούν να χρησιμοποιούνται για τη διάχυση τέτοιων παραγόντων σε υγρή μορφή και οι εξαγωγές τους θα πρέπει να ελέγχονται.

(25)

Οι έλεγχοι των εξαγωγών όσον αφορά το βάλσαμο κοκκινοπίπερου (Oleoresin capsicum) (OC) και το πελαργονικό οξύ (vanillylamide) (PAVA) θα πρέπει να συμπληρώνονται από ελέγχους στις εξαγωγές ορισμένων μειγμάτων που περιέχουν αυτές τις ουσίες, οι οποίες μπορούν να χορηγούνται ως τέτοιες ως παράγοντες εξουδετέρωσης ή ερεθισμού ή να χρησιμοποιούνται για την παρασκευή τέτοιων παραγόντων. Κατά περίπτωση, οι αναφορές σε χημικούς παράγοντες εξουδετέρωσης ή ερεθισμού πρέπει να νοούνται ότι περιλαμβάνουν βάλσαμο κοκκινοπίπερου (Oleoresin capsicum) και τα σχετικά μείγματα που το περιέχουν.

(26)	Είναι σκόπιμο να προβλεφθούν ειδικές εξαιρέσεις από τους ελέγχους εξαγωγών προκειμένου να μην παρακωλύεται η λειτουργία των αστυνομικών δυνάμεων των κρατών μελών καθώς και η εκτέλεση επιχειρήσεων διατήρησης της ειρήνης ή διαχείρισης κρίσεων.

(27)

Επειδή ορισμένα κράτη μέλη έχουν ήδη απαγορεύσει τις εξαγωγές και εισαγωγές των αντικειμένων αυτών, είναι σκόπιμο να δοθεί στα κράτη μέλη το δικαίωμα να απαγορεύουν τις εξαγωγές και εισαγωγές πεδών (ποδών), αλυσίδων πρόσδεσης περισσοτέρων του ενός ατόμων και φορητών συσκευών ηλεκτροσόκ πλην των ζωνών ηλεκτροσόκ. Θα πρέπει επίσης να επιτραπεί στα κράτη μέλη να εφαρμόσουν, εφόσον το επιθυμούν, ελέγχους εξαγωγών για τις χειροπέδες με συνολικό μήκος, συμπεριλαμβανομένης της αλυσίδας, άνω των 240 mm όταν είναι κλειστές.

(28)

Προκειμένου να περιορισθεί η διοικητική επιβάρυνση για τους εξαγωγείς, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν στον εξαγωγέα μία συνολική άδεια για τα αντικείμενα που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙΙ του παρόντος κανονισμού, ούτως ώστε να εμποδίζεται η χρήση των σχετικών αντικειμένων για βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία.

(29)

Σε ορισμένες περιπτώσεις, φαρμακευτικά προϊόντα που εξάχθηκαν σε τρίτες χώρες παροχετεύθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν για την εφαρμογή θανατικής ποινής, ιδίως με τη χορήγηση θανατηφόρου υπερβολικής δόσης με ένεση. Η Ένωση αποδοκιμάζει την εφαρμογή θανατικής ποινής υπό όλες τις περιστάσεις και καταβάλλει προσπάθειες για την καθολική της κατάργηση. Οι εξαγωγείς αντέδρασαν στην ακούσια ανάμειξή τους σε μια τέτοιου είδους χρήση των προϊόντων που αυτοί ανέπτυξαν για ιατρική χρήση.

(30)

Ως εκ τούτου είναι ανάγκη να επιβληθούν έλεγχοι στις εξαγωγές ορισμένων προϊόντων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τον σκοπό αυτό ώστε να εμποδισθεί η χρήση ορισμένων φαρμακευτικών προιόντων για την εκτέλεση θανατικής ποινής και να εξασφαλιστεί ότι όλοι οι εξαγωγείς φαρμακευτικών προϊόντων της Ένωσης υπόκεινται σε ομοιόμορφους κανόνες από την άποψη αυτή. Τα περί ων ο λόγος φαρμακευτικά προϊόντα αναπτύχθηκαν, μεταξύ άλλων, για αναισθησία και καταπράϋνση.

(31)	Το σύστημα για την έκδοση αδειών εξαγωγής δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα όρια της αναλογικότητας. Δεν θα πρέπει, επομένως, να εμποδίζει την εξαγωγή φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για νόμιμους θεραπευτικούς σκοπούς.

(32)

Ο κατάλογος των αντικειμένων για τα οποία απαιτείται άδεια, προκειμένου να αποτρέπεται η χρήση των αντικειμένων αυτών για τη θανατική ποινή, θα πρέπει να περιλαμβάνει μόνο αντικείμενα τα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί για την εκτέλεση θανατικής ποινής σε χώρα που δεν έχει καταργήσει τη θανατική ποινή και αντικείμενα τα οποία έχουν λάβει έγκριση να χρησιμοποιηθούν για την εκτέλεση θανατικής ποινής που έχει εγκριθεί σε οποιαδήποτε παρόμοια τρίτη χώρα, χωρίς να έχουν χρησιμοποιηθεί ακόμη για την εκτέλεση θανατικής ποινής. Ο κατάλογος δεν θα πρέπει να περιλαμβάνει συνήθη, μη θανατηφόρα αντικείμενα που δεν είναι ουσιώδους σημασίας για την εκτέλεση καταδίκων, όπως η συμβατική επίπλωση που μπορεί να βρίσκεται σε μια αίθουσα εκτελέσεων.

(33)

Λαμβανομένων υπόψη των διαφορών μεταξύ της θανατικής ποινής, αφενός, και των βασανιστηρίων και της άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, αφετέρου, είναι σκόπιμο να θεσπισθεί ένα σύστημα για την έκδοση αδειών εξαγωγής με σκοπό την πρόληψη της χρήσης ορισμένων αντικειμένων για τη θανατική ποινή. Ένα τέτοιο σύστημα θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι ορισμένες χώρες έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή για όλα τα εγκλήματα και έχουν αναλάβει διεθνή δέσμευση για το θέμα αυτό. Δεδομένου ότι υπάρχει κίνδυνος επανεξαγωγής σε χώρες που δεν το έχουν πράξει, θα πρέπει να επιβάλλονται ορισμένες προϋποθέσεις και απαιτήσεις όταν χορηγείται άδεια για εξαγωγές προς χώρες που έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή. Επομένως, είναι σκόπιμο να χορηγείται γενική άδεια εξαγωγής για τις εξαγωγές προς τις χώρες που έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή για όλα τα εγκλήματα και έχουν επιβεβαιώσει την εν λόγω κατάργηση μέσω διεθνούς δέσμευσης.

(34)

Εάν μια χώρα δεν έχει καταργήσει τη θανατική ποινή για όλα τα εγκλήματα και δεν έχει επιβεβαιώσει την κατάργηση αυτή μέσω διεθνούς δέσμευσης, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει, όταν εξετάζουν αίτηση για έκδοση άδειας εξαγωγής, να ελέγχουν κατά πόσον υπάρχει κίνδυνος ο τελικός χρήστης στη χώρα προορισμού να χρησιμοποιήσει τα εξαγόμενα αντικείμενα για τέτοιου είδους ποινή. Θα πρέπει να επιβάλλονται κατάλληλες προϋποθέσεις και απαιτήσεις για τον έλεγχο των πωλήσεων ή μεταφορών σε τρίτους από τον τελικό χρήστη. Εάν πρόκειται για πολλαπλές αποστολές μεταξύ του ίδιου εξαγωγέα και τελικού χρήστη, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επανεξετάζουν το καθεστώς του τελικού χρήστη σε περιοδική βάση, για παράδειγμα κάθε έξι μήνες, και όχι κάθε φορά που χορηγείται άδεια εξαγωγής για ένα φορτίο, με την επιφύλαξη του δικαιώματος των αρμόδιων αρχών να ακυρώσουν, να αναστείλουν, να τροποποιήσουν ή να ανακαλέσουν την άδεια εξαγωγής εφόσον αυτό δικαιολογείται.

(35)

Προκειμένου να περιορισθεί η διοικητική επιβάρυνση για τους εξαγωγείς, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν σε έναν εξαγωγέα συνολική άδεια για όλες τις αποστολές φαρμακευτικών προϊόντων από αυτόν σε συγκεκριμένο τελικό χρήστη για καθορισμένη χρονική περίοδο, προσδιορίζοντας, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, μια ποσότητα που αντιστοιχεί στην κανονική χρήση του τελικού χρήστη αντικειμένων τέτοιου είδους. Η άδεια αυτή θα πρέπει να ισχύει για περίοδο μεταξύ ενός και τριών ετών με πιθανή παράταση μέχρι δύο χρόνια.

(36)

Συνολική άδεια μπορεί επίσης να χορηγηθεί εάν ο κατασκευαστής σκοπεύει να εξάγει φάρμακα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού προς διανομέα σε χώρα η οποία δεν έχει καταργήσει τη θανατική ποινή, υπό την προϋπόθεση ότι ο εξαγωγέας και ο διανομέας έχουν συνάψει νομικά δεσμευτική συμφωνία η οποία υποχρεώνει τον διανομέα να εφαρμόζει κατάλληλα μέτρα που διασφαλίζουν ότι τα φαρμακευτικά προϊόντα δεν θα χρησιμοποιηθούν για τη θανατική ποινή.

(37)

Τα φάρμακα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού είναι δυνατόν να υπόκεινται σε ελέγχους σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις για τα ναρκωτικά φάρμακα και τις ψυχοτρόπους ουσίες, όπως η σύμβαση του 1971 για τις ψυχοτρόπους ουσίες. Δεδομένου ότι οι έλεγχοι αυτοί δεν εφαρμόζονται προκειμένου να αποτραπεί η χρήση των σχετικών φαρμάκων για τη θανατική ποινή, αλλά για την πρόληψη της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών, εκτός από τους εν λόγω διεθνείς ελέγχους θα πρέπει να εφαρμόζονται και οι έλεγχοι των εξαγωγών που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό. Ωστόσο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να παροτρύνονται να χρησιμοποιούν ενιαία διαδικασία για την εφαρμογή και των δύο συστημάτων ελέγχου.

(38)

Οι έλεγχοι επί των εξαγωγών σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό δεν θα πρέπει να εφαρμόζονται σε αντικείμενα των οποίων ελέγχεται η εξαγωγή σύμφωνα με την κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ, τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 428/2009 του Συμβουλίου (8) και τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 258/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9).

(39)

Για την παροχή μεσιτικών υπηρεσιών και τεχνικής βοήθειας σχετικά με τα αντικείμενα που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙΙ ή στο παράρτημα IV του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να απαιτείται προηγούμενη αδειοδότηση, προκειμένου να αποτραπεί η χρήση των μεσιτικών υπηρεσιών ή της τεχνικής βοήθειας που συνεισφέρουν στη χρήση αντικειμένων που σχετίζονται με τη θανατική ποινή ή τα βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία.

(40)

Ως μεσιτικές υπηρεσίες και τεχνική βοήθεια για τις οποίες ο παρών κανονισμός επιβάλλει προηγούμενη αδειοδότηση θα πρέπει να θεωρούνται αυτές που προσφέρονται εντός της Ένωσης, δηλαδή από εντός των επικρατειών οι οποίες καλύπτονται από τις Συνθήκες, περιλαμβανομένου του εναέριου χώρου καθώς και κάθε αεροσκάφους και σκάφους που βρίσκεται υπό τη δικαιοδοσία ενός κράτους μέλους.

(41)

Κατά την έκδοση άδειας για την παροχή τεχνικής βοήθειας σε σχέση με αντικείμενα που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙΙ του παρόντος κανονισμού, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να μεριμνούν ώστε να εξασφαλίζεται πως η τεχνική βοήθεια και κάθε ενδεχόμενη εκπαίδευση στη χρήση των αντικειμένων που πρόκειται να διατεθούν ή να προσφερθούν σε συνδυασμό με την τεχνική βοήθεια για την οποία ζητείται η άδεια, προσφέρονται κατά τρόπο που προωθούν πρότυπα επιβολής του νόμου τα οποία σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και συμβάλλουν στην πρόληψη των βασανιστηρίων ή άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας.

(42)

Για να αποτραπεί η αποκόμιση οφέλους, εκ μέρους οικονομικών φορέων, από τη μεταφορά αντικειμένων που διέρχονται από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης καθ' οδόν προς τρίτη χώρα και που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν για τη θανατική ποινή, βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, είναι αναγκαίο να απαγορευτεί η διαμετακόμιση εντός της Ένωσης τέτοιων αντικειμένων, εφόσον ο οικονομικός φορέας γνωρίζει τη χρήση για την οποία προορίζονται, αν απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙΙ ή στο παράρτημα IV του παρόντος κανονισμού.

(43)

Οι κατευθυντήριες γραμμές της πολιτικής της ΕE έναντι τρίτων χωρών, σχετικά με τα βασανιστήρια και άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, προβλέπει, μεταξύ άλλων, ότι οι επικεφαλής αποστολής σε τρίτες χώρες πρέπει να συμπεριλαμβάνουν, στις περιοδικές τους εκθέσεις ανάλυση των περιπτώσεων βασανισμού ή άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας στο κράτος όπου είναι διαπιστευμένοι, καθώς και τα μέτρα τα οποία λαμβάνονται για την καταπολέμησή τους. Οι αρμόδιες αρχές είναι σκόπιμο να λαμβάνουν υπόψη τους τις εκθέσεις αυτές και ανάλογες εκθέσεις που συντάσσουν σχετικές διεθνείς οργανώσεις και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, όταν αποφασίζουν σχετικά με αιτήσεις αδείας. Οι εκθέσεις αυτές πρέπει επίσης να περιγράφουν κάθε εξοπλισμό που χρησιμοποιείται στις τρίτες χώρες για την επιβολή της θανατικής ποινής ή για βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία.

(44)

Οι τελωνειακές αρχές θα πρέπει να ανταλλάσσουν ορισμένες πληροφορίες με άλλες τελωνειακές αρχές χρησιμοποιώντας το τελωνειακό σύστημα διαχείρισης κινδύνων, σύμφωνα με την τελωνειακή νομοθεσία της Ένωσης· ωστόσο, οι αρμόδιες αρχές στις οποίες αναφέρεται ο παρών κανονισμός θα πρέπει να ανταλλάσσουν ορισμένες πληροφορίες με άλλες αρμόδιες αρχές. Είναι σκόπιμο να απαιτείται από τις αρμόδιες αρχές η χρήση ασφαλούς και κρυπτογραφημένου συστήματος για την ανταλλαγή πληροφοριών όσον αφορά την άρνηση χορήγησης άδειας. Για τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή θα πρέπει να προσθέσει μια νέα λειτουργία στο υπάρχον σύστημα, το οποίο συγκροτήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 428/2009.

(45)

Στον βαθμό που αφορά δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, η επεξεργασία και η ανταλλαγή πληροφοριών θα πρέπει να τηρούν τους εφαρμοστέους κανόνες σχετικά με την επεξεργασία και την ανταλλαγή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10) και τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1725 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11).

(46)

Για την έγκριση των διατάξεων που απαιτούνται για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την τροποποίηση των παραρτημάτων I έως IX του παρόντος κανονισμού. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή να διεξάγει, κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες, τις κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, οι οποίες να πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (12). Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ίση συμμετοχή στην προετοιμασία των κατ' εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα κατά τον ίδιο χρόνο με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την προετοιμασία κατ' εξουσιοδότηση πράξεων.

(47)

Για να μπορεί η Ένωση να αντιδρά γρήγορα όταν δημιουργούνται νέα προϊόντα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη θανατική ποινή, βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, και όταν υφίσταται σαφής και άμεσος κίνδυνος τα προϊόντα αυτά να χρησιμοποιηθούν για σκοπούς που συνεπάγονται τέτοιες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί η άμεση εφαρμογή της σχετικής πράξης της Επιτροπής, εφόσον, σε περίπτωση τροποποίησης του παραρτήματος II ή III του παρόντος κανονισμού, επιτακτικοί λόγοι επείγοντος απαιτούν την τροποποίηση αυτή. Για να μπορεί η Ένωση να αντιδρά γρήγορα όταν μία ή περισσότερες τρίτες χώρες είτε εγκρίνουν τη χρήση ορισμένων αντικειμένων για τη θανατική ποινή, είτε δεν δέχονται ή παραβιάζουν μια διεθνή δέσμευση για την κατάργηση της θανατικής ποινής για όλα τα εγκλήματα, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί η άμεση εφαρμογή της σχετικής πράξης της Επιτροπής, εφόσον, σε περίπτωση τροποποίησης του παραρτήματος IV ή V του παρόντος κανονισμού, επιτακτικοί λόγοι επείγοντος το απαιτούν. Όταν ακολουθείται η διαδικασία του επείγοντος, έχει ιδιαίτερη σημασία η Επιτροπή να διενεργεί, κατά το προπαρασκευαστικό της έργο, τις κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων.

(48)

Θα πρέπει να δημιουργηθεί μια ομάδα συντονισμού. Η ομάδα αυτή θα πρέπει να χρησιμεύει ως βήμα για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της Επιτροπής και των εμπειρογνωμόνων από τα κράτη μέλη σχετικά με τις διοικητικές πρακτικές και για τη συζήτηση ζητημάτων ερμηνείας του παρόντος κανονισμού, τεχνικών θεμάτων όσον αφορά τα αντικείμενα του καταλόγου, εξελίξεων σχετικών με τον παρόντα κανονισμό και κάθε άλλου θέματος που ενδέχεται να προκύπτει. Η ομάδα θα πρέπει ιδίως να μπορεί να συζητά θέματα που σχετίζονται με τη φύση και την επιδιωκόμενη επίδραση των αντικειμένων, τη διαθεσιμότητά τους σε τρίτες χώρες και το ζήτημα του κατά πόσο τα αντικείμενα αυτά έχουν σχεδιαστεί ή τροποποιηθεί με σκοπό τη χρήση τους για τη θανατική ποινή, για βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία. Εάν, κατά την προετοιμασία κατ' εξουσιοδότηση πράξεων, η Επιτροπή αποφασίσει να ζητήσει τη γνώμη της ομάδας, θα πρέπει να το πράξει σύμφωνα με τις αρχές που καθορίζονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου.

(49)

Η Επιτροπή δεν προμηθεύεται εξοπλισμό για την επιβολή του νόμου, δεδομένου ότι δεν είναι αρμόδια για την τήρηση του νόμου και της τάξης, την άσκηση ποινικών διώξεων ή την εφαρμογή των δικαστικών αποφάσεων σε ποινικές υποθέσεις. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να θεσπιστεί μια διαδικασία ούτως ώστε η Επιτροπή να λαμβάνει πληροφορίες σχετικά με μη απαριθμούμενα είδη για την επιβολή του νόμου και προϊόντα που διατίθενται στην αγορά της Ένωσης, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι κατάλογοι των αντικειμένων των οποίων το εμπόριο απαγορεύεται ή ελέγχεται επικαιροποιούνται για να λαμβάνονται υπόψη οι νέες εξελίξεις. Όταν απευθύνει το αίτημά του στην Επιτροπή, το κράτος μέλος θα πρέπει να διαβιβάζει το αίτημά του για την προσθήκη αντικειμένων στο παράρτημα ΙΙ, στο παράρτημα ΙΙΙ ή στο παράρτημα IV του παρόντος κανονισμού στα άλλα κράτη μέλη.

(50)

Τα μέτρα του παρόντος κανονισμού έχουν ως στόχο να εμποδίσουν τόσο τη θανατική ποινή, όσο και τα βασανιστήρια και κάθε άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία σε τρίτες χώρες. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν περιορισμούς στις συναλλαγές με τρίτες χώρες όσον αφορά αντικείμενα που είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν για την επιβολή της θανατικής ποινής ή για βασανιστήρια και άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία. Δεν θεωρείται αναγκαίο να καθιερωθούν παρόμοιοι έλεγχοι στις συναλλαγές στο εσωτερικό της Ένωσης, εφόσον στα κράτη μέλη δεν ισχύει η θανατική ποινή, και τα κράτη μέλη θα έχουν θεσπίσει τα κατάλληλα μέτρα για την απαγόρευση και την πρόληψη βασανιστηρίων και άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας.

(51)

Οι κατευθυντήριες γραμμές της πολιτικής της ΕE έναντι τρίτων χωρών, σχετικά με τα βασανιστήρια και άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία αναφέρουν ότι, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος λήψης αποτελεσματικών μέτρων εναντίον των βασανιστηρίων και άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα για την απαγόρευση της χρήσης, της παραγωγής και της εμπορίας ειδών που προορίζονται για την επιβολή βασανιστηρίων ή άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας. Εναπόκειται στα κράτη μέλη να επιβάλλουν και να ενισχύουν τους αναγκαίους περιορισμούς στη χρήση και παραγωγή αυτών των ειδών.

(52)	Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενημερώνονται αμοιβαία για τα μέτρα που λαμβάνουν δυνάμει του παρόντος κανονισμού καθώς και για άλλες συναφείς πληροφορίες που διαθέτουν σχετικά με τον παρόντα κανονισμό.

(53)	Κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να θεσπίσει κανόνες για τις επιβλητέες κυρώσεις σε περίπτωση παραβιάσεων του παρόντος κανονισμού και μεριμνά για την εφαρμογή τους. Οι κυρώσεις αυτές πρέπει να είναι αποτελεσματικές, ανάλογες της παραβίασης και αποτρεπτικές,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

ΝΕΑ Βιβλία για Ε Ξ Ε Τ Α Σ Ε Ι Σ Πιστοποιημένων Εκτελωνιστών με βάση τον Ενωσιακό τελωνειακό Κώδικα

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΑΚΡΟΑΣΗΣ στα ΤΕΛΩΝΕΙΑ Σύνταξη Αίτησης για Απόφαση σε ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ με το Μεγαλύτερο Αρχείο στην Ελλάδα E-Mail = ggioggaras@Gmail.comΗ

Ρωτήστε μας Τελωνειακά θέματα στο: E-Mail = ggioggaras@Gmail.com Να σας απαντήσουμε

Ζητάμε ΕΝΤΥΠΑ ΔΙΑΣΑΦΗΣΕΩΝ Από το 1830 μέχρι σήμερα

Ενδιαφέρουσες  Ιστοσελίδες https://sxoli-ekteloniston.blogspot .com https://ektelonistivivlia.blogspot.com https://gnomesmetaforas.blogspot .com https://logotexnia-ekteloniston.blogspot .com www.bookstars.gr Στο δεύτερο blog βιβλία και της Διαμεταφοράς