Ε.2058/12.10.2023 Οδηγίες
αναφορικά με την εφαρμογή της Κ.Υ.Α των Υπουργών Οικονομικών και Γεωργίας
Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987 (Β΄236) κατά την απόκτηση στο εσωτερικό της χώρας
ή την εισαγωγή μηχανολογικού εξοπλισμού για την επαναεριοποίηση υγροποιημένου
φυσικού αερίου σε πλωτούς τερματικούς σταθμούς. (Μάθημα 3) 15 Οκτωβρίου 2023
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ |
Αθήνα,12.10.2023 Ε.2058 ΠΡΟΣ: Ως Πίνακα
Διανομής |
Θέμα: Οδηγίες
αναφορικά με την εφαρμογή της Κ.Υ.Α των Υπουργών Οικονομικών και Γεωργίας
Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987 (Β΄236) κατά την απόκτηση στο εσωτερικό της χώρας
ή την εισαγωγή μηχανολογικού εξοπλισμού για την επαναεριοποίηση υγροποιημένου
φυσικού αερίου σε πλωτούς τερματικούς σταθμούς.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΥ
Α) ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
Αντικείμενο της παρούσας εγκυκλίου αποτελεί η παροχή διευκρινίσεων αναφορικά με
την εφαρμογή της ΚΥΑ Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987 κατά την απόκτηση στο
εσωτερικό της χώρας ή την εισαγωγή μηχανολογικού εξοπλισμού για την
επαναεριοποίηση υγροποιημένου φυσικού αερίου σε πλωτούς τερματικούς
σταθμούς .
Β) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ
Στην παρούσα εγκύκλιο αναφέρονται τα στοιχεία που θα πρέπει να προσκομιστούν
στον προϊστάμενο της ΔΟΥ που είναι αρμόδιος για την επιβολή του ΦΠΑ,
προκειμένου να κρίνει κατά πόσο η απόκτηση στο εσωτερικό της χώρας ή η εισαγωγή
πλωτού τερματικού σταθμού από επιχειρήσεις οι οποίες πραγματοποιούν εργασίες
επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου, μπορεί να υπαχθεί στην αναστολή
καταβολής ΦΠΑ στα πλαίσια της ΚΥΑ Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987 .
Γ) ΠΕΔΙΟ
ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
Η παρούσα εγκύκλιος αφορά επενδυτές οι οποίοι σκοπεύουν να προβούν στην
απόκτηση ή εισαγωγή πλωτού τερματικού σταθμού (FSRU) προκειμένου να ιδρύσουν,
επεκτείνουν ή να εκσυγχρονίσουν επιχείρηση επαναεριοποίησης υγροποιημένου
φυσικού αερίου.
_ ____
Με αφορμή τα
ερωτήματα που υποβλήθηκαν στην Υπηρεσία μας σχετικά με την εφαρμογή της ΚΥΑ
Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987, σε περιπτώσεις απόκτησης στο εσωτερικό της χώρας
ή στην εισαγωγή μηχανολογικού εξοπλισμού για την επαναεριοποίηση υγροποιημένου
φυσικού αερίου σε πλωτούς τερματικούς σταθμούς, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
1. Στις διατάξεις
της ΚΥΑ Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987 μπορούν να υπαχθούν μεταξύ άλλων όλες οι
βιομηχανικές και βιοτεχνικές μεταποιητικές επιχειρήσεις. Ο χαρακτηρισμός μίας
επιχείρησης ως βιομηχανία ή βιοτεχνία, κρίνεται με βάση τα στοιχεία του φακέλου
του υποκειμένου.
Συμπληρωματικό
στοιχείο για το αν πρόκειται για βιομηχανική/βιοτεχνική επιχείρηση της
παραγράφου 1 της ΚΥΑ Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987, αποτελεί η βεβαίωση του
αρμοδίου επιμελητηρίου (βιομηχανικό/βιοτεχνικό) από την οποία θα προκύπτει και
η επαγγελματική κατηγορία της επιχείρησης .
2. Εφόσον
υποστηρίζεται κατά τα ανωτέρω η βιομηχανική/βιοτεχνική/μεταποιητική
δραστηριότητα, αναφορικά με εργασίες επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού
αερίου, στην έννοια των επιχειρήσεων που υπάγονται στην ανωτέρω απόφαση,
συμπεριλαμβάνονται επιχειρήσεις οι οποίες πραγματοποιούν εργασίες
επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου σε πλωτούς τερματικούς σταθμούς
(FSRU) .
3. Περαιτέρω, στην
έννοια του εξοπλισμού για τους σκοπούς της ΚΥΑ Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987
περιλαμβάνονται κυρίως μηχανήματα, εξαρτήματα και λοιπά όργανα, καθώς και
ανταλλακτικά αυτών, εφόσον εισάγονται ή αγοράζονται μαζί με τα μηχανήματα ή
λοιπά όργανα και τα οποία με τη συναρμολόγησή τους και την εγκατάστασή τους,
σαν ενιαίο λειτουργικό σύνολο, συνιστούν το μηχανολογικό εξοπλισμό που υπάγεται
στις διατάξεις αυτής της απόφασης .
4. Δεδομένου ότι η
ΚΥΑ Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987, αφορά καινούργιο μηχανολογικό και λοιπό
εξοπλισμό, στην περίπτωση των πλωτών τερματικών σταθμών επαναεριοποίησης
υγροποιημένου φυσικού αερίου που προκύπτουν από μετασκευή υφιστάμενου πλοίου σε
πλωτό ναυπήγημα, κατόπιν εκτεταμένων εργασιών στο πλοίο, ο προμηθευτής τους ή
σε περίπτωση εισαγωγής τους, ο εισαγωγέας, οφείλει να βεβαιώνει, ως προς τον
μηχανολογικό εξοπλισμό που θα αποκτηθεί και θα εγκατασταθεί ως ενιαίο
λειτουργικό σύνολο, (με υπεύθυνη δήλωση) ότι λόγω των εργασιών που έχουν λάβει
χώρα επί αυτού, έχει επέλθει αλλαγή της φύσης του αρχικού αγαθού, από πλοίο σε
πλωτό ναυπήγημα, ώστε να προορίζεται να εκτελεί αποκλειστικά και μόνο, τις
εργασίες που σχετίζονται με την μετατροπή του φυσικού αερίου από υγρή σε αέρια
κατάσταση και συνεπώς, επέχει το χαρακτήρα νέου μηχανολογικού εξοπλισμού. Η
βεβαίωση αυτή προσκομίζεται στον προϊστάμενο της ΔΟΥ που είναι αρμόδιος για την
επιβολή του ΦΠΑ .
5. Κατά τα λοιπά,
ισχύουν τα οριζόμενα στην ΚΥΑ Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987 .
6. Σημειώνεται ότι
οι επιχειρήσεις οι οποίες αποκτούν ή εισάγουν επενδυτικά αγαθά και δεν
επιλέγουν να ακολουθήσουν τη διαδικασία της ΚΥΑ Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987,
έχουν τη δυνατότητα, να ζητήσουν επιστροφή του πιστωτικού υπολοίπου του ΦΠΑ που
προέρχεται από την αγορά ή εισαγωγή των επενδυτικών αγαθών, καθώς και του
πιστωτικού υπολοίπου που προέρχεται από τις δαπάνες που συνδέονται άμεσα με
αυτό, σύμφωνα με την διαδικασία που ορίζεται στην Απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ Α 1104/2020.
Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΑΔΕ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ
Α.1104/06.05.2020 Διαδικασία επιστροφής Φόρου Προστιθεμένης Αξίας.
(ΦΕΚ
Β΄ 1895/18.05.2020)
Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ
ΕΣΟΔΩΝ
Έχοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις του άρθρου 42 παρ. 5,
καθώς και τις διατάξεις των άρθρων 12, 14, 18, 19, 26 παρ. 1, 36, 44, 48 παρ. 2
και 53 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας ( ν. 4174/2013 - ΦΕΚ 170 Α’), όπως ισχύουν.
2. Τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 32,
της παρ. 1 του άρθρου 34 και του άρθρου 57 του Κώδικα Φ.Π.Α. (κύρωση με τον ν.
2859/2000 - ΦΕΚ 248/Α’/7.11.2000), όπως ισχύουν.
3. Τις διατάξεις της με αρ. ΠΟΛ. 1202 /8-9-2014 απόφασης του Γενικού Γραμματέα
Δημοσίων Εσόδων (Γ.Γ.Δ.Ε.) «Καθορισμός βιβλίων καταχώρισης εισπρακτέων και
επιστρεπτέων ποσών κατά τις διατάξεις του άρθρου 30 του ν. 4174/2013, όπως ισχύει» (ΦΕΚ 2561/Β’/23.9.2014).
4. Τις διατάξεις της ΠΟΛ 1073/2004 απόφασης (ΦΕΚ 1164/Β’/30.7.2004)
«Διαδικασία και προϋποθέσεις επιστροφής του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, σύμφωνα
με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 34 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000)».
5. Τις διατάξεις της ΠΟΛ 1090/2012 απόφασης (ΦΕΚ 1146/Β’/10.4.2012)
«Διαδικασία επιστροφής Φ.Π.Α. προς τις επιχειρήσεις και επιτηδευματίες».
6. Τις διατάξεις της ΠΟΛ 1067/2013 απόφασης (ΦΕΚ 775/Β’/3.4.2013)
«Διαδικασία επιστροφής Φ.Π.Α. προς τις επιχειρήσεις και επιτηδευματίες -
Τροποποίηση των ΑΥΟ ΠΟΛ 1090/2012 και ΠΟΛ 1073/2004 - Κατάργηση των ΑΥΟ ΠΟΛ 1016/2010 και 1108/2010».
7. Τις διατάξεις της ΠΟΛ 1103/2017 απόφασης του Διοικητή της ΑΑΔΕ (ΦΕΚ
2536/Β’/21.7.2017) «Επίσπευση επιστροφής πιστωτικού υπολοίπου των υποκειμένων
που έχουν δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών τους και είτε πραγματοποιούν
κυρίως πράξεις που δεν επιβαρύνονται με Φ.Π.Α., είτε είναι κάτοχοι «άδειας
Α.Ε.Ο. Authorised Economic Operator» ή «αδειών
απλουστευμένων διαδικασιών», όπως ισχύει.
8. Τις διατάξεις της ΠΟΛ 1104/2015 απόφασης (ΦΕΚ 844/Β’/14.5.2015)
«Διαγραφή αχρεώστητης οφειλής Φ.Π.Α. βάσει δήλωσης και περαιτέρω επιστροφή».
9. Τις διατάξεις της ΠΟΛ 1004/3.1.1989
απόφασης «Διαδικασία επιστροφής Φ.Π.Α. που καταβλήθηκε αχρεώστητα κατά την
εισαγωγή αγαθών».
10. Τις διατάξεις του Κεφαλαίου Α’ «Σύσταση
Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων» του Μέρους Πρώτου του ν. 4389/2016
«Επείγουσες διατάξεις για την εφαρμογή της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και
διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και άλλες διατάξεις» (Α’ 94) και ειδικότερα των
άρθρων 1, 2, 13,14,17 και 41, όπως ισχύουν.
11. Τις διατάξεις της υποπαραγράφου Ε2 της
παραγράφου Ε του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 (Α’ 222), όπως ισχύει, περί σύστασης
θέσης Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, σε συνδυασμό με τις διατάξεις της
παραγράφου 1 του άρθρου 13 και της παραγράφου 10 του άρθρου 41 του ν.
4389/2016, όπως ισχύουν.
12. Την αριθμ. 1/20.01.2016 (ΦΕΚ
18/Υ.Ο.Δ.Δ./20.01.2016) πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου «Επιλογή και διορισμός
Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου
Οικονομικών», σε συνδυασμό με τις διατάξεις της παραγράφου 10 του άρθρου 41 του
ν. 4389/2016, όπως ισχύουν, και την αριθμ. 5294/ΕΞ 2020 (Υ.Ο.Δ.Δ. 27/17.1.2020)
κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών «Ανανέωση της θητείας του Διοικητή της
Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
13. Την αριθμ. Δ6Α 1015213 ΕΞ/28.01.2013
(ΦΕΚ 130/ Β’/28.01.2013) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Υφυπουργού
Οικονομικών περί μεταβίβασης αρμοδιοτήτων στον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων
του Υπουργείου Οικονομικών, όπως συμπληρώθηκε με την αριθμ. Δ6Α 1196756
ΕΞ/24.12.2013 απόφαση (ΦΕΚ 3317/Β’/27.12.2013), σε συνδυασμό με τις διατάξεις
της παρ. 1 του άρθρου 2 και του άρθρου 41 του ν. 4389/2016, όπως ισχύουν.
14. Την αριθμ. Δ. ΟΡΓ.Α1036960
ΕΞ2017/10-3-2017 (Β’968) απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων
Εσόδων (Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων).
15. Την απόφαση Δ.ΟΡΓ.Α 1115805 ΕΞ
2017/31-7-2017 (ΦΕΚ 2743/Β’/04-08-2017) του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής
Δημοσίων Εσόδων, όπως ισχύει, περί μεταβίβασης αρμοδιοτήτων και εξουσιοδότησης
υπογραφής «Με εντολή Διοικητή» σε όργανα της Φορολογικής Διοίκησης, όπως
ισχύει.
16. Την ανάγκη εκσυγχρονισμού της
διαδικασίας επιστροφής Φ.Π.Α., με σκοπό τη μείωση του διοικητικού κόστους τόσο
των επιχειρήσεων όσο και της Φορολογικής Διοίκησης.
17. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της
παρούσας απόφασης δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Προϋπολογισμού της
Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσιών Εσόδων,
αποφασίζουμε:
Με την παρούσα απόφαση καθορίζεται η
διαδικασία επιστροφής του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, σύμφωνα με την παράγραφο 1
του άρθρου 34 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000), όπως ισχύει.
Άρθρο 1
Δικαίωμα επιστροφής
Ο φόρος επιστρέφεται, με την επιφύλαξη των
περί παραγραφής διατάξεων, όταν καταβλήθηκε στο Δημόσιο αχρεωστήτως, είτε
εξαρχής ή από επιγενόμενο λόγο.
Άρθρο 2
Επιστροφή πιστωτικού υπολοίπου Φ.Π.Α. μέσω
διαδικασίας ανάλυσης κινδύνου
1. Αίτηση Επιστροφής
Η αίτηση επιστροφής Φ.Π.Α. δημιουργείται
ηλεκτρονικά με την υποβολή της δήλωσης Φ.Π.Α., εφόσον στην δήλωση αυτή ο
υποκείμενος στον φόρο έχει αθροιστικά:
• συμπληρώσει τον κωδικό 503 (Αιτούμενο ποσό
για επιστροφή),
• επιλέξει μια από τις αιτίες επιστροφής,
πλην της μείωσης χρεωστικού υπολοίπου,
• συμπληρώσει την ένδειξη «ΤΡΑΠΕΖΑ» και τον
αριθμό λογαριασμού ΙΒΑΝ. Υποκείμενοι στο φόρο που είναι εγκατεστημένοι σε άλλο
κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχουν λάβει ΑΦΜ /Φ.Π.Α. στην Ελλάδα
προκειμένου να εκπληρώνουν τις σχετικές με τον Φ.Π.Α. υποχρεώσεις τους,
δύνανται με την υποβολή της δήλωσης Φ.Π.Α. να επιλέξουν την ένδειξη «άλλη
τράπεζα».
Δεν υποβάλλεται έντυπη αίτηση, εφόσον για το
ίδιο αιτούμενο ποσό έχει υποβληθεί αίτηση επιστροφής ηλεκτρονικά σύμφωνα με τα
ανωτέρω. Δεύτερη αίτηση δεν παράγει έννομα αποτελέσματα.
Στην περίπτωση υποβολής τροποποιητικής
δήλωσης Φ.Π.Α. για φορολογική περίοδο για την οποία έχει δημιουργηθεί αίτημα
επιστροφής με προηγούμενη δήλωση και αυτό δεν έχει ανακληθεί, δεν δημιουργείται
νέο αίτημα επιστροφής για τη φορολογική περίοδο αυτή και τυχόν υπερβάλλον ποσό
μεταφέρεται προς έκπτωση στην επόμενη φορολογική περίοδο.
Ο υποκείμενος στο φόρο ενημερώνεται με
σχετική ανάρτηση στην προσωποποιημένη πληροφόρηση στον διαδικτυακό τόπο της
Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (www.aade.gr) ή και με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στην
τελευταία δηλωθείσα από αυτόν στη Φορολογική Διοίκηση, διεύθυνση ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου για τη δημιουργία του αιτήματος επιστροφής.
Για φορολογικές περιόδους μέχρι 28.2.2018, το
αίτημα επιστροφής υποβάλλεται, σε κάθε περίπτωση, σε έντυπη μορφή στη
Φορολογική Διοίκηση ως το συνημμένο ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ Ι.
Ανεξάρτητα από τον τρόπο υποβολής του
αιτήματος επιστροφής, με αυτό δεν συνυποβάλλεται κανένα δικαιολογητικό για την
αιτία δημιουργίας του υπολοίπου ποσού προς επιστροφή.
Στις περιπτώσεις που υπάρχει τεχνική αδυναμία
στο δίκτυο taxisnet να δημιουργηθεί αίτημα επιστροφής, ο φορολογούμενος
ενημερώνεται με σχετικό μήνυμα για να υποβάλει το αίτημα σε έντυπη μορφή, κάνοντας
χρήση του υποδείγματος Ι.
2. Αξιολόγηση της αίτησης επιστροφής από
τη Φορολογική Διοίκηση
Το αιτούμενο ποσό προς επιστροφή που
αναγράφεται σε δήλωση Φ.Π.Α., επιστρέφεται από τη Φορολογική Διοίκηση κατόπιν
κεντρικής αξιολόγησης των αιτήσεων που δημιουργούνται ηλεκτρονικά, με βάση
κριτήρια ανάλυσης κινδύνου, τα οποία δεν δημοσιοποιούνται.
Η αξιολόγηση των αιτήσεων επιστροφής
ενεργείται αυστηρά κατά χρονική σειρά, με κριτήριο τον χρόνο υποβολής των
δηλώσεων Φ.Π.Α. στις οποίες έχει αναγραφεί ποσό προς επιστροφή και όχι με
κριτήριο τις φορολογικές περιόδους που αυτές αφορούν. Αξιολόγηση κατά τα ως άνω
γίνεται και για τις αιτήσεις οι οποίες για οποιονδήποτε λόγο υποβάλλονται σε
έντυπη μορφή.
Η αξιολόγηση υλοποιείται στο Ολοκληρωμένο
Πληροφοριακό Σύστημα (Ο.Π.Σ.) Elenxis με περιοδικότητα τουλάχιστον 15 ημερών.
Οι αξιολογημένες αιτήσεις επιστροφής Φ.Π.Α.
αναρτώνται στην εφαρμογή Discoverer Viewer του Ο.Π.Σ. Elenxis σε αρχεία,
χαρακτηρισμένες με την ένδειξη «ΑΜΕΣΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ» ή «ΚΑΤΟΠΙΝ ΕΛΕΓΧΟΥ», και είναι
ορατές στις Δ.Ο.Υ. και στις Φορολογικές Ελεγκτικές Υπηρεσίες (Φ.Ε.Υ.), κατά
λόγο αρμοδιότητας.
Πριν τη διαδικασία αξιολόγησης των αιτημάτων
προηγείται τυχόν εφαρμογή της διαδικασίας διαγραφής αχρεώστητης οφειλής Φ.Π.Α.
βάσει τροποποιητικής δήλωσης, σύμφωνα με την ΑΓΓΔΕ ΠΟΛ 1104/2015.
3. Διαχείριση αιτήσεων επιστροφής που
αξιολογήθηκαν Ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας που είναι αρμόδιος για την επιστροφή
του φόρου υποχρεούται να ανακτήσει αμελλητί τα προαναφερόμενα αρχεία της
παραγράφου 2 από την εφαρμογή Discoverer Viewer του Ο.Π.Σ. Elenxis και να
προβεί, εντός δέκα (10) εργασίμων ημερών από την ανάκτηση, στις ακόλουθες
ενέργειες, κατά περίπτωση:
Α. Για τις αιτήσεις επιστροφής Φ.Π.Α. που περιλαμβάνονται
στο αρχείο με την ένδειξη «ΑΜΕΣΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ», το οποίο αναρτάται τόσο στις
Δ.Ο.Υ. με Τμήμα Ελέγχου όσο και στις Δ.Ο.Υ. στις οποίες έχει καταργηθεί το
Τμήμα Ελέγχου, να τις ερευνήσει, πριν την επιστροφή, προβαίνοντας στις
ενέργειες σύμφωνα με τα αναγραφόμενα στην παράγραφο Α.1. του Παραρτήματος Ι της
παρούσας, χωρίς την αναζήτηση δικαιολογητικών από τον φορολογούμενο.
Εφόσον διαπιστωθεί η συνδρομή έστω ενός εκ
των ειδικότερα οριζόμενων κριτηρίων της παραγράφου Α.1. του Παραρτήματος Ι της
παρούσας, ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. που είναι αρμόδιος για την παραλαβή της
δήλωσης Φ.Π.Α. της φορολογικής περιόδου που αφορά το αίτημα επιστροφής,
ενημερώνει τον Προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. ελέγχου, εφόσον είναι
διαφορετικός.
Ο αρμόδιος για τον έλεγχο Προϊστάμενος, εντός
της προθεσμίας των δέκα (10) εργασίμων ημερών του πρώτου εδαφίου, εισηγείται
την επιλογή της υπόθεσης για έλεγχο πριν την επιστροφή, με πλήρη αιτιολόγηση.
Β. Για τις αιτήσεις επιστροφής Φ.Π.Α. που
περιλαμβάνονται στο αρχείο με την ένδειξη «ΚΑΤΟΠΙΝ ΕΛΕΓΧΟΥ», ο Προϊστάμενος της
Υπηρεσίας που είναι αρμόδιος για τον έλεγχο προβαίνει σε έκδοση εντολής ελέγχου
εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών από την ημερομηνία που εμφανίζονται στο Ο.Π.Σ.
Elenxis ως «ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΣΤΗ Φ.Ε.Υ.».
4. Επιλογή δείγματος προς έλεγχο
Για τις περιπτώσεις δικαιούχων που έτυχαν
επιστροφής χωρίς έλεγχο, δύναται να διενεργείται εκ των υστέρων έλεγχος σε
δείγμα που επιλέγεται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 26 του ν. 4174/2013.
Άρθρο 3
Διαδικασία επιστροφής Φ.Π.Α. λοιπών
περιπτώσεων εκτός διαδικασίας ανάλυσης κινδύνου
1. Αχρεώστητη καταβολή κατά την εισαγωγή
αγαθών, σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1004/1989 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.
Το ποσό του Φ.Π.Α. που καταβλήθηκε
αχρεωστήτως στην Τελωνειακή Διοίκηση, κατά την εισαγωγή αγαθών από υποκείμενο
στον φόρο που έχει δικαίωμα έκπτωσης, επιστρέφεται με τη διαδικασία της
επόμενης παραγράφου, εφόσον δεν έχει συμπεριληφθεί στον φόρο εισροών της
φορολογικής περιόδου στην οποία καταβλήθηκε.
Ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ., με την παραλαβή
της απόφασης της Τελωνειακής Αρχής που προβλέπεται στο άρθρο 3 της ΠΟΛ 1004/89
υπουργικής απόφασης , προβαίνει στις εξής ενέργειες:
α) καλεί εγγράφως τον υποκείμενο στον φόρο,
σύμφωνα με τη διαδικασία και στον χρόνο που προβλέπεται στην παρ. 2 του άρθρου
14 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, να προσκομίσει αντίγραφο μέρους των
λογιστικών αρχείων (βιβλίο) της φορολογικής περιόδου που αφορά η αχρεώστητη
καταβολή,
β) επαληθεύει το περιεχόμενο των ανωτέρω
λογιστικών αρχείων με το περιεχόμενο της δήλωσης Φ.Π.Α. της ιδίας περιόδου,
προκειμένου να διαπιστώσει εάν ο φόρος που καταβλήθηκε στην Τελωνειακή Αρχή
έχει συμπεριληφθεί στον φόρο εισροών της περιόδου και:
i) εφόσον ο καταβληθείς φόρος έχει
συμπεριληφθεί στη δήλωση Φ.Π.Α., επί της απόφασης της Τελωνειακής Αρχής
αναγράφει την φράση «Ο αχρεωστήτως καταβληθείς φόρος της παρούσας
συμπεριλαμβάνεται στον φόρο εισροών της φορολογικής περιόδου...»,
ii) εφόσον ο καταβληθείς φόρος δεν έχει
συμπεριληφθεί στη δήλωση, ενημερώνει τον υποκείμενο στον φόρο για υποβολή
έντυπης αίτησης για την επιστροφή του εν λόγω ποσού και εν συνεχεία, εκτός της
διαδικασίας του άρθρου 2 της παρούσας, προβαίνει στην έκδοση Α.Φ.Ε.Κ. για την
επιστροφή του φόρου αυτού.
2. Επιστροφή Φόρου με την υποβολή έκτακτης
δήλωσης Φ.Π.Α. από μη υποκείμενο στον φόρο πρόσωπο για την περιστασιακή
παράδοση καινούριου μεταφορικού μέσου.
Μη υποκείμενο στο φόρο πρόσωπο, το οποίο
καθίσταται υποκείμενο για περιστασιακή παράδοση καινούργιου μεταφορικού μέσου,
δικαιούται επιστροφής του φόρου που αναλογεί στην αξία της παράδοσης, με την
επιφύλαξη ότι το προς επιστροφή ποσό δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό του φόρου
που επιβάρυνε την απόκτηση του μεταφορικού μέσου. Για τον σκοπό αυτό
υποβάλλεται έκτακτη δήλωση σε έντυπη μορφή, η οποία με την καταχώριση
δημιουργεί αίτημα επιστροφής, το οποίο διεκπεραιώνεται άμεσα, εκτός της
διαδικασίας του άρθρου 2 της παρούσας, με την έκδοση Α.Φ.ΕΚ. Με τη δήλωση
συνυποβάλλονται το σχετικό παραστατικό αγοράς και το αποδεικτικό στοιχείο
πώλησης.
3. Επιστροφή λόγω αχρεώστητης καταβολής με
έκτακτη δήλωση.
Το ποσό του Φ.Π.Α. που καταβλήθηκε στην
Φορολογική Διοίκηση εξ' αρχής αχρεωστήτως, με έκτακτη δήλωση επιστρέφεται με
την διαδικασία της επόμενης παραγράφου.
Υποβάλλεται τροποποιητική έκτακτη δήλωση σε
έντυπη μορφή, η οποία δημιουργεί αίτημα επιστροφής. Το αίτημα επιστροφής
διεκπεραιώνεται εκτός της διαδικασίας του άρθρου 2 της παρούσας, σύμφωνα με τα
επόμενα.
Ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. που είναι αρμόδιος
για την επιστροφή προβαίνει στις εξής ενέργειες:
α) καλεί εγγράφως τον υποκείμενο στον φόρο,
σύμφωνα με τη διαδικασία και στον χρόνο που προβλέπεται στην παρ. 2 του άρθρου
14 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, να προσκομίσει αντίγραφο μέρους των
λογιστικών αρχείων (βιβλίων) της φορολογικής περιόδου που αφορά η αχρεώστητη
καταβολή,
β) επαληθεύει το περιεχόμενο των ανωτέρω
λογιστικών αρχείων με το περιεχόμενο της δήλωσης Φ.Π.Α. της ιδίας περιόδου,
προκειμένου να διαπιστώσει εάν ο φόρος καταβλήθηκε αχρεώστητα, και σε θετική
περίπτωση, προβαίνει στην έκδοση Α.Φ.ΕΚ. για την επιστροφή του αχρεωστήτως
καταβληθέντος φόρου.
Άρθρο 4
Προϋποθέσεις και διαδικασία καταβολής ποσού
επιστροφής
1. Για τα αιτήματα επιστροφής που
διεκπεραιώνονται με τη διαδικασία του άρθρου 2 της παρούσας, με την υποβολή της
δήλωσης - αίτησης επιστροφής, η αρμόδια Διεύθυνση της Γ.Δ.ΗΛΕ.Δ. εκδίδει
κεντρικά ατομικά φύλλα έκπτωσης (Α.Φ.ΕΚ.), τα οποία, μετά την πάροδο της
δεκαήμερης προθεσμίας οριστικοποίησης του αρχείου των αιτήσεων επιστροφής, της
περίπτωσης 3 του άρθρου 2 της παρούσας, χαρακτηρίζονται ως ακολούθως:
α) ως Α.Φ.ΕΚ. «ΑΜΕΣΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ», για τις
αιτήσεις επιστροφής Φ.Π.Α. που περιλαμβάνονται στο αντίστοιχο αρχείο, τα οποία
εκκαθαρίζονται κεντρικά από την αρμόδια Διεύθυνση της Γ.Δ.ΗΛΕ.Δ. και
αποστέλλονται στις Δ.Ο.Υ./Ελεγκτικά Κέντρα για διεκπεραίωση,
β) ως Α.Φ.ΕΚ. «ΚΑΤΟΠΙΝ ΕΛΕΓΧΟΥ», για τις
αιτήσεις επιστροφής Φ.Π.Α. που περιλαμβάνονται στο αντίστοιχο αρχείο, τα οποία
αποστέλλονται προς εκκαθάριση στις Δ.Ο.Υ./Ελεγκτικά Κέντρα. Εφόσον ολοκληρωθεί
ο έλεγχος, τα Α.Φ.ΕΚ. ενημερώνονται από την Δ.Α.Φ.Ε. με τη σχετική ένδειξη
μεταβολής και διενεργείται η εκκαθάριση από στις Δ.Ο.Υ./Ελεγκτικά Κέντρα.
2. Τα Α.Φ.ΕΚ. «ΑΜΕΣΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ» που
εκδίδονται και εκκαθαρίζονται, κεντρικά, από τη Δ.Α.Φ.Ε., φέρουν την υπογραφή
του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. με μηχανογραφική σήμανση και τη σφραγίδα της Α.Α.Δ.Ε.
στις θέσεις υπογραφών της σύνταξης και εκκαθάρισης, ενώ τα Α.Φ.ΕΚ. «ΚΑΤΟΠΙΝ ΕΛΕΓΧΟΥ»,
που εκδίδονται, κεντρικά, χωρίς να εκκαθαρίζονται από την Δ.Α.Φ.Ε., φέρουν την
υπογραφή του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. με μηχανογραφική σήμανση και τη σφραγίδα της
Α.Α.Δ.Ε. μόνο στη θέση υπογραφής της σύνταξης.
3. Η Φορολογική Διοίκηση, αφού συμψηφίσει τους
οφειλόμενους από τον φορολογούμενο φόρους με το ποσό προς επιστροφή, προβαίνει
στην επιστροφή της τυχόν προκύπτουσας διαφοράς.
4. Τα Α.Φ.ΕΚ. δύνανται να εκτυπωθούν είτε
ατομικά ανά Α.Φ.Μ. είτε συγκεντρωτικά, σε περίπτωση συμψηφιστικής εξόφλησης του
τίτλου.
Άρθρο 5
Ανάκληση αίτησης επιστροφής
Το πιστωτικό υπόλοιπο Φ.Π.Α. που ζητείται για
επιστροφή δεν μεταφέρεται προς έκπτωση στην επόμενη φορολογική περίοδο, εκτός
εάν η αίτηση επιστροφής ανακληθεί εγγράφως με υποβολή σχετικού αιτήματος, ως
συνημμένο ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ II, προς την αρμόδια για την επιστροφή Υπηρεσία. Με την
καταχώριση του αιτήματος, απορρίπτεται αυτόματα η αίτηση επιστροφής και
καθίσταται δυνατή η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης έως τον χρόνο που
προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 19 του ν. 4174/2013.
Για τις υποθέσεις που δεν έχουν επιλεγεί για
έλεγχο, η υποβολή αιτήματος ανάκλησης είναι δυνατή μέχρι την εκκαθάριση του
Α.Φ.Ε.Κ.
Για τις υποθέσεις που έχουν επιλεγεί για
έλεγχο, η υποβολή αιτήματος ανάκλησης είναι δυνατή μέχρι την κοινοποίηση του
προσωρινού διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου και ακολουθείται η διαδικασία
της παραγράφου Α.2. του Παραρτήματος Ι της παρούσας.
Άρθρο 6
Μεταβατικές διατάξεις
Οι διατάξεις του άρθρου 4 της παρούσας
εφαρμόζονται για αιτήματα επιστροφής που δημιουργούνται από 1.7.2021 και
εφεξής. Για αιτήματα που δημιουργούνται μέχρι και 30.6.2021, μετά την
ολοκλήρωση των ενεργειών που προβλέπονται στις παρ. 2 και 3 του άρθρου 2 της
παρούσας:
α) το τμήμα Συμμόρφωσης της αρμόδιας Δ.Ο.Υ.
για την παραλαβή της δήλωσης Φ.Π.Α., για τη φορολογική περίοδο που αφορά το
αίτημα επιστροφής, εκδίδει άμεσα Α.Φ.ΕΚ. Σε περίπτωση δε, που το αίτημα
επιστροφής έχει αξιολογηθεί «ΚΑΤΟΠΙΝ ΕΛΕΓΧΟΥ», το Α.Φ.ΕΚ. εκδίδεται μετά την
ολοκλήρωση του ελέγχου.
β) Για τις υποθέσεις που δεν έχουν επιλεγεί
για έλεγχο, η υποβολή αιτήματος ανάκλησης είναι δυνατή μέχρι την εκκαθάριση του
ΑΦΕΚ .
Άρθρο 7
Εναρξη ισχύος
Η παρούσα απόφαση ισχύει από τη δημοσίευσή
της και από την έναρξη ισχύος αυτής καταργούνται οι ΠΟΛ 1073/2004, 1090/2012 και 1067/2013 αποφάσεις.
Εκκρεμείς αιτήσεις κατά τη δημοσίευση της
παρούσας, διεκπεραιώνονται κατά τα οριζόμενα σε αυτή.
Η παρούσα απόφαση να δημοσιευθεί στην
Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, πλην του παραρτήματος Ι αυτής.
Αθήνα, 6 Μαΐου 2020 Ο Διοικητής
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ
ΠΟΛ.137/4.5.1987
Διαδικασία καταβολής του φόρου προστιθέμενης αξίας των επενδυτικών
αγαθών
Φ.Π.Α., Απόφαση, 04/05/1987, Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987 Διαδικασία καταβολής
του φόρου προστιθέμενης αξίας των επενδυτικών αγαθών
Α.Υ.Ο. Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987 [1] (ΦΕΚ
236Β'/12.5.1987)
Εχοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις των άρθρων 23, 24, 26, 27 και 58 του n.1642/1986 "για την εφαρμογή του φόρου
προστιθέμενης αξίας και άλλες διατάξεις", όπως αυτός τροποποιήθηκε,
συμπληρώθηκε και ισχύει.
2. Την ανάγκη παροχής διευκολύνσεων για την πραγματοποίηση επενδύσεων
Αποφασίζουμε
1. Ο φόρος προστιθέμενης αξίας που αναλογεί στην εισαγωγή ή την αγορά στο
εσωτερικό καινούργιου μηχανολογικού και λοιπού εν γένει εξοπλισμού που
πραγματοποιείται από βιομηχανικές, βιοτεχνικές, μεταλλευτικές, λατομικές και
ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, καθώς και από αγροτικές επιχειρήσεις που έχουν
ενταχθεί (υποχρεωτικά ή προαιρετικά) στο κανονικό καθεστώς του Φ.Π.Α.,
καταβάλλεται από τον ίδιο τον επενδυτή (εισαγωγέα-αγοραστή) με την πρώτη
προσωρινή δήλωση, που υποβάλλεται μετά την εισαγωγή ή αγορά, σύμφωνα με τις
διατάξεις του άρθρου 31 του Ν.1642/1986 και με τη διαδικασία που
προβλέπεται πιο κάτω.
Στην έννοια του παραπάνω εξοπλισμού περιλαμβάνονται κυρίως τα μηχανήματα,
εξαρτήματα και λοιπά όργανα, καθώς και τα ανταλλακτικά αυτών εφόσον εισάγονται
ή αγοράζονται μαζί με τα μηχανήματα ή λοιπά όργανα. Επίσης, στην έννοια του
παραπάνω εξοπλισμού περιλαμβάνονται και τα θερμοκήπια, θερμαινόμενα ή μη, καθώς
και τα μηχανήματα, εξαρτήματα, μεταλλικές και ξύλινες κατασκευές και λοιπά
όργανα που συγκροτούν θερμαινόμενα ή μη θερμοκήπια.
2. Ο επενδυτής που πρόκειται να εισάγει ή αγοράσει στο εσωτερικό τα πιο πάνω
επενδυτικά αγαθά, υποβάλλει στον αρμόδιο για την επιβολή του Φ.Π.Α. οικονομικό
έφορο, αίτηση με την οποία ζητάει έγκριση για εισαγωγή ή αγορά χωρίς την
καταβολή του αναλογούντος φόρου προστιθέμενης αξίας. Στην αίτηση αυτή ο
επενδυτής επισυνάπτει τα πιο κάτω δικαιολογητικά:
α) Αναλυτικό πίνακα εις διπλούν κατά τελωνείο ή προμηθεύτρια επιχείρηση, στον
οποίο αναγράφει τα αγαθά τα οποία πρόκειται να εισάγει ή να αγοράσει στο
εσωτερικό, την ποσότητα και την αξία αυτών, το αρμόδιο τελωνείο εισαγωγής ή το
ονοματεπώνυμο ή επωνυμία και τη διεύθυνση της προμηθεύτριας επιχείρησης όταν
πρόκειται για αγορά στο εσωτερικό, καθώς και τον Α.Φ.Μ. και την αρμόδια
οικονομική εφορία της επιχείρησης αυτής.
β) Υπεύθυνη δήλωση του Ν.1599/1986 στην οποία δηλώνεται υπεύθυνα ότι ο αιτών
είναι επενδυτής που σκοπεύει να ιδρύσει, επεκτείνει ή να εκσυγχρονίσει
βιομηχανική, βιοτεχνική, μεταλλευτική, λατομική, ξενοδοχειακή ή αγροτική
επιχείρηση, ο τόπος εγκατάστασης της επιχείρησης, ότι δεν πρόκειται για
απαλλασσόμενη από το Φ.Π.Α. επιχείρηση και ότι τα αγαθά που περιγράφονται στον
ανωτέρω πίνακα είναι απαραίτητα για την πραγματοποίηση της επένδυσης.
γ) Προκειμένου για θερμοκήπια ή υλικά που ενσωματώνονται στα θερμοκήπια,
υποβάλλει επιπλέον βεβαίωση της Δ/νσης Δενδροκηπευτικής του Υπουργείου Γεωργίας
ή των κατά περίπτωση εξουσιοδοτημένων περιφερειακών υπηρεσιών του Υπουργείου
Γεωργίας, με την οποία βεβαιώνεται ότι υπάρχει άδεια σκοπιμότητας εγκατάστασης
θερμοκηπίου στο όνομα του αιτούντος και ότι τα αγαθά που αναφέρονται στον
ανωτέρω πίνακα, προορίζονται να συγκροτήσουν θερμοκήπιο.
δ) Βεβαίωση της αρμόδιας κατά περίπτωση αρχής για τυχόν υποβολή αίτησης ή τυχόν
υπαγωγή σε αναπτυξιακό νόμο ή άλλο καθεστώς εθνικής ή κοινοτικής ενίσχυσης της
επένδυσης.
3. Ο Οικονομικός Εφορος, αφού διαπιστώσει ότι πρόκειται για επιχείρηση της
παραγράφου 1, η οποία έχει εγγραφεί στο μητρώο των υποκειμένων στο Φ.Π.Α.,
χορηγεί βεβαίωση για τη συνδρομή των προϋποθέσεων παράδοσης στον αιτούντα χωρίς
φόρο προστιθέμενης αξίας των αγαθών, που αναγράφονται στον ανωτέρω πίνακα,
επισυνάπτοντας σ' αυτήν θεωρημένο αντίτυπο του πίνακα αυτού. Η βεβαίωση αυτή
προσαρτάται στο σχετικό τελωνειακό παραστατικό ή κατά περίπτωση στο στέλεχος
του τιμολογίου του προμηθευτή.
4. Το αρμόδιο τελωνείο, στο οικείο παραστατικό θα χρεώσει τον αναλογούντα
Φ.Π.Α., τον οποίο όμως δε θα εισπράξει, αναγράφοντας σ' αυτό την ένδειξη
"Ο αναλογών ΦΠΑ θα καταβληθεί με την προσωρινή δήλωση του επενδυτή βάσει
της απόφασης Π.2869/2389/4.5.1987".
Αντίγραφο του παραστατικού αυτού αποστέλλει στην οικονομική εφορία, η οποία
έχει εκδώσει την ανωτέρω βεβαίωση.
Αντίστοιχα, η προμηθεύτρια επιχείρηση θα εκδώσει τιμολόγιο ή τιμολόγιο
πώλησης-δελτίο αποστολής, στο οποίο θα χρεώσει τον αναλογούντα ΦΠΑ, τον οποίο
δε θα εισπράξει, αναγράφοντας σ' αυτό την ένδειξη "Δεν εισπράττεται
ΦΠΑ-Υπόχρεος για την καταβολή του είναι ο αγοραστής με την προσωρινή δήλωση
βάσει της απόφασης Π.2869/2389/4.5.1987".
5. Ο αγοραστής-επενδυτής υποχρεούται να προσκομίσει στον οικονομικό έφορο, που
έχει εκδώσει την ανωτέρω βεβαίωση, αντίγραφο του τιμολογίου που εξέδωσε η
προμηθεύτρια επιχείρηση εντός μηνός από την ημερομηνία έκδοσής του.
6. Η αξία των αποκτηθέντων με τη διαδικασία αυτή επενδυτικών αγαθών προσαυξάνει
την αξία τόσο των φορολογητέων εκροών όσο και των εισροών της φορολογικής
περιόδου κατά την οποία αποκτήθηκαν. Ο αναλογών φόρος προστιθέμενης αξίας
προσαυξάνει τόσο το φόρο εκροών όσο και το φόρο εισροών της ίδιας φορολογικής
περιόδου.
Αν η επιχείρηση δεν έχει πλήρες δικαίωμα έκπτωσης του φόρου εισροών, το προς
έκπτωση ποσό του φόρου, προσδιορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 24
του Ν.1642/1986.
7. Ο αρμόδιος οικονομικός έφορος παρακολουθεί την εκτέλεση των εργασιών και
διενεργεί έλεγχο για να διαπιστώσει, αν τα επενδυτικά αγαθά που αποκτήθηκαν
χωρίς Φ.Π.Α. έχουν εγκατασταθεί στον τόπο που δηλώθηκε, ότι δεν πωλήθηκαν, και
ότι έχουν σωστά καταχωρηθεί και περιληφθεί στην προσωρινή δήλωση της
συγκεκριμένης φορολογικής περιόδου.
8. Ο επενδυτής (εισαγωγέας-αγοραστής) υποχρεούται να γνωστοποιήσει στον αρμόδιο
οικονομικό έφορο το χρόνο έναρξης χρησιμοποίησης των επενδυτικών αυτών αγαθών,
το βραδύτερον εντός δέκα (10) ημερών από την έναρξη.
9. Σε περίπτωση πώλησης των επενδυτικών αγαθών που αποκτήθηκαν, χωρίς ΦΠΑ πριν
από τη χρησιμοποίησή τους, ο επενδυτής (εισαγωγέας-αγοραστής) υποχρεούται να
καταβάλει στο δημόσιο το φόρο προστιθέμενης αξίας που αναλογεί στην πώληση
αυτή, καθώς και πρόστιμο ίσο με το πενήντα στα εκατό (50%) του φόρου που
αναλογούσε στην εισαγωγή ή την αγορά στο εσωτερικό των επενδυτικών αγαθών.
10. Η απόφασή μας Π.1489/1465/87 παύει να ισχύει από 10ης Μαΐου 1987. Η διαδικασία
επιστροφής που προβλέπεται από την ανωτέρω απόφαση, εξακολουθεί να εφαρμόζεται
προκειμένου για εισαγωγές ή αγορές στο εσωτερικό επενδυτικών αγαθών, για τις
οποίες το οικείο παραστατικό (διασάφηση ή τιμολόγιο) εκδόθηκε πριν από την 10η
Μαΐου 1987.
11. Η απόφαση αυτή, που ισχύει από την 5η Μαΐου 1987, να δημοσιευθεί στην
Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και να κυρωθεί με νόμο.
Ενδιαφέρουσες
Ιστοσελίδες https://sxoli-ekteloniston.blogspot .com https://ektelonistivivlia.blogspot.com https://gnomesmetaforas.blogspot
.com https://logotexnia-ekteloniston.blogspot
.com www.bookstars.gr Στο δεύτεροο blog βιβλία και της Διαμεταφοράς ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ https://drive.google.com/drive/folders/1Mz9t1TxUj7NGZDIwBInpO-w155xdf4nP |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου