Μάθημα: Τραπεζική συναλλαγή και διεθνές εμπόριο (9)

Μάθημα: Τραπεζική συναλλαγή και διεθνές εμπόριο (9)

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΜΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΕΙΣΤΕ www.bookstars.gr

Περιεχόμενα 
- Incoterms
- Φορτωτική CMR
- Ομοιόμορφοι Συνήθειες και Πρακτικές για τις Ενέγγυες Πιστώσεις (600)

ΣΕΙΡΑ ΚΩΔΙΚΕΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΗΣ Οι όροι εμπορικών πράξεων Τα Incoterms, Οι αμερικανικοί όροι εμπορίου Συλλογή επικρατέστερων Ελληνικά και Αγγλικά κείμενα Εκδόσεις www.bookstars.gr

ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΗΣ (INCO TERMS)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΉ                                                                                                                                                               2

Σκοπός των Incoterms                                                                                                                                         2

Γιατί νέοι Incoterms?                                                                                                                                           2

Νέες τεχνικές μεταφορών                                                                                                                                     2

Νέα μέθοδος παρουσίασης των Incoterms                                                                                                        3

Συναλλακτικές συνήθειες ενός τόπου ή συγκεκριμένου εμπορίου                                                                4

Το δικαίωμα επιλογής ( option) που παρέχεται στον αγοραστή                                                                   4

Εκτελωνισμός                                                                                                                                                        4

Συσκευασία                                                                                                                                                            5

Επιθεώρηση των εμπορευμάτων                                                                                                                         5

Ελεύθερο στο μεταφορέα...Κατονομαζόμενος τόπος (FCA)                                                                          6

Οι όροι ..C" (CFR, CIF, CPT και CIP)                                                                                                              6

Οι "Incoterms" και η σύμβαση μεταφοράς                                                                                                       8

Η απαίτηση «επί του πλοίου» στους όρους FOB, CFR και CIF                                                                    8

Οι όροι "D" (DAF, DES, DEQ, DDU και DDP)                                                                                                 9

Η φορτωτική και οι διαδικασίες της ηλεκτρονικής ανταλλαγής δεδομένων (EDI)                                    9

Μη διαπραγματεύσιμα έγγραφα μεταφοράς αντί φορτωτικών                                                                   10

Tο δικαίωμα της παροχής οδηγιών στο μεταφορέα                                                                                      11

Η μεταβίβαση των σχετικών με τα εμπορεύματα κινδύνων και εξόδων                                                    11

Αναφορά στους Incoterms                                                                                                                                12

ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ ΤΟΥ ΔΕΕ                                                                                                                                         12

EXW Ex Work Εκ του Εργοστασίου                                                                                                               12

Α. Ο πωλητής οφείλει                                                                                                                                         12

Β. Ο αγοραστής οφείλει                                                                                                                                     13

FCA Free Carrier Ελεύθερο στον Μεταφορέα                                                                                              14

Α. Ο πωλητής οφείλει                                                                                                                                         15

Β. Ο αγοραστής οφείλει                                                                                                                                     17

FAS  Free Alongside Ship Ελεύθερο παράπλευρα στο πλοίο                                                                      18

Α. Ο πωλητής οφείλει                                                                                                                                         18

Β. Ο αγοραστής οφείλει                                                                                                                                     19

FOB Free on Board Ελεύθερο επί του Πλοίου                                                                                              20

Α. Ο πωλητής οφείλει                                                                                                                                         20

Β. Ο αγοραστής οφείλει                                                                                                                                     21

CFR Cost and Freight  Αξία και Ναύλος                                                                                                          22

Α. Ο πωλητής οφείλει                                                                                                                                         23

Β Ο αγοραστής οφείλει                                                                                                                                      24

CIF Cost Insurance and Freight Αξία, Ασφάλεια και Ναύλος                                                                     25

Α. Ο πωλητής οφείλει                                                                                                                                         25

Β. Ο αγοραστής οφείλει                                                                                                                                     27

CPT Carriage paid To Μεταφορά πληρωμένη μέχρι…                                                                               28

Α. Ο πωλητής οφείλει                                                                                                                                         28

Β. Ο αγοραστής οφείλει                                                                                                                                     30

CIP Carriage and Insurance Paid To  Μεταφορά και Ασφάλεια πληρωμένη μέχρι…                         31

Α. Ο πωλητής οφείλει                                                                                                                                         31

Β. Ο αγοραστής οφείλει                                                                                                                                     32

DAF Delivered At Frontier Παραδοτέο στα σύνορα                                                                                     33

Α. Ο αγοραστής οφείλει                                                                                                                                     35

DES Delivered Ex Ship Παραδοτέο εκ του πλοίου                                                                                       36

Α. Ο πωλητής οφείλει                                                                                                                                         36

Β. Ο αγοραστής οφείλει                                                                                                                                     38

DEQ Delivered Ex Quay  Παραδοτέο εκ της προκυμαίας                                                                          38

Α. Ο πωλητής οφείλει                                                                                                                                         39

Β. 0 αγοραστής οφείλει                                                                                                                                      40

DDU Delivered Duty Unpaid  Παραδοτέο δασμός απλήρωτος                                                                   41

Α. Ο πωλητής οφείλει                                                                                                                                         41

Β.0 αγοραστής οφείλει                                                                                                                                       42

DDP Delivered Duty Paid Παραδοτέο δασμός πληρωμένος                                                                       43

A. 0 πωλητής οφείλει                                                                                                                                          44

Β. 0 αγοραστής οφείλει                                                                                                                                      45

9. Τα έξοδα εφαρμογής των τελωνειακών καθεστώτων στη διεθνή συναλλαγή (Incoterms). 

9.1.1 'Εννοιες.

Τα έξοδα τελωνισμού των εμπορευμάτων στην εκτέλεση μιας διεθνούς συναλλαγής δεν αποτελούν μόνο ένα σοβαρό κόστος στην όλη διακίνηση των εμπορευμάτων από τον τόπο αποστολής στον τόπο προορισμού, αλλά και μια σύγχυση σχετικά με την υποχρέωση πληρωμής των, από τον αγοραστή ή πωλητή.

Αναφύεται λοιπόν το ερώτημα: Ποιος επιβαρύνεται για τα έξοδα τελωνισμού του εμπορεύματος σε κάθε τρόπο πληρωμής αυτής της αγοραπωλησίας;

Το ύψος σε αξία των εξόδων τελωνισμού του εμπορεύματος εξαρτάται από το μέγεθος και είδος παρέμβασης του κράτους στη ροή διακίνησής του, είτε προς εισαγωγή, είτε προς εξαγωγή, είτε προς μεταφόρτωση. Η Ευρωπαϊκή 'Ενωση δούλεψε και δουλεύει σε βάθος τις τελωνειακές διατυπώσεις και τα τελωνειακά καθεστώτα, έχει δε δώσει μέχρι σήμερα σοβαρά δείγματα τέτοιας προσπάθειας μέσα από τους δημοσιευόμενους κανονισμούς της και του πρόσφατου κοινοτικού τελωνειακού κώδικα (καν. 2913/12-10-92).

Πιστεύεται ότι πέτυχε να συνδυάσει τις αντικρουόμενες θεωρίες των κρατών/ μελών της, που ήθελαν άλλοτε τα Τελωνεία με φιλελεύθερες αρχές (Γερμανία, Ολλανδία), άλλοτε με γραφειοκρατικές παρεμβάσεις στο διεθνές εμπόριο (Ελλάδα, Ισπανία) και να δώσει κανονισμούς και όρους στα μέλη της, αυστηρούς αλλά ευέλικτους στο διακοινοτικό εξωτερικό εμπόριο.

Οι τελωνειακοί θεσμοί σήμερα βρίσκονται στο κατώτερο δυνατό σημείο ίσως, από της ιδρύσεως τους, στον ευρωπαϊκό κοινοτικό χώρο.

Από όποια πλευρά και αν εξετασθούν, γνώσεις, αποτελεσματικότητα εφαρμογής, διοικητική δομή, εξυπηρέτηση στόχων του δημοσίου συμφέροντος, υπάρχει μια αδράνεια/ απάθεια που μάλλον βλάπτει παρά ωφελεί. Η ενιαία εσωτερική αγορά προξένησε μεγάλα τραύματα στον κορμό της συνείδησης αυτών που εξυπηρετούν την τελωνειακή οικονομική (τελωνειακούς, εκτελωνιστές, μεταφορείς, διεθνείς εμπόρους).

Τα έξοδα εκτελωνισμού του εμπορεύματος αναλαμβάνονται από το ενδιαφερόμενο μέλος στη χώρα όπου θα γίνει ο εκτελωνισμός. Ο εξαγωγέας αναλαμβάνει να πληρώσει τα έξοδα τελωνισμού κατά την εξαγωγή και ο εισαγωγέας αναλαμβάνει να πληρώσει τα έξοδα του τελωνείου στον τόπο προορισμού. Όμως πολλές φορές τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Πολλοί όροι των διεθνών Εμπορικών Κανόνων ΙΝCΟΤΕRΜS 1990 δίδουν διαφορετικές οδηγίες.

Παρακάτω θα επιχειρήσουμε να αναλύσουμε τους όρους αγοραπωλησίας των διεθνών εμπορικών κανόνων (ΙNCΟΤERΜS 1990) των εμπορευμάτων προσδιορίζοντας την υποχρέωση επιβάρυνσης των εξόδων διεκπεραίωσης κάθε τελωνειακού καθεστώτος (έξοδα εκτελωνισμού) στα συμβαλλόμενα μέρη.

9.1.2. Εκ του εργοστασίου ΕΧ WORKS (EXW)

Ο πωλητής έχει εκπληρώσει την υποχρέωσή του προς τον αγοραστή όταν έχει θέσει τα συμφωνηθέντα εμπορεύματα στις εγκαταστάσεις του. Ο αγοραστής οφείλει να διεκπεραιώσει όλες τις τελωνειακές διατυπώσεις για την εξαγωγή αλλά και την εισαγωγή του εμπορεύματος. Αυτή η υποχρέωση τον αναγκάζει να γνωρίζει τις διάφορες απαγορεύσεις και περιορισμούς που μπορεί να υπάρχουν στον τόπο αποστολής. Σημαντικό πρόβλημα που βοηθά στη λύση του τόσο ο πωλητής όσο και ο μεταφορέας εκτελωνιστής που αναλαμβάνει. Πέραν αυτών οφείλει να πληρώσει όλους τους δασμούς, φόρους και λοιπές επιβαρύνσεις που οφείλονται κατά την εξαγωγή και εισαγωγή των εμπορευμάτων.

9.1.3 Ελεύθερο στον Μεταφορέα ... κατονομάζεται ο τόπος FREE CARRIER (FCA)

Ο πωλητής υποχρεούται να παραδώσει τα εμπορεύματα εκτελωνισμένα για εξαγωγή στον μεταφορέα που θα υποδειχθεί από τον αγοραστή στον κατονομαζόμενο τόπο ή σημείο. Οι τελωνειακές διατυπώσεις της εξαγωγής των εμπορευμάτων όπως και ή πληρωμή τυχόν δασμών και φόρων πληρώνονται επίσης από τον εξαγωγέα.

9.1.4. Ελεύθερο κατά μήκος του πλοίου ... κατονομάζεται το λιμάνι φόρτωσης FREE ALONGSIDE SHIP (FAS)

Ο πωλητής οφείλει να παραδώσει τα εμπορεύματα τοποθετημένα κατά μήκος του πλοίου, στην αποβάθρα ή στην φορτηγίδα στο κατονομαζόμενο λιμάνι φόρτωσης. Περιορίζεται στην παροχή βοήθειας μόνο στις διατυπώσεις εξαγωγής, χωρίς να υποβάλλεται σε κανενός είδους δαπάνη.

Ο αγοραστής υποχρεούται στην πληρωμή των εξόδων τελωνισμού όπως και στους δασμούς και λοιπούς φόρους τόσο στον τόπο εξαγωγής όσο και στον τόπο εισαγωγής. Αν χρειάζεται μεταφόρτωση κατά την διάρκεια διακίνησης του φορτίου τα τυχόν έξοδα πληρώνονται από τον αγοραστή.

9.1.5. Ελεύθερο επάνω στο πλοίο... κατονομάζεται το λιμάνι φόρτωσης FREE ΟΝ BOARD (FOB)

Ο πωλητής είναι υποχρεωμένος να εκτελωνίσει τα εμπορεύματα προς εξαγωγή .

'Ετσι τα έξοδα των τελωνειακών διατυπώσεων όπως και οι πιθανοί δασμοί και φόροι κατά την εξαγωγή των εμπορευμάτων επιβαρύνουν τον εξαγωγέα.

Ο εισαγωγέας αναλαμβάνει να διεκπεραιώσει όλες τις τελωνειακές διατυπώσεις στην εισαγωγή των εμπορευμάτων στον τόπο προορισμού, όπως και κάθε δασμό και φόρο που θα επιβαρυνθεί. Τα έξοδα διαμετακόμισης μέσω άλλης χώρας, αν τυχόν χρειασθεί, επιβαρύνουν τον αγοραστή.

9.1.6. Αξία και ναύλος... κατονομαζόμενο λιμάνι προορισμού COST AND FREIGHT (CFR)

Αυτός ο όρος δεν έχει καμμιά δυσκολία για την εφαρμογή του σχετικά με τα έξοδα, τους δασμούς και τους φόρους κατά τον τελωνισμό των εμπορευμάτων. Ο πωλητής και ο αγοραστής αντίστοιχα πληρώνουν ο κάθε ένας τα έξοδα που θα δημιουργηθούν αντίστοιχα στον τόπο τους. Ο αγοραστής επιπλέον επιβαρύνεται με τυχόν έξοδα μεταφόρτωσης.

9.1.7. Αξία Ασφάλεια και Ναύλος... κατονομάζεται ο τόπος προορισμού COST INSURANCE AND FREIGHT (CIF)

Ισχύει ότι αναγράφεται στην παράγραφο 9.1.6.

9.1.8. Μεταφορά πληρωμένη μέχρι... κατονομάζεται ο τόπος προορισμού CARRIAGE PAID ΤΟ (CPT)

Ισχύει ότι αναγράφεται στην παράγραφο 9.1.6.

9.1.9. Μεταφορά και ασφάλεια πληρωμένη μέχρι... κατονομάζεται ο τόπος προορισμού CARRIAGE AND INSURANCE PAID ΤΟ (CIP)

Ισχύει ότι αναγράφεται στην παράγραφο 9.1.6.

9.1.10. Παραδοτέο στα σύνορα... κατονομάζεται ο τόπος DELlVERED ΑΤ FRONTIER (DAF)

Ο πωλητής είναι υποχρεωμένος να διεκπεραιώσει όλες τις τελωνειακές διατυπώσεις για την εξαγωγή των εμπορευμάτων μέχρι τα κατονομαζόμενα σύνορα, ακόμα και όπου απαιτείται διαμετακόμιση προ της παράδοσης των εμπορευμάτων. Οφείλει την πληρωμή των δασμών και λοιπών φόρων που επιβαρύνουν τα εμπορεύματα κατά την εξαγωγή.

Ο αγοραστής πληρώνει στον τόπο του τις τελωνειακές διατυπώσεις, τους δασμούς και λοιπούς φόρους που επιβαρύνουν τα εισαγόμενα εμπορεύματα αλλά και κάθε έξοδο στις τελωνειακές διατυπώσεις από τον τόπο/σύνορα που συμφωνήθηκε να παραδοθούν τα εμπορεύματα.

Ο αγοραστής υποχρεούται να πληρώσει όλους τους δασμούς και φόρους που επιβαρύνουν τα εμπορεύματα, καθώς και τα έξοδα μεταφοράς για τη διεκπεραίωση των τελωνειακών διατυπώσεων στον τόπο παραλαβής κατά την εισαγωγή των.

'Οταν απαιτείται διαμετακόμιση μέσω μιας άλλης χώρας τα έξοδα γενικά πληρώνονται από τον αγοραστή.

9.1.11 Παραδοτέο εκ του πλοίου... κατονομάζεται το λιμάνι προορισμού DELlVERED EX SHIP (DES)

Ο πωλητής υποχρεούται να πληρώσει όλα τα έξοδα των τελωνειακών διατυπώσεων κατά την εξαγωγή, καθώς επίσης τους δασμούς και λοιπούς φόρους που οφείλονται στην εξαγωγή των εμπορευμάτων. Αν απαιτείται και μεταφόρτωση μέσω άλλης χώρας πριν τη παράδοσή τους τα έξοδα ανήκουν στον πωλητή.

Ο αγοραστής οφείλει να πληρώσει τους δασμούς και λοιπούς φόρους της χώρας εισαγωγής που επιβαρύνουν αυτά τα εμπορεύματα, καθώς επίσης και τα έξοδα διεκπεραίωσης για τις τελωνειακές διατυπώσεις.

9.1.12. Παραδοτέο εκ της προκυμαίας... κατονομάζεται το λιμάνι προορισμού DELlVERED ΕΧ QUAY (DEQ)

Ο πωλητής είναι υποχρεωμένος να πληρώσει όλα τα έξοδα των τελωνειακών διατυπώσεων, όπως τους δασμούς και λοιπούς φόρους που επιβαρύνουν τα εμπορεύματα κατά την εξαγωγή και εισαγωγή ή διαμετακόμιση, αν παρουσιασθεί ανάγκη για την τελευταία.

9.1.13. Παραδοτέο δασμός απλήρωτος... κατονομάζεται ο τόπος προορισμού. DELlVERED DUTY UΝΡΑΙD (DDU)

Ισχύει ότι αναγράφεται στην παράγραφο 9.1.11.

9.1.14. Παραδοτέο δασμός πληρωμένος... κατονομάζεται ο τόπος προορισμού DELlVERED DUTY ΡΑΙD (DDΡ)

Ισχύει ότι αναγράφεται στηνπαράγραφο9.1.12.

Πρέπει να επισημανθεί ότι οι δύο τελευταίοι όροι των ΙΝCΟΤΕRΜS, για τον τρόπο πληρωμής της διεθνούς συναλλαγής εμφανίζουν το στοιχείο του τελωνείου με τον όρο "δασμός" (DUΤΥ), δείγμα του μεγάλου ενδιαφέροντος που παρουσιάζουν τα τελωνειακά σύνορα και το περασμά τους. Τέτοιες τεχνικές δείχνουν την προσπάθεια για παρουσίαση πακέτου προσφοράς, που περιλαμβάνει την αξία του εμπορεύματος αλλά και κάθε μορφή υπηρεσίας στην διακίνηση του εμπορεύματος.

ΣΕΙΡΑ ΕΝΤΥΠΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ     ΦΟΡΤΩΤΙΚΗ CMR Διακρατική Φορτωτική Οδικής Μεταφοράς -Κείμενο Νόμου Ελληνικά, Αγγλικά - Συμπλήρωση Φορτωτικής    www.bookstars.gr Βιβλίο σελ 110

ΦΟΡΤΩΤΙΚΗ CMR

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ CMR................................................................ 6

1.0 Γενικά............................................................................................................................................... 6

1.1 Όριο ευθύνης μεταφορέα........................................................................................................... 10

1.2 Συμπληρωματικοί ειδικοί όροι για CMR............................................................................... 16

1.2.1 Παράδειγμα ελληνικό Α....................................................................................................... 16

1.2.2 Παράδειγμα ελληνικό Β....................................................................................................... 17

1.2.3 Παράδειγμα  Ελληνικό Γ (ΣΥΝΔΔΕ)................................................................................. 19

1.3 Είδη διαδρομών για εφαρμογή της Σύμβασης CMR........................................................... 33

1.4 Προέλεγχοι του οδηγού στο CMR........................................................................................... 35

1.5 Η συμπλήρωση της φορτωτικής CMR................................................................................... 37

1.6 Ανταπόκριση φορτωτικής CMR.............................................................................................. 40

1.7 Κράτη που συμμετέχουν στη Σύμβαση CMR........................................................................ 41

1.8 Τραπεζική χρήση του CMR....................................................................................................... 41

1.9 Φορολογική χρήση της φορτωτικής CMR............................................................................ 43

1.10 Τελωνειακή χρήση της φορτωτικής CMR.......................................................................... 43

ΕΛΛΗΝΙΚΑ KEIMENΑ ΣΥΜΒΑΣΗΣ CMR.............................................................................. 45

Πρόλογος.............................................................................................................................................. 45

Κεφάλαιον I......................................................................................................................................... 45

Πλαίσιον Εφαρμογής...................................................................................................................... 45

(Άρθρα 1,2)....................................................................................................................................... 45

Κεφάλαιον ΙΙ........................................................................................................................................ 47

Πρόσωπα δια τα οποία ευθύνεται ο μεταφορεύς........................................................................ 47

(Άρθρο 3).......................................................................................................................................... 47

Κεφάλαιον ΙΙΙ...................................................................................................................................... 48

Σύναψις και εκτέλεσις Συμβολαίου Μεταφοράς........................................................................ 48

(Άρθρο 4-16).................................................................................................................................... 48

Κεφάλαιον ΙV...................................................................................................................................... 56

Ευθύνη του μεταφορέως................................................................................................................. 56

(Άρθρα 17-29).................................................................................................................................. 56

Κεφάλαιον V........................................................................................................................................ 64

Απαιτήσεις και Αγωγαί.................................................................................................................. 64

(Άρθρα 30-33).................................................................................................................................. 64

Κεφάλαιον VI...................................................................................................................................... 67

Διατάξεις αφορώσαι μεταφοράν εκτελουμένην υπό διαδοχικών μεταφορέων..................... 67

(Άρθρα 34-40).................................................................................................................................. 67

Κεφάλαιον VII..................................................................................................................................... 70

Ακυρότης διατάξεων αντιθέτων προς την Σύμβασιν................................................................. 70

(Άρθρο 41)........................................................................................................................................ 70

Κεφάλαιον VIII................................................................................................................................... 70

Τελικαί Διατάξεις............................................................................................................................ 70

( Άρθρα 42-51)................................................................................................................................. 70

ΑΓΓΛΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΣΥΜΒΑΣΗΣ CMR.................................................................................. 76

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ...................................................................................................................................... 94

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ................................................................................................................................ 96

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ....................................................................................................................................... 97

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΝΤΥΠΩΝ........................................................................................................... 101

1.0 Γενικά

Η Σύμβαση CMR (Convention relative au contract de transport international de Marchandises par Route) υπογράφηκε το 1956 στη Γενεύη και τέθηκε σε ισχύ το 1961. Τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με το Πρωτόκολλο του 1978. Η Ελλάδα επικύρωσε την σύμβαση με τον νόμο 559/12-3-1977 (ΦΕΚ Α 78/ 77).

Οι διατάξεις είναι υποχρεωτικές για τα συμβαλλόμενα μέρη (μεταφορέα, αποστολέα / παραλήπτη και υπερισχύουν του εθνικού δικαίου.

Η Σύμβαση εφαρμόζεται μεταξύ ενός αυτοκινητιστή με ιδιόκτητο φορτηγό/ά αυτοκίνητο/α και ενός αποστολέα/παραλήπτη. Η ιδιότητα του τελευταίου αποστολέα /παραλήπτη μπορεί να είναι έμπορος ή άλλος μεταφορέας. Επίσης η Σύμβαση εφαρμόζεται και μεταξύ μιας επιχείρησης μεταφοράς, χωρίς ιδιόκτητα  φορτηγά αυτοκίνητα ΔΧ και αποστολέα / παραλήπτη εμπόρου ή άλλου μεταφορέα / διαμεταφορέα.

Οι 24 χώρες που προσυπογράφουν είναι όλες ευρωπαϊκές συμπεριλαμβανομένης  και της τέως ΕΣΣΔ.

Η Σύμβαση έχει εφαρμογή πάνω σε κάθε συμβόλαιο για μεταφορά αγαθών με οχήματα που κινούνται στο χερσαίο οδικό δίκτυο, με αμοιβή (δεν εφαρμόζεται σε διεθνείς μεταφορές με φορτηγά ιδιωτικής χρήσης –ίδιον λογαριασμό-) με την προϋπόθεση ότι ο τόπος παραλαβής των αγαθών και ο τόπος παράδοσης τους βρίσκονται σε δύο διαφορετικές χώρες, όπου τουλάχιστον μία είναι από τις υπογράφουσες την σύμβαση. Ο τόπος της διαμονής και της εθνικότητας των συμβαλλομένων δεν έχει σημασία.

Η σύμβαση δεν καλύπτει τις διεθνείς οδικές μεταφορές αγαθών από χώρες της Αφρικής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής.

Η σύμβαση δεν καλύπτει την μεταφορά:

Ταχυδρομικών δεμάτων 

Οικοσκευών και

Νεκροπομπών

Δικαιώματα, υποχρεώσεις αποστολέα/ παραλήπτη. Κύρια υποχρέωση του αποστολέα είναι η καταβολή του κομίστρου. Επίσης, ο ίδιος υποχρεούται να προσκομίσει τα πράγματα που πρόκειται να μεταφερθούν και να τα παραδώσει στο μεταφορέα, κατάλληλα συσκευασμένα ώστε να προφυλάσσονται αλλά και να μη βλάπτουν άλλα μεταφερόμενα αγαθά ή ανθρώπους.

Κατά την παράδοση των πραγμάτων, ο αποστολέας συμπληρώνει το δελτίο παράδοσης (Διεθνή φορτωτική) και ευθύνεται για κάθε μη ειλικρινές ή ανακριβές στοιχείο. Ο αποστολέας ή παραλήπτης οφείλει να παραλάβει τα πράγματα όταν αφιχθούν στον τόπο προορισμού.

Βασικό δικαίωμα του αποστολέα/ παραλήπτη είναι να αξιώσει την εκτέλεση της μεταφοράς ακόμη και τροποποιώντας μονομερώς τη σύμβαση μεταφοράς (αλλαγή παραλήπτη, επιστροφή των εμπορευμάτων στο σταθμό αποστολής κ.λπ.). Για κάθε τροποποίηση ο μεταφορέας δικαιούται ιδιαίτερης αμοιβής.

Επίσης, δικαίωμα του αποστολέα είναι το δικαίωμα αποτίσεως. Δηλαδή εφόσον συμφωνηθεί η επιβάρυνση των αποστελλομένων πραγμάτων, με αντικαταβολή ορισμένου ποσού (απότιση), όπου ο μεταφορέας δικαιούται να αμειφθεί ιδιαίτερα για την υπηρεσία αυτή.

Υποχρεώσεις /δικαιώματα μεταφορέα. Πρωταρχική υποχρέωση του μεταφορέα είναι η παραλαβή των πραγμάτων και αφού ελέγξει αυτά να υπογράψει το δελτίο παράδοσης (Διεθνής φορτωτική) σημειώνοντας τυχόν παρατηρήσεις για την κατάστασή τους. Επίσης, πρέπει να παραλάβει τα συνοδευτικά τα έγγραφα των πραγμάτων. Οφείλει ο μεταφορέας να διαθέσει επαρκή και κατάλληλα για τη συγκεκριμένη μεταφορά μεταφορικά μέσα, να φορτώσει (εκτός αν άλλως συμφωνηθεί) και να στοιβάσει επί του μεταφορικού μέσου τα εμπορεύματα, να τα καλύψει και να τα σφραγίσει, εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος ή εντός του χρόνου που συμφωνήθηκε.

Κατά τη μεταφορά, ο μεταφορέας οφείλει να φροντίζει για τη φύλαξη και συντήρηση των πραγμάτων, να εκπληρώνει τις απαραίτητες διοικητικές, τελωνειακές και άλλες διατυπώσεις, να ακολουθεί το συμφωνημένο δρομολόγιο (εκτός ανωτέρας βίας) και να εκτελεί τη μεταφορά στο συμφωνημένο (ή στο συνηθισμένο) χρόνο.

Επίσης, υποχρεούται να ειδοποιήσει τον παραλήπτη, να εκφορτώσει (εκτός αντίθετης συμφωνίας) τα πράγματα, παραδίδοντάς τα στο νομιμοποιούμενο παραλήπτη. Το βασικό δικαίωμα του μεταφορέα είναι η είσπραξη του κομίστρου καθώς και των δαπανών που πραγματοποίησε ή η αμοιβή για πρόσθετες υπηρεσίες.

Ο μεταφορέας απαλλάσσεται από την ευθύνη ζημίας των μεταφερομένων πραγμάτων για λόγους ανωτέρας βίας, ιδιαίτερο ελάττωμα του πράγματος ή  πταίσμα του δικαιούχου.

Η ευθύνη του μεταφορέα παύει είτε λόγω ανεπιφύλακτης παραλαβής των πραγμάτων από τον παραλήπτη, είτε λόγω παραγραφής.

'Οταν πρόκειται για ζημίες από βλάβη ή απώλεια, η ανεπιφύλακτη παραλαβή αποτελεί απόδειξη Prima facie (εκ πρώτης όψεως), δηλαδή ότι τα πράγματα παραλήφθηκαν όπως αναφέρεται στο δελτίο παράδοσης (Διεθνή φορτωτική). Αν οι ζημιές είναι εξωτερικά εμφανείς, ο έλεγχος πρέπει να γίνεται αμέσως με το μεταφορέα και εγγράφως επί του δελτίου παράδοσης ή προφορικά. Αν δεν είναι εμφανείς, τότε εντός επτά (7) ημερών, προσκομίζοντας ο παραλήπτης και τα αποδεικτικά του μέσα. Διαφορετικά, κάθε αξίωση για αποζημίωση αποσβέννυται.

'Οταν πρόκειται για ζημία από καθυστέρηση, πρέπει να κοινοποιηθούν εγγράφως από τον παραλήπτη, εντός είκοσι ημερών, από το χρόνο που έπρεπε να παραλάβει τα πράγματα με επιφυλάξεις, ειδάλλως η αξίωση για αποζημίωση αποσβέννυται.

Η παραγραφή κυμαίνεται από ένα έως τρία χρόνια για αξιώσεις που προέρχονται από δόλο ή αμέλεια του μεταφορέα ως προς την επέλευση της ζημιάς. Η παραγραφή υφίσταται από την παράδοση των πραγμάτων εκτός από την περίπτωση ολικής απώλειας όπου υφίσταται από την 30η ημέρα από τη λήξη της συμφωνηθείσας προθεσμίας παραδόσεως των πραγμάτων. Σε όλες τις άλλες αξιώσεις αρχίζει από τη λήξη του τριμήνου από την κατάρτιση της σύμβασης.

Θέματα ανωτέρας βίας κά. Η σύμβαση CMR δεν ρυθμίζει θέματα όπως ανωτέρας βίας, τυχερών ή συμπτωματικών γεγονότων, με συνέπεια τα δικαστήρια των επί μέρους κρατών μελών να βγάζουν αποφάσεις, σύμφωνα με το δικό τους νομικό καθεστώς, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει διαφοροποίηση εφαρμογής. Η IRU έχει αναλάβει προσπάθεια για την αποδοχή μιας σειράς γενικών όρων  και κανονισμών οι οποίοι σε διεθνές κείμενο με τοποθέτησή των  πίσω από τη φορτωτική CMR, θα αναφέρονται τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των μεταφορέων και θα προσδιορίζουν με ένα σύστημα κοινής αποδοχής τα κενά  αυτά που αφήνουν ακάλυπτα οι διατάξεις του CMR.

Περαιτέρω θα ξεκινήσει μια εξειδίκευση όρων ανάλογα με το είδος και τη μορφή της μεταφοράς (επικίνδυνων χημικών υλικών, χύμα στερεών κλπ.) που θα αποβλέπουν στην διαμόρφωση της ευθύνης αφ’ ενός ή στην απαλλαγή του μεταφορέα για ζημιές που γίνονται είτε στο όχημα είτε στα μεταφερόμενα εμπορεύματα είτε σε τρίτους.

Άτυπη κατάρτιση σύμβασης, Διεθνής φορτωτική. Η σύμβαση μεταφοράς καταρτίζεται άτυπα, αλλά οι όροι της επιβεβαιώνονται με τη σύνταξη δελτίου παράδοσης (διεθνή φορτωτική) και σε τρία αντίτυπα που υπογράφονται από μεταφορέα και αποστολέα.

Το πρώτο αντίτυπο παραδίδεται στον αποστολέα, το δεύτερο συνοδεύει τα εμπορεύματα και το τρίτο κρατείται από το μεταφορέα.

Το δελτίο παράδοσης, δεν ταυτίζεται με τη φορτωτική του άρθρου 16 ΚΒΣ, πρέπει δε να περιέχει τα παρακάτω στοιχεία:

- Την ημερομηνία του δελτίου παράδοσης και τον τόπο στον οποίο εξεδόθη.

- Το όνομα και τη διεύθυνση του αποστολέα.

- Το όνομα και τη διεύθυνση του μεταφορέα.

- Τον τόπο και την ημερομηνία παραλαβής των προς μεταφορά 

   εμπορευμάτων και τον οριζόμενο προς παράδοση τόπο.

- Το όνομα και τη διεύθυνση του παραλήπτη.

- Την περιγραφή του εμπορεύματος και τον τρόπο συσκευασίας, σε

   περίπτωση επικίνδυνων εμπορευμάτων.

- Τον αριθμό των δεμάτων και τα ειδικά σημεία και τους αριθμούς αυτών.

- Το μικτό βάρος των εμπορευμάτων ή την ποσότητά τους.

- Χρεώσεις που αφορούν στη μεταφορά, π.χ. τελωνειακοί δασμοί κ.λπ.

- Τις απαιτούμενες οδηγίες για τις τελωνειακές και άλλες διατυπώσεις.

- Δήλωση ότι η μεταφορά υπόκειται στις διατάξεις της σύμβασης CMR κ.λπ.

Η φορτωτική που προέρχεται από την Σύμβαση CMR έχει γίνει αποδεκτή σχεδόν από το σύνολο της μεταφορικής κοινότητας της Ευρώπης. Υπάρχει μια πολυνομία στην οδική εμπορευματική μεταφορά στα κράτη-μέλη της Ενωμένης Ευρώπης η οποία πιστεύεται ότι μπορεί να απλοποιηθεί μόνο εάν εφαρμοσθεί το νομικό πλαίσιο της Σύμβασης CMR[1] όχι μόνο για την διεθνή αλλά και για την ενδοκοινοτική μεταφορά με αυτοκίνητο.

Συνδυασμένη, Μικτή, Διαδοχική μεταφορά. Η περίπτωση της συνδυασμένης μεταφοράς όπου χρησιμοποιούνται περισσότερα από ένα είδος μεταφορικά μέσα (φορτηγό, πλοίο, αεροπλάνο), αποτελεί διαδοχική μεταφορά. 'Ολοι οι μεταφορείς (αρχικός και επόμενοι) είναι υπεύθυνοι καθ' ολοκληρία για την εκτέλεση της μεταφοράς απέναντι στο ζημιωθέντα. Ο ζημιωθείς μπορεί να στραφεί εναντίον του πρώτου και του τελευταίου μεταφορέα ή του πράγματι ζημιώσαντος μεταφορέα ή και κατά περισσοτέρων συμμετεχόντων μεταφορέων. Ο μεταφορέας που αποζημίωσε, έχει το δικαίωμα αναγωγής κατά των άλλων συμμετεχόντων στη μεταφορά μεταφορέων. Οι συμβαλλόμενοι όμως μπορούν να ρυθμίσουν διαφορετικά το ζήτημα της ευθύνης και της αναγωγής.

Στην περίπτωση μικτής μεταφοράς, όπου το μεταφορικό μέσο γίνεται "πράγμα" σε άλλο μεταφορικό μέσο (τρένο ή πλοίο), έχουμε κατ' αρχή διαδοχική μεταφορά και ισχύει η CMR. Αν όμως, η βλάβη, η απώλεια, η καθυστέρηση προκλήθηκε κατά το χρόνο που το όχημα μεταφέρονταν με άλλο μεταφορικό μέσο και οφείλεται σε γεγονός που θα συνέβαινε κατά τη διάρκεια και λόγω της μεταφοράς, τότε ο μεταφορέας ευθύνεται κατά το διέπον δίκαιο της άλλης μεταφοράς, αν η σύμβαση μεταφοράς είχε καταρτισθεί από τον αποστολέα με το μεταφορέα του άλλου μεταφορικού αυτού μέσου.

Η σύμβαση CMR καλύπτει μόνο μια μορφή συνδυασμένης μεταφοράς. Αν δηλαδή το όχημα που κινείται οδικά ή και η ρυμουλκούμενη νταλίκα για κάποια απόσταση μεταφερθεί με πορθμείο ή ανεβεί σε πλατφόρμα τρένου, τότε η Σύμβαση έχει εφαρμογή αρκεί τα εμπορεύματα να μην εκφορτωθούν από το όχημα που αρχικά φορτώθηκαν.

---

[1] Σε άρθρο του Mark Booker  στο Containerisation International Οκτώβριος 1994 με τίτλο An alternative regime γράφει “Υπάρχει ένα νομοθετικό κείμενο που ήδη είναι οικείο στους διαμεταφορείς (Freight Forwarders) στους ενδομεταφορείς λιμένων (Intermodal Operators), στους αυτοκινητιστές (Road Hauliers) και στους φορτωτές (Shippers) σε όλες αυτές τις χώρες και άκκρως κατανοητό από τους αρμόδιους ασφαλιστές. Θεωρείτε ότι είναι ευρύτερα σωστό για τον αποστολέα (Sender) τον μεταφορέα (Carrier) και τον παραλήπτη (Receiver)  των εμπορευμάτων όταν επιτρέπεται κανονική αποζημίωση μέχρι του ποσού των 8.33 Ειδικών Τραβηκτικών Δικαιωμάτων του ΔΝΤ (SDR) (σχεδόν λίρες Αγγλίας 7,60 ή δολάρια ΗΠΑ 12,10 ή δραχμές 2.900) το κιλό,  επαρκής για μια μεγάλη σειρά εμπορευμάτων και όχι τόσο απαγορευτική για να είναι δύσκολο να ασφαλιστούν.”

Ομοιόμορφοι Συνήθειες και Πρακτικές για τις Ενέγγυες Πιστώσεις (600) Εκδόσεις ICCHellas

Ομοιόμορφοι Συνήθειες και Πρακτικές για τις Ενέγγυες Πιστώσεις (600)

(αναθεώρηση 2007)

Σκοπός αυτής της έκδοσης είναι η προσαρμογή των κανόνων στις νέες διαδικασίες και πρακτικές που εφαρμόζονται κατά την εκτέλεση των συμφωνιών καταβολής του τιμήματος πώλησης μέσω της τραπεζικής υπηρεσίας της Ενέγγυας Πίστωσης.

Οι βασικές τροποποιήσεις αφορούν:

• Τη σύντμηση των νέων κανόνων σε 39 άρθρα αντί 49.

• Η εισαγωγή νέου άρθρου με τίτλο «Ορισμοί».

• Η απαλοιφή της φράσης «εύλογος χρόνος» και αντικατάσταση με συγκεκριμένο αριθμό ημερών.

• Μεταβολές στην πρακτική για την αποστολή της «αναγγελίας απόρριψης»

• Αναδιατύπωση λεκτικού άρθρων ώστε να απαλειφθούν παρερμηνείες.