O.3058/21.09.2023  Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή των διατάξεων χορήγησης δασμοφορολογικών απαλλαγών στην οριστική εισαγωγή προσωπικών ειδών, από φυσικά πρόσωπα που μεταφέρουν τη συνήθη κατοικία τους στην Ελλάδα. (Μάθημα 11) 15 Οκτωβρίου 2023

 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Α.Α.Δ.Ε. Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΦΚ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ, ΕΙΔΙΚΩΝ ΚΑΘΕΣΤΩΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΑΓΩΝ ΤΜΗΜΑ Γ’

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ Αθήνα, 21/09/2023 Αριθ. Πρωτ.: O. 3058 ΠΡΟΣ: Πίνακας Διανομής

ΘΕΜΑ: «Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή των διατάξεων χορήγησης δασμοφορολογικών απαλλαγών στην οριστική εισαγωγή προσωπικών ειδών, από φυσικά πρόσωπα που μεταφέρουν τη συνήθη κατοικία τους στην Ελλάδα».

ΣΧΕΤ.: (α) Η αριθ. πρωτ. ΔΔΘΕΚΑ 1105176/4-7-2018 Εγκύκλιος Διοικητή Α.Α.Δ.Ε. (Α.Δ.Α. 6ΙΝ246ΜΠ3Ζ-4Μ0) .

(β) Η αριθ. πρωτ. Ε.2013/18.1.2019 όμοια - ΑΔΑ: 9ΞΜΛ46ΜΠ3Ζ-ΦΗΑ

(γ) Η αριθ. πρωτ. E.2129/07.08.2020 όμοια -ΑΔΑ: ΩΙΧΣ46ΜΠ3Ζ-ΙΕΠ

(δ) Η αριθ. πρωτ. ΔΔΘΕΚΑ Γ 1017475 ΕΞ 2022 Εγκύκλιος Γενικού Διευθυντή Ε.Φ.Κ. – Γ.Δ.Τ.

(ε) Η αριθ. πρωτ. Ε.2114/23-07-2020, Εγκύκλιος Διοικητή ΑΑΕΔΕ «Κοινοποίηση των διατάξεων των άρθρων 5, 63 και 65 του ν. 4710/2020 (Α’ 142)» (ΑΔΑ: ΨΑΗΦ46ΜΠ3Ζ-ΒΨΞ)

(στ’) Η αριθ. πρωτ. Ε 2177/29-10-2020, Εγκύκλιος Διοικητή ΑΑΔΕ «Κοινοποίηση των διατάξεων του άρθρου 21 του ν, 4736 /2020 (Α’ 200΄) “Εξαιρέσεις και απαλλαγές από το περιβαλλοντικό τέλος και την απαγόρευση ταξινόμησης για παλαιά ρυπογόνα οχήματα”» (ΑΔΑ: 69ΛΘ46ΜΠ3Ζ-ΖΓΙ)

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΟΔΗΓΙΑΣ
Α) ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
Οδηγία που αφορά στην παροχή διευκρινίσεων σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων δασμοφορολογικών απαλλαγών σε είδη που παραλαμβάνουν πρόσωπα που μεταφέρουν τη συνήθη κατοικία τους στην Ελλάδα (μετοικεσία) .
Β) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ
Με την παρούσα οδηγία αποσαφηνίζονται ζητήματα εφαρμογής των διατάξεων της μετοικεσίας με παράθεση περιπτώσεων. Παρέχονται οδηγίες για την εφαρμογή της έννοιας των προσωπικών και οικογενειακών δεσμών για τη θεμελίωση του δικαιώματος μετοικεσίας και των προθεσμιών
άσκησής του, οδηγίες που αφορούν στα μεταφορικά μέσα, στη δυνατότητα άσκησης του δικαιώματος στο πλαίσιο πρακτικής εξάσκησης για λήψη τίτλου σπουδών ή ειδικότητας , στο δικαίωμα απαλλαγής στις περιπτώσεις προσώπου με δύο ή παραπάνω τόπους κατοικίας στο εξωτερικό τα τελευταία δύο χρόνια, στο πλαίσιο κληρονομικής διαδοχής και λοιπά θέματα.
Γ) ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
α) Πρόσωπα που μεταφέρουν τη συνήθη κατοικία τους στην Ελλάδα
β) Διπλωματικές και Προξενικές Αρχές της Ελλάδας στο εξωτερικό
γ) Τελωνειακές Αρχές

_____

Η αριθ. Δ. 245/11/88 ΑΥΟ (Β’/195), η οποία κυρώθηκε με την παρ. 4 του άρθρου 11 του ν.1839/89 (Α΄/90) (εφεξής «η ΑΥΟ») έχοντας ισχύ νόμου, μετέφερε στην ελληνική έννομη τάξη την Οδηγία 83/183/ΕΟΚ (νυν Οδηγία 2009/55/ΕΚ) σχετικά «με τις φορολογικές απαλλαγές που εφαρμόζονται στις οριστικές εισαγωγές, από Κράτος μέλος, προσωπικών ειδών που ανήκουν σε ιδιώτες».

Με τις ανωτέρω (α) – (στ) σχετικές εγκύκλιες διαταγές έχουν παρασχεθεί οδηγίες και διευκρινίσεις σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων δασμοφορολογικών απαλλαγών σε είδη που παραλαμβάνουν πρόσωπα που μεταφέρουν τη συνήθη κατοικία τους στην Ελλάδα (μετοικεσία), με γνώμονα τη διευκόλυνση των ενδιαφερομένων και την ομοιόμορφη εφαρμογή των διατάξεων περί μετοικεσίας από όλες τις αρμόδιες αρχές.

Σε συνέχεια της αριθ. 37/2022 Έκθεσης Εσωτερικού Ελέγχου με αντικείμενο « Τελωνισμός με απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης Ι.Χ. επιβατικών αυτοκινήτων από πρόσωπα που μεταφέρουν τη συνήθη κατοικία τους στην Ελλάδα», με την παρούσα αποσαφηνίζονται περαιτέρω ζητήματα εφαρμογής της ΑΥΟ με παράθεση περιπτώσεων που έχουν τεθεί υπόψιν της Υπηρεσίας μας από συναλλασσόμενους, διπλωματικές/προξενικές αρχές, καθώς και Τελωνειακές Αρχές.

ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις των άρθρων 3 και 4 της ΑΥΟ σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 132 παρ. 3 περ. γ) και παρ. 5, απαλλάσσονται από δασμό, λοιπούς φόρους και τέλος ταξινόμησης αντίστοιχα τα Ι.Χ. επιβατικά οχήματα που εισάγονται από φυσικά πρόσωπα που μεταφέρουν πραγματικά τη συνήθη κατοικία τους από άλλη χώρα στην Ελλάδα. Ειδικότερα, για τη χορήγηση της απαλλαγής οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να έχουν τη συνήθη κατοικία τους στο εξωτερικό, τουλάχιστον κατά τα δύο (2) τελευταία δωδεκάμηνα, πριν από τη μεταφορά της στην Ελλάδα.

Με την περίπτωση γ) του άρθρου 2 της ως άνω ΑΥΟ, ως «συνήθης κατοικία» ορίζεται ο τόπος στον οποίο ένα άτομο διαμένει συνήθως, δηλαδή τουλάχιστον 185 ημέρες, συνεχείς ή όχι, ανά δωδεκάμηνο, λόγω προσωπικών και επαγγελματικών δεσμών ή σε περίπτωση ατόμου χωρίς επαγγελματικούς δεσμούς, λόγω προσωπικών δεσμών, από τους οποίους προκύπτουν στενοί δεσμοί αυτού του ατόμου και του τόπου στον οποίο κατοικεί.

Επιπρόσθετα, με τις διατάξεις του άρθρου 5 της ανωτέρω ΑΥΟ ορίζεται ότι η προβλεπόμενη απαλλαγή για το μέσο μεταφοράς παρέχεται με την προϋπόθεση ότι το δικαιούχο πρόσωπο το είχε στην κυριότητά του και το χρησιμοποιούσε στον τόπο της προηγούμενης κατοικίας του επί έξι (6) μήνες τουλάχιστον πριν από τη μεταφορά της συνήθους κατοικίας του στην Ελλάδα. Με τις προαναφερθείσες διατάξεις ως ημερομηνία μεταφοράς της συνήθους κατοικίας στην Ελλάδα, για τον έλεγχο των προϋποθέσεων και τον υπολογισμό των προθεσμιών, θεωρείται η ημερομηνία εκείνη κατά την οποία εκδίδεται το Πιστοποιητικό Μετοικεσίας (στο εξής «Πιστοποιητικό») από την οικεία Προξενική Αρχή του εξωτερικού.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του άρθρου 29 της ιδίας ΑΥΟ, τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για να διαπιστωθεί, εάν ένα πρόσωπο θεμελιώνει δικαίωμα απαλλαγής με βάση τις διατάξεις της ΑΥΟ και συντρέχουν οι κατά περίπτωση απαιτούμενες προϋποθέσεις, βεβαιώνονται με το Πιστοποιητικό της Ελληνικής Προξενικής Αρχής του τόπου της συνήθους κατοικίας του ή της διαμονής του (ανάλογα με την περίπτωση) στο εξωτερικό. Για την έκδοση του Πιστοποιητικού οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να προσκομίζουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά που θα αποδεικνύουν ότι είναι δικαιούχα πρόσωπα και συντρέχουν στο πρόσωπό τους οι απαιτούμενες προϋποθέσεις.

Για την έκδοση του Πιστοποιητικού οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να απευθύνονται στην αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Εξωτερικών στην Ελλάδα ή στην ελληνική Προξενική Αρχή του τόπου συνήθους κατοικίας τους στο εξωτερικό.

Αρμόδια αρχή για τη χορήγηση των δασμοφορολογικών απαλλαγών είναι η τελωνειακή αρχή τελωνισμού των μεταφορικών μέσων και προσωπικών ειδών, κατόπιν υποβολής σε αυτήν του οικείου τελωνειακού παραστατικού τελωνισμού, με όλα τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά, περιλαμβανομένου του Πιστοποιητικού και των υποστηρικτικών αυτού εγγράφων. Σύμφωνα με το άρθρο 5§1δ. της ΑΥΟ, τα μεταφορικά μέσα και προσωπικά είδη πρέπει να τελωνίζονται άπαξ ή τμηματικά, πριν περάσει δωδεκάμηνη (12 μήνες) προθεσμία από την ημερομηνία μεταφοράς της συνήθους κατοικίας στην Ελλάδα, ήτοι την ημερομηνία έκδοσης του Πιστοποιητικού .

1. ΕΝΝΟΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ ΔΕΣΜΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΜΕΤΟΙΚΕΣΙΑΣ

Οι προβλεπόμενες από τις ανωτέρω διατάξεις δασμοφορολογικές απαλλαγές παρέχονται συνολικά στην οικογένεια, και συνεπώς το Πιστοποιητικό συμπεριλαμβάνει όλα τα μέλη της οικογένειας που επιθυμούν να μετοικήσουν .

i. Στις περιπτώσεις συζύγων ή γονέων που μετοικούν σε διαφορετικούς χρόνους, δεν απαιτείται από τις ισχύουσες διατάξεις η απολύτως ταυτόχρονη επιστροφή του συνόλου των μελών της οικογένειας, όμως σύμφωνα με αυτές, σε κάθε περίπτωση το Πιστοποιητικό χορηγείται άπαξ και περιλαμβάνει όλα τα μέλη της οικογένειας που επιθυμούν να μετοικήσουν, ακόμη κι αν αυτά δεν μετοικούν ταυτόχρονα, υπό την προϋπόθεση τήρησης των λοιπών προϋποθέσεων που τίθενται στην ΑΥΟ. Στην περίπτωση που αιτείται το Πιστοποιητικό ο/η σύζυγος που χρονικά θα επιστρέψει δεύτερος στην Ελλάδα, η αίτησή του θα πρέπει να υποβληθεί σε διάστημα μικρότερο των 185 ημερών από την ημερομηνία άφιξης του/της συζύγου του στην Ελλάδα .

ii. Σε περίπτωση που ο αιτών τελεί σε διάσταση με τον/την σύζυγό του και δεν έχει εκκινήσει τις διαδικασίες λύσης του γάμου οι προσωπικοί του δεσμοί παραμένουν στο εξωτερικό και συνεπώς δε δύναται να ισχυρισθεί ότι μεταφέρει τους προσωπικούς του δεσμούς στην Ελλάδα και ως εκ τούτου δεν δικαιούται να κάνει χρήση του δικαιώματος μετοικεσίας .

iii. Σε άλλη περίπτωση και εφόσον ένας από τους δύο συζύγους έχει εκκινήσει διαδικασίες λύσης του γάμου, δύναται το επίσημο έγγραφο που αποδεικνύει το παραπάνω να αποτελέσει επαρκές στοιχείο που υποδηλώνει την αποκοπή των προσωπικών σχέσεων, προκειμένου ο ενδιαφερόμενος να ασκήσει ως «οιονεί» διαζευγμένος το δικαίωμα της μετοικεσίας αυτοτελώς. Στην περίπτωση αυτή, εφόσον εκδοθεί Πιστοποιητικό στον ενδιαφερόμενο σύζυγο, το αρμόδιο προξενείο κάνει σχετική σημείωση στο αρχείο του, ώστε εάν ο άλλος εν διαστάσει σύζυγος αιτηθεί επίσης μεταφορά της συνήθους κατοικίας κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της ΑΥΟ, το αντίστοιχο Πιστοποιητικό να εκδοθεί μόνο με την προσκόμιση από τον/την εν διαστάσει σύζυγο της δικαστικής απόφασης λύσης του γάμου. Σε άλλη περίπτωση και μέχρι την οριστική έκδοση διαζυγίου ο εν διαστάσει σύζυγος που αιτείται δεύτερος δικαιούται χρήσης συμπληρωματικού Πιστοποιητικού για τα είδη που δεν έχουν περιληφθεί στο Πιστοποιητικό του/της εν διαστάσει συζύγου που αιτήθηκε πρώτος .

iv. Σε περίπτωση αιτήματος μεταφοράς συνήθους κατοικίας γονέων, οι οποίοι έχουν αποκτήσει, εκτός γάμου, παιδιά νομίμως αναγνωρισμένα από τον πατέρα, η Ελληνική Προξενική Αρχή του τόπου της συνήθους κατοικίας στο εξωτερικό οφείλει από τα προσκομισθέντα στοιχεία να διαπιστώσει εάν α) συμβιώνουν στην ίδια οικία, β) ασκούν από κοινού την μέριμνα/επιμέλεια των τέκνων, και γ) μετοικούν στην Ελλάδα την ίδια χρονική περίοδο. Εάν διαπιστωθεί ότι υφίστανται προσωπικοί δεσμοί μεταξύ των ενδιαφερομένων, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν συνολικά ως οικογένεια, και κατά συνέπεια να εκδοθεί ένα (1) Πιστοποιητικό με την συμπερίληψη όλων των μελών της σε αυτό .

2. ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΜΕΤΟΙΚΕΣΙΑΣ

Ως ημερομηνία μεταφοράς της συνήθους κατοικίας στην Ελλάδα, θεωρείται η ημερομηνία εκείνη κατά την οποία εκδίδεται το Πιστοποιητικό από την οικεία Προξενική Αρχή. Εφόσον εκδοθεί το Πιστοποιητικό η διαδικασία της μετοικεσίας στην Ελλάδα πρέπει να ολοκληρωθεί σε διάστημα 12 μηνών.

Από την άφιξη προσώπου που έχει Πιστοποιητικό, και μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας για τον ατελή τελωνισμό του οχήματός του, εφαρμογή έχουν οι διατάξεις του άρθρου 6, παρ. 1, περ. θ΄, της αριθ. Δ.247/13/6-4-1988 ΑΥΟ (ΦΕΚ 195/Β΄), όπως κυρώθηκε με την παρ. 4 του άρθρου 11 του ν.1839/89 (ΦΕΚ 90/Α΄), σύμφωνα με τις οποίες το όχημα του προσώπου του Κεφαλαίου Β΄ της ΑΥΟ δύναται να παραμείνει στο καθεστώς της προσωρινής εισαγωγής για ένα (1) μήνα, μέχρι την προθεσμία πραγματοποίησης του ατελούς τελωνισμού του.

Για τα πρόσωπα τα οποία βρίσκονται στην Ελλάδα και εκφράζουν εκ των υστέρων τη βούλησή τους για τη μεταφορά της συνήθους κατοικίας τους ισχύουν οι προθεσμίες που αναφέρονται στην Ενότητα 4 .

3. ΚΥΡΙΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΟΥ ΜΕΣΟΥ ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΣΤΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ / LEASING

Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του άρθρου 5 παρ. 1α) της ΑΥΟ το δικαιούχο πρόσωπο θα πρέπει να είχε το μέσο μεταφοράς στην κυριότητά του και να το χρησιμοποιούσε στον τόπο της προηγούμενης κατοικίας του, τουλάχιστον έξι (6) μήνες πριν μεταφέρει τη συνήθη κατοικία του στην Ελλάδα.

Περαιτέρω, σύμφωνα με την παράγραφο 3 του ιδίου άρθρου στις περιπτώσεις όπου τα μέλη μιας οικογένειας μεταφέρουν τη συνήθη κατοικία τους, η προϋπόθεση της εξάμηνης κυριότητας και χρήσης του μεταφορικού μέσου στον τόπο της προηγούμενης κατοικίας, μπορεί να συντρέχει είτε σε ένα μέλος είτε αθροιστικά σε περισσότερα μέλη της οικογένειας που μετοικεί.

Ωστόσο, σε περιπτώσεις που ο/η ενδιαφερόμενος/-η ήταν συγκύριος/-α του ΙΧ επιβατικού οχήματος κατά την χρονική διάρκεια του υπό κρίση εξαμήνου, με άλλο πρόσωπο, το οποίο δεν μετοικεί μαζί του/της στην Ελλάδα, δύναται να υπαχθεί στις απαλλακτικές διατάξεις της ΑΥΟ, υπό την προϋπόθεση ότι κατά την χρονική στιγμή της αίτησης μεταφοράς συνήθους κατοικίας, το όχημα θα έχει περιέλθει στην αποκλειστική κυριότητά του/της (ποσοστό 100%).

Σε περίπτωση κατοχής και χρήσης οχήματος μέσω της υπηρεσίας χρονομίσθωσης (Leasing) επισημαίνεται ότι δεν μπορεί να τύχει των απαλλαγών που εφαρμόζονται με τις διατάξεις της ανωτέρω ΑΥΟ δεδομένου ότι η προβλεπόμενη απαλλαγή για το μέσο μεταφοράς παρέχεται με την προϋπόθεση ότι το δικαιούχο πρόσωπο το είχε στην κυριότητά του και το χρησιμοποιούσε στον τόπο της προηγούμενης κατοικίας του επί έξι (6) μήνες τουλάχιστον πριν από τη μεταφορά της συνήθους κατοικίας του στην Ελλάδα .

4. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΜΕΤΟΙΚΕΣΙΑΣ ΓΙΑ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕΣΑ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΕ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ

Πρόσωπο με συνήθη κατοικία στο εξωτερικό που βρίσκεται στην Ελλάδα και χρησιμοποιεί στη χώρα μας το όχημά του με ξένες πινακίδες στα πλαίσια του καθεστώτος προσωρινής εισαγωγής (με την τήρηση των όρων και προϋποθέσεων της Δ.247/13/6-4-1988 ΑΥΟ (ΦΕΚ 195/Β’), και στη συνέχεια εκφράζει τη βούληση του για να μεταφέρει τη συνήθη κατοικία του, μπορεί να τύχει των προβλεπόμενων δασμοφορολογικών απαλλαγών εφόσον μεταφέρει τη συνήθη κατοικία του στην Ελλάδα, το αργότερο μέσα σε διάστημα είκοσι τεσσάρων (24) μηνών ή εφόσον πρόκειται για πρόσωπο που συνταξιοδοτείται, μεταφέρει τη συνήθη κατοικία του μέσα σε τριάντα έξι (36) μήνες από την ημερομηνία της άφιξής του στην Ελλάδα.

Επισημαίνεται ότι για τη χορήγηση απαλλαγής στα μέσα μεταφοράς, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του άρθρου 5 παρ. 1α) της ΑΥΟ το δικαιούχο πρόσωπο θα πρέπει να είχε το μέσο μεταφοράς στην κυριότητά του και να το χρησιμοποιούσε στον τόπο της προηγούμενης κατοικίας του, για τουλάχιστον έξι (6) μήνες πριν την άφιξή του στην Ελλάδα .

5. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕΣΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΑΡΑΛΗΦΘΕΙ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΜΕΤΟΙΚΕΣΙΑΣ

Σύμφωνα με το άρθρο 7 της ανωτέρω ΑΥΟ, τα μεταφορικά μέσα (όπως και τα λοιπά προσωπικά είδη), που παραλαμβάνονται με τις διατάξεις περί μετοικεσίας, δεν επιτρέπεται με οποιοδήποτε τρόπο τυπικό ή άτυπο, μέχρι να συμπληρωθεί ετήσια προθεσμία από την ημερομηνία αποδοχής του παραστατικού εισαγωγής, να μεταβιβαστούν, εκμισθωθούν, αποτελέσουν αντικείμενο ενέχυρου ή χρησιδανείου, να παραμένουν, έστω και για φύλαξη, σε χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων (PARKING) που είναι και χώροι εμπορίας αυτοκινήτων, και να οδηγούνται έστω και για μία μόνον φορά από τρίτους, ανεξάρτητα της υπαιτιότητας ή όχι του δικαιούχου προσώπου.

Ο περιορισμός αυτός αίρεται πριν την παρέλευση της ετήσιας προθεσμίας, αφού προηγουμένως καταβληθούν οι αναλογούσες δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις για τις οποίες έτυχαν απαλλαγής τα μεταφορικά μέσα και λοιπά προσωπικά είδη.

Επιπλέον, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 140 του ν. 2960/01 «Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας», τα ιδιωτικής χρήσης επιβατικά αυτοκίνητα ή αυτοκινούμενα τροχόσπιτα που παραλαμβάνονται ή έχουν παραληφθεί με τις απαλλαγές που προβλέπονται από τις διατάξεις της ανωτέρω Α.Υ.Ο., είναι δυνατόν να μεταβιβάζονται από το δικαιούχο ατέλειας πρόσωπο, μετά την παρέλευση της ανωτέρω ετήσιας περιοριστικής προθεσμίας και μέχρι τη συμπλήρωση πενταετίας από την ημερομηνία αποδοχής του τελωνειακού παραστατικού, μόνο ύστερα από έγκριση της αρμόδιας Τελωνειακής Αρχής και εφόσον προηγουμένως καταβληθεί ποσοστό του τέλους ταξινόμησης επιβατικών αυτοκινήτων ανάλογα με το διάστημα που έχει παρέλθει από την ημερομηνία αποδοχής του παραστατικού εισαγωγής του αυτοκινήτου.

Η διαγραφή από τα μητρώα του Υπουργείου Μεταφορών οχήματος, που ο μετοικών έχει παραλάβει με ατέλεια, λόγω μεταφοράς του εκτός Ελλάδας, επιτρέπεται εντός του ανωτέρω περιοριστικού διαστήματος κατόπιν άδειας της αρμόδιας τελωνειακής αρχής χωρίς την καταβολή δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων. Στην περίπτωση αυτή δεν επιτρέπεται στο μέλλον η άσκηση του δικαιώματος μετοικεσίας από το ίδιο πρόσωπο για δεύτερη φορά .

6. ΠΡΟΣΩΠΑ ΠΟΥ ΜΕΤΑΦΕΡΟΥΝ ΤΗ ΣΥΝΗΘΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΗΠΕΙΡΟΥΣ ΑΜΕΡΙΚΗ, ΑΦΡΙΚΗ, ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ, ΚΑΘΩΣ ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΙΡΑΚ, ΙΟΡΔΑΝΙΑ, ΚΟΥΒΕΙΤ, ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ, ΜΠΑΧΡΕΪΝ, ΚΑΤΑΡ, ΗΝΩΜΕΝΑ ΑΡΑΒΙΚΑ ΕΜΙΡΑΤΑ

Σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 5 της AYO δικαιούχα πρόσωπα που μεταφέρουν τη συνήθη κατοικία τους από τις ηπείρους ΑΜΕΡΙΚΗ, ΑΦΡΙΚΗ, ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ, καθώς επίσης και από τα κράτη ΙΡΑΚ, ΙΟΡΔΑΝΙΑ, ΚΟΥΒΕΙΤ, ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ, ΜΠΑΧΡΕΪΝ, ΚΑΤΑΡ, ΗΝΩΜΕΝΑ ΑΡΑΒΙΚΑ ΕΜΙΡΑΤΑ, ανεξάρτητα από το εάν είχαν στη κυριότητά τους και χρησιμοποίησαν στον τόπο της προηγούμενης κατοικίας τους ΙΧΕ αυτοκίνητο, μπορούν να αγοράσουν καινούργιο ή μεταχειρισμένο ΙΧ επιβατικό όχημα ή αυτοκινούμενο τροχόσπιτο. Συγκεκριμένα χορηγείται απαλλαγή ογδόντα τοις εκατό (80%) από το προβλεπόμενο τέλος ταξινόμησης για οχήματα με κυλινδρισμό έως και 2.000 κυβικά εκατοστά (κ.ε.), ενώ για οχήματα άνω των 2.000 κ.ε. η απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης περιορίζεται σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) και κατά συνέπεια αναλογική καταβολή του περιβαλλοντικού τέλους.

Σε κάθε περίπτωση καταβάλλεται στην Ελλάδα ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) που αναλογεί στο συγκεκριμένο ΙΧ επιβατικό όχημα .

7. ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΠΌ ΤΗΝ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΤΕΛΟΥΣ

Με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 5 «Επιβολή περιβαλλοντικού τέλους και απαγόρευσης εισαγωγής σε παλαιά ρυπογόνα μεταχειρισμένα οχήματα¨ του ν.4710/2020 (Α’ 142) προβλέπεται η καταβολή του περιβαλλοντικού τέλους και υπό την προϋπόθεση ότι υφίσταται υποχρέωση καταβολής τέλους ταξινόμησης.

Κατά συνέπεια ΙΧ επιβατικά οχήματα που περιλαμβάνονται στο Πιστοποιητικό, τυγχάνουν ολικής ή μερικής απαλλαγής από την καταβολή του περιβαλλοντικού τέλους αναλογικά με το Τέλος Ταξινόμησης σύμφωνα με τις διατάξεις της ΑΥΟ .

8. ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΑΝΤΙΡΡΥΠΑΝΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΙΧ ΕΠΙΒΑΤΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΕΣ ΠΟΥ ΜΕΤΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΡΙΤΕΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΕ ΧΩΡΕΣ

Στις αριθ. Ο ΔΔΘΕΚΑ Γ 1085779 ΕΞ 2021 και Ο.3026 Οδηγίες του Γενικού Διευθυντή Τελωνείων & Ε.Φ.Κ. με τις οποίες κοινοποιήθηκαν οι αριθ. 190362/14-07-2021 & 64683/24-02-2023 εγκύκλιες οδηγίες του Υφυπουργού Υποδομών και Μεταφορών αποτυπώνονται οι περιπτώσεις αυτοκινήτων που δύνανται να ταξινομηθούν λόγω μετοικεσίας από τρίτες προς την Ε.Ε. χώρες.

Όσον αφορά την ταξινόμηση μεταχειρισμένων μοτοποδηλάτων και μοτοσικλετών που προέρχονται από χώρες εκτός ΕΕ ή εκτός του ΕΟΧ, οι οποίες δεν καλύπτονται από ισχύουσα εθνική έγκριση τύπου ή έγκριση τύπου που έχει εκδοθεί σύμφωνα με την οδηγία 92/61/ΕΟΚ, αυτή γίνεται με την έκδοση από την αρμόδια Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, έγκρισης τύπου μεμονωμένου οχήματος, εφόσον το έτος κατασκευής τους δεν υπερβαίνει την πενταετία από την ημερομηνία αφίξεώς τους στη χώρα μας.

Πληροφορίες σχετικά με το ισχύον νομικό πλαίσιο για θέματα συμμόρφωσης με τις προδιαγραφές αντιρρυπαντικής τεχνολογίας οχημάτων παρέχονται από τις αρμόδιες Διευθύνσεις του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών στις οποίες θα πρέπει να απευθύνονται οι ενδιαφερόμενοι .

9. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΑΣΚΗΣΗΣ ΜΕΤΟΙΚΕΣΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Η΄ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ

Έλληνες με συνήθη κατοικία στην Ελλάδα που αναχωρούν για σπουδές στο εξωτερικό και παραμένουν για πρακτική εξάσκηση προς λήψη μεταπτυχιακού, ειδικότητας ή οποιουδήποτε άλλου τίτλου σπουδών και επιστρέφουν για οριστική εγκατάσταση στη χώρα, δεν θεμελιώνουν δικαίωμα μεταφοράς συνήθους κατοικίας. Ωστόσο, στην περίπτωση όπου οι ως άνω φοιτητές μετά τη λήξη των σπουδών τους, παραμένουν και εργάζονται αποδεδειγμένα στο εξωτερικό για πάνω από δύο (2) συνεχή χρόνια, θεμελιώνουν δικαίωμα μεταφοράς συνήθους κατοικίας στην Ελλάδα. Επισημαίνεται ότι η εργασία που μπορεί να πραγματοποιούν οι ενδιαφερόμενοι παράλληλα με τις σπουδές/ειδικότητες ή στα πλαίσια ολοκλήρωσης των σπουδών/ειδικοτήτων δεν λογίζεται ως εργασία για να θεμελιώσουν το δικαίωμα της μεταφοράς συνήθους κατοικίας στην Ελλάδα .

10. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΜΕΤΟΙΚΕΣΙΑΣ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΠΟΥ ΖΕΙ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Όσον αφορά εργαζόμενους είτε του ιδιωτικού είτε του δημόσιου τομέα, οι οποίοι αναχώρησαν από την Ελλάδα για το εξωτερικό μετά τη συνταξιοδότησή τους, είτε αποσπάστηκαν στο εξωτερικό για εργασία μετά τη λήξη της οποίας συνταξιοδοτούνται από την Ελλάδα και επιστρέφουν στην Ελλάδα για οριστική εγκατάσταση, μπορούν να τύχουν των απαλλαγών της ΑΥΟ, καθώς η συνταξιοδότηση συνεπάγεται την οριστική λήξη της σχέσης εργασίας και των επαγγελματικών δεσμών του εργαζομένου με την Ελλάδα. Η εν λόγω απαλλαγή χορηγείται εφόσον, μεταξύ άλλων τηρούνται οι όροι και προϋποθέσεις της ΑΥΟ (πχ. περί «συνήθους κατοικίας», δημιουργίας «προσωπικών δεσμών» του ατόμου στον συγκεκριμένο τόπο και απόκτησης κυριότητας και χρήσης του μεταφορικού μέσου τουλάχιστον 6 μήνες πριν τη μεταφορά της συνήθους κατοικίας του στην Ελλάδα) .

11. ΜΕΤΟΙΚΕΣΙΑ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΜΕ ΔΥΟ Η΄ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΤΟΠΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ

Στις περιπτώσεις ατόμων χωρίς προσωπικούς δεσμούς που την τελευταία διετία έχουν αποκτήσει επαγγελματικούς δεσμούς σε δύο ή παραπάνω τόπους, ή για άτομα που οι προσωπικοί και επαγγελματικοί δεσμοί την τελευταία διετία βρίσκονται σε δύο ή παραπάνω τόπους, αρμόδια αρχή έκδοσης του Πιστοποιητικού είναι η αρχή του τόπου τελευταίας συνήθους κατοικίας του.

Στην περίπτωση αυτή, ο έλεγχος αναφορικά με τους όρους και προϋποθέσεις πιστοποίησης της «συνήθους κατοικίας» στο εξωτερικό για την έκδοση του Πιστοποιητικού εξετάζεται από το αρμόδιο προξενείο, λαμβάνοντας ενδεχομένως από τον ενδιαφερόμενο ή από άλλες Υπηρεσίες (αντίστοιχες Ελληνικές Προξενικές Αρχές άλλων χωρών) δικαιολογητικά έγγραφα που κρίνονται απαραίτητα για την έκδοση του πιστοποιητικού κατά τις ανωτέρω ισχύουσες διατάξεις.

Επιπλέον, στην περίπτωση όπου οι επαγγελματικοί δεσμοί ενός ατόμου βρίσκονται σε τόπο άλλο, από τον τόπο των προσωπικών του δεσμών αρμόδια Προξενική Αρχή για την έκδοση του πιστοποιητικού μετοικεσίας είναι εκείνη της αλλοδαπής χώρας όπου το ενδιαφερόμενο πρόσωπο διατηρεί τους προσωπικούς του δεσμούς .

12. ΕΚΔΟΣΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΥ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΜΕΤΟΙΚΕΣΙΑΣ

Το δικαίωμα για χορήγηση δασμοφορολογικών απαλλαγών λόγω μετοικεσίας ασκείται μόνο μία φορά. Κατ΄εξαίρεση, μπορεί το ίδιο πρόσωπο να ασκήσει συμπληρωματικά το δικαίωμα δεύτερη φορά και μόνο για προσωπικά είδη που δεν είχε παραλάβει την πρώτη φορά.

Το Συμπληρωματικό Πιστοποιητικό δεν μπορεί να εκδοθεί νωρίτερα από τρία (3) χρόνια μετά την έκδοση του αρχικού τηρουμένων των αναφερομένων άρθρο 28§2α της ΑΥΟ προϋποθέσεων, δηλαδή μόνον εφόσον:

i) ο ενδιαφερόμενος μετά τη λήξη δωδεκαμήνου από την αρχική άσκηση του δικαιώματος ξαναφύγει και παραμείνει στο εξωτερικό τουλάχιστον 2 συνεχή χρόνια ώστε να επανακατοχυρώσει το εν λόγω δικαίωμα, και

ii) μόνο για εκείνα από τα προσωπικά είδη που όμοια δεν είχε παραλάβει το πρόσωπο την πρώτη φορά (περιλαμβανομένου του Ι.Χ. επιβατικού οχήματός του) .

13. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΜΕΤΟΙΚΕΣΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΑΔΟΧΗΣ

Σύμφωνα με το άρθρο 16 της ΑΥΟ και με την επιφύλαξη των άρθρων 17 και 18, χορηγείται απαλλαγή από δασμούς και λοιπούς φόρους για τα προσωπικά είδη που βρίσκονται στο εξωτερικό και περιέχονται με κληρονομική διαδοχή – εκ διαθήκης ή εξ αδιαθέτου – σε φυσικό πρόσωπο που έχει την συνήθη κατοικία του στην Ελλάδα.

Επιπλέον σύμφωνα με το άρθρο 17 της ίδιας ΑΥΟ, η απαλλαγή του άρθρου 16 χορηγείται για τα προσωπικά είδη που εισάγονται εφάπαξ ή τμηματικά μέσα σε προθεσμία δύο (2) ετών από την ημερομηνία κατά την οποία περιέρχονται στους νόμιμους κληρονόμους (οριστική ρύθμιση της κληρονομικής διαδοχής). Για την χορήγηση της απαλλαγής του άρθρου 16, οι νόμιμοι κληρονόμοι πρέπει να προσκομίσουν στην αρμόδια τελωνειακή αρχή, Πιστοποιητικό της Ελληνικής Προξενικής Αρχής ή οικείας Δημοτικής ή Κοινοτικής Αρχής του τόπου εξαγωγής των προσωπικών ειδών, με το οποίο θα βεβαιώνεται ότι τα εισαγόμενα είδη αποκτήθηκαν λόγω κληρονομικής διαδοχής (εκ διαθήκης ή εξ αδιαθέτου) και θα αναφέρονται τα προσωπικά είδη που αποτελούν το αντικείμενο της κληρονομιάς, καθώς και οι νόμιμοι κληρονόμοι στους οποίους περιέρχονται τα προς εισαγωγή συγκεκριμένα είδη.

Για την έκδοση του πιστοποιητικού από την αρμόδια αρχή θα πρέπει το δικαιούχο πρόσωπο να προσκομίσει δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν ότι νομίμως έχει κληρονομήσει τα είδη που περιλαμβάνονται στον κατάλογο του σχετικού Πιστοποιητικού. Τα δικαιολογητικά που θα ζητηθούν σε κάθε περίπτωση έκδοσης Πιστοποιητικού μετοικεσίας καθορίζονται από την εκάστοτε αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της χώρας στην οποία έχει την έδρα της και σε συνδυασμό με τα πραγματικά περιστατικά της κάθε περίπτωσης

Σε περίπτωση ύπαρξης διαθήκης τα δικαιολογητικά αυτά ενδεικτικά μπορεί να είναι αντίγραφο απόφασης δικαστηρίου για τη δημοσίευση της διαθήκης του κληρονομούμενου καθώς και πιστοποιητικό για μη ύπαρξη νεότερης διαθήκης. Σε περίπτωση μη ύπαρξης διαθήκης, ή σε περίπτωση που στην ισχύουσα διαθήκη δεν περιλαμβάνονται τα είδη που θα κληρονομηθούν τα δικαιολογητικά που ενδεικτικά μπορεί να ζητηθούν είναι κληρονομητήριο και πιστοποιητικό του πρωτοδικείου περί μη δημοσίευσης διαθήκης, η γνησιότητα των οποίων βεβαιώνεται κατά τα διεθνή πρότυπα ( σφραγίδα Apostille σύμφωνα με τη Σύμβαση της Χάγης ή προξενική επικύρωση).

Τέλος, οι τελωνειακές αρχές που εφαρμόζουν τις διατάξεις της ΑΥΟ μπορούν να προβούν σε επανέλεγχο των παραπάνω δικαιολογητικών, ενώ σε καμία περίπτωση δεν είναι αρμόδιες για την έκδοση πιστοποιητικού μετοικεσίας .

15. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ – ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ

Πληροφορίες ενημερωτικού χαρακτήρα σχετικά με την μετοικεσία μπορούν να αντληθούν από τους ενδιαφερόμενους α) από το «Εγχειρίδιο των συνηθέστερων ερωτημάτων που υποβάλλονται από τους πολίτες και των αντίστοιχων απαντήσεων σε Τελωνειακά θέματα», https://www.aade.gr/anakoinoseis/teloneia/egheiridio-ton-synithesteron-erotimaton-poy-ypoballontai-apo-toys-polites-kai-ton-antistoihon-apantiseon (βλπ. Ενότ. ΜΕΤΟΙΚΟΥΝΤΕΣ, σελ. 24 και επόμενα), και β) από το «Εγχειρίδιο για τις Απαλλαγές Τελωνειακού Χαρακτήρα κατά τη Μεταφορά Συνήθους Κατοικίας στην Ελλάδα – Μετοικεσία», https://www.aade.gr/anakoinoseis/egheiridio-gia-tis-apallages-teloneiakoy-haraktira-kata-ti-metafora-synithoys-katoikias-stin-ellada . Τα παραπάνω εγχειρίδια δεν συνιστούν νομικά κείμενα.

Περαιτέρω ενημέρωση σχετικά με την επικύρωση - μετάφραση και λοιπά θέματα που αφορούν το κύρος των δημοσίων εγγράφων μπορεί να αναζητηθεί στο «Εγχειρίδιο απαντήσεων στα συνηθέστερα ερωτήματα για το κύρος των αλλοδαπών δημοσίων εγγράφων και τη μετάφραση αυτών». http://elib.aade.gr/elib/view?d=/gr/other/2023/5/.Τέλος ερωτήματα για την παροχή πληροφοριών δύναται να υποβάλλονται από πολίτες, διπλωματικές/προξενικές αρχές και Τελωνειακές Αρχές στις Τελωνειακές Περιφέρειες στα ακόλουθα μαιλ: telp.attikis@aade.gr ; telp.achaias@aade.gr ; telp.thessalonikis@aade.gr

16. ΛΟΙΠΈΣ ΣΥΝΑΡΜΟΔΙΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Για τις περιπτώσεις προσώπων που επιθυμούν να μεταφέρουν τη συνήθη κατοικία τους κατόπιν της εγκατάστασής τους στην Ελλάδα, και γενικότερα για θέματα επικοινωνίας με τις ξένες Προξενικές Αρχές στην Ελλάδα οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με την Η2 Διεύθυνση Προξενικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών, e-mail: dh2@mfa.gr , τηλ. 210 3682360.

Για ερωτήματα σχετικά με την αντιρρυπαντική τεχνολογία και την δυνατότητα ταξινόμησης οχημάτων που μεταφέρονται στην Ελλάδα οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με την Διεύθυνση Τεχνολογίας Οχημάτων του Υπουργείου Μεταφορών & Υποδομών , Αναστάσεως 2 και Τσιγάντε, TK 15669 Παπάγου, Τηλ: 2106508933. Κατόπιν των ανωτέρω και προς τον σκοπό τήρησης των ισχυουσών διατάξεων επισημαίνεται ότι κάθε αίτημα πρέπει να αξιολογείται χωριστά από τις αρμόδιες αρχές ώστε να εξακριβωθεί η πλήρωση των όρων και προϋποθέσεων απαλλαγής από δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις των προσώπων που μεταφέρουν την συνήθη κατοικία τους στην χώρα μας.

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ & ΕΦΚ

Κ.ΜΟΥΡΤΙΔΗΣ