Έλεγχοι Εκτελωνισμού Εμπορευμάτων Μάθημα (4) 5 Απριλίου 2014

Έλεγχοι Εκτελωνισμού Εμπορευμάτων Μάθημα (4) 5 Απριλίου 2014

Σχόλιο: Οι έλεγχοι στα Τελωνεία αποτελούν την αντικριστή όχθη της καλής διεκπεραίωσης των διαδικασιών. Όταν ο συναλλασσόμενος Πιστοποιημένος Εκτελωνιστής γνωρίζει τους έλεγχους μπορεί με περισσότερη άνεση να προσαρμοστεί σε αυτούς. Το γνωστικό αντικείμενο των Τελωνείων έχει μια τεράστια γκάμα γνώσεων, εμπειριών και εμπορικών συναλλαγών. Αυτό προσπαθούμε να αναδείξουμε σε αυτή την ιστοσελίδα. Είναι απορίας άξιο, να επιτρέπεται η συναλλαγή με ιδιώτες στα Τελωνεία, ενώ δεν επιτρέπεται η συναλλαγή στις Δ.Ο.Υ. Ο «γέροντας» της περιφέρειας συντάσσει ηλεκτρονικά την φορολογική του δήλωση, ενώ ο ιδιώτης, που γνωρίζει την διεθνή αγορά, να εξυπηρετείται προσωπικά από τους Τελωνειακούς και μάλιστα με προτεραιότητα   από τους επαγγελματίες Εκτελωνιστές.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Εισαγωγή                                                                                                                              8

Οι έλεγχοι στα τελωνεία                                                                                                   9

1 Ορισμός των ελέγχων στα Τελωνεία                                                                        9

1.1. Η διαδικασία εκτέλεσης ενός ελέγχου                                                              11

1.2. 'Ελεγχοι στις εγκαταστάσεις του παραλήπτη / φορτωτή                               13

2. Είδη ελέγχου                                                                                                             15

ΣΤΟΝ ΤΕΛΩΝΙΣΜΟ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ                                                          15

2.1 Καθολικός έλεγχος                                                                                                15

2.1.1 Προβλήματα στους ελέγχους των CONEX                                                      16

2.2 Ο δοκιμαστικός έλεγχος                                                                                       18

2.3 Ο επιλεκτικός έλεγχος                                                                                          19

2.3.1 Ο λογιστικός έλεγχος                                                                                         22

2.4 Στην επαλήθευση της δασμολογικής κλάσης                                                    24

2.4.1 Δειγματοληψία                                                                                                   25

ΣΤΗΝ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ                                                                              26

2.5 Ανατελωνισμός                                                                                                      26

2.6 Προέλεγχος εμπορευμάτων                                                                                 27

Α. ΕΛΕΓΧΟΙ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΣΑΦΗΣΗ                                              29

Α.1 Τ6507/8127/22.12.2000 απόφ ΥπΟικ                                                                     29

Λειτουργία, σκοπός και υποσυστήματα του ΟΠΣΤ                                                    29

Πρόσβαση στο ΟΠΣΤ.  Μέτρα ασφαλείας                                                                   30

Έλεγχοι πριν οπό την έξοδο των εμπορευμάτων από τους τελωνειακούς χώρους 31

Εξέταση των εμπορευμάτων (φυσικός έλεγχος)                                                         32

Κριτήριο επικινδυνότητας                                                                                              33

Έκδοση άδειας παράδοσης                                                                                            34

Έλεγχοι μετά την έξοδο των εμπορευμάτων                                                               34

Κυρώσεις                                                                                                                            35

Τελικές διατάξεις                                                                                                              35

Α-2 Τ.914/81/28-2-2001 Εγκ ΥπΟικ                                                                                  35

Β. χρήση τεχνικών ανάλυσης κινδύνου στους ελεγχουσ (ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΑΡΙΘ.13/98 ΤΗΣ ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ)                                                                                                                           40

1. EΙΣAΓΩΓH                                                                                                                        40

2. Η ANAΓKH ΓIA ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ                                                                       42

3. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ;                                                                             45

4. ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ          46

5. Η ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ                                                                                        47

6. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ                                                                                                                49

Γενικές διαπιστώσεις                                                                                                       49

Ειδικές διαπιστώσεις                                                                                                       50

Xρήση συστημάτων διαχωρισμού                                                                             52

Τυχαίοι έλεγχοι                                                                                                       54

Αποτελεσματικότητα των μέσων διαχωρισμού                                                54

Ποσοστό των ελέγχων που πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια των συστημάτων διαχωρισμού         56

Απλουστευμένες διαδικασίες στα πλαίσια ενός συστήματος διαχωρισμού 56

Πλεονεκτήματα και αδυναμίες των συστημάτων διαχωρισμού                   57

Έλεγχοι κατά την εισαγωγή μετά τον εκτελωνισμό και ανάλυση κινδύνου       58

Εθνικά προγράμματα ελέγχου                                                                             61

Προβλήματα των ελέγχων κατά την εισαγωγή μετά τον εκτελωνισμό        61

7. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ                                                                                                               63

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ                                                                                            66

Γ. ΕΦΑΡΜΟΓΗ  ΑΠΛΟΥΣΤΕΥΜΕΝΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΤΕΛΩΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ (24426/98 Ε ΤΕΛ ΠΕΙΡΑΙΑ)        70

Δ. ΜΕΘΟΔΟΣ  ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ ΣΤΑ ΤΕΛΩΝΕΙΑ (Ε1792/556/ΕΟΟ34/17-7-98 ΕΓΚ).       74

Ε. Γνωστοποίηση αλλαγής τρόπου τελωνισμού των εμπορευμάτων (με Ανάλυση κινδυνου- Ε 611/175/Δ0034/28-2-2002)                                                                                                79

ΣΤ. ΕΛΕΓΧΟΙ  ΣΤΑ ΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ                                                             83

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΠΡΟΣΚΟΜΙΖΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ Γ.Χ.Κ. ΓΙΑ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ                                                                                                83

Άρθρο 1 Γενικές Διαδικασίες                                                                                83

Άρθρο 2 Διαδικασίες κατά την εισαγωγή                                                           85

Άρθρο 3 Διαδικασίες κατά τη μεταποίηση (τελειοποίηση προς επανεξαγωγή ή προς επανεισαγωγή)                87

Άρθρο 4 Διαδικασίες κατά την εξαγωγή                                                             87

Άρθρο 5 Eξέταση δειγμάτων στα πλαίσια της εργαστηριακής υποστήριξης Υπηρεσιών του Γ.Χ.Κ.        89

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕΩΝ                                                              89

Άρθρο 6 Γενικά περί αμφισβητήσεων                                                                 89

Άρθρο 7 Εξέταση δεύτερου δείγματος ληφθέντος κατά την αρχική δειγματοληψία               90

Άρθρο 8 Δεύτερη εξέταση προϊόντων προς εισαγωγή κατόπιν επαναδειγματοληψίας.         91

Άρθρο 9 Προσφυγή στις Επιτροπές Αμφισβητήσεων                                      91

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΧΡΟΝΙΚΑ ΟΡΙΑ ΔΙΑΦΥΛΑΞΗΣ ΤΩΝ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ           92

Άρθρο 10 Χρόνος διαφύλαξης δειγμάτων εισαγωγής                                      92

Άρθρο 11 Χρόνος διαφύλαξης δειγμάτων μεταποιήσεων                               92

Άρθρο 12 Χρόνος διαφύλαξης δειγμάτων εξαγωγών                                       93

Άρθρο 13 Πρόσθετες διατάξεις για το χρόνο διατηρησιμότητας των δειγμάτων και τη φύλαξη τους 94

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ' ΔΕΛΤΙΑ ΧΗΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΕΩΣ                                                                95

Άρθρο 14                                                                                                                  95

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ' ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΩΝ ΚΑΙ ΟΡΙΣΤΙΚΩΝ ΔΕΛΤΙΩΝ ΧΗΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΕΩΣ 96

Άρθρο 15                                                                                                                  96

ΧΡΟΝΙΚΑ ΟΡΙΑ ΔΙΑΦΥΛΑΞΗΣ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ                                                                     98

Πεδίο Εφαρμογής - Ορισμοί                                                                                 98

Αγορανομικά Δείγματα                                                                                          98

Ευαλλοίωτα Δείγματα                                                                                             99

Μη ευαλλοίωτα δείγματα                                                                                      99

Καταγγελία εις απλούν                                                                                         100

Άλλες κατηγορίες δειγμάτων                                                                              100

Δείγματα για ερευνητικούς σκοπούς                                                                 100

Δείγματα εργαστηριακής υποστήριξης                                                             101

Δείγματα προϊόντων τα οποία διέπονται από ειδικές διατάξεις της κοινοτικής ή εθνικής νομοθεσίας               101

Ιδιωτικές αναλύσεις                                                                                              101

Δείγματα περιβάλλοντος                                                                                     102

Ζ. ΕΛΕΓΧΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΞΑΓΩΓΗ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΤΥΓΧΑΝΟΥΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΩΝ Η ΑΛΛΩΝ ΠΟΣΩΝ       103

Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 386/90 του Συμβουλίου της 12ης Φεβρουαρίου 1990 για τον έλεγχο κατά την εξαγωγή γεωργικών προϊόντων που τυγχάνουν επιστροφών ή άλλων ποσών                                                                         107

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2221/95 της Επιτροπής της 20ής Σεπτεμβρίου 1995 για τις λεπτομέρειες εφαρμογής του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 386/90 όσον αφορά το φυσικό έλεγχο κατά την εξαγωγή γεωργικών προϊόντων που τυγχάνουν επιστροφής               112

Μέθοδοι που πρέπει να εφαρμόζονται κατά τη διεξαγωγή φυσικού ελέγχου   118

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1167/97 της Επιτροπής της 26ης Ιουνίου 1997 που τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2221/95 για τις  λεπτομέρειες εφαρμογής του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 386/90 όσον αφορά το φυσικό έλεγχο κατά την εξαγωγή γεωργικών προϊόντων που τυγχάνουν επιστροφής                                                                                                       121

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2655/1999 της Επιτροπής, της 16ης Δεκεμβρίου 1999, περί τροποποιήσεως του κανονισμού (ΕΚ) αριθ.  2221/95 για τις λεπτομέρειες εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 386/90 όσον αφορά το φυσικό έλεγχο κατά την εξαγωγή γεωργικών προϊόντων που τυγχάνουν επιστροφής και περί τροποποιήσεως του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 3122/94 για τον καθορισμό των κριτηρίων σχετικά με την ανάλυση κινδύνου όσον αφορά τα γεωργικά προϊόντα που απολαύουν επιστροφών 125

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 163/94 του Συμβουλίου της 24ης Ιανουαρίου 1994 που τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 386/90 για τον έλεγχο κατά την εξαγωγή των προϊόντων που τυγχάνουν επιστροφών ή άλλων ποσών       130

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 3122/94 της Επιτροπής της 20ής Δεκεμβρίου 1994 για τον καθορισμό των κριτηρίων σχετικά με την ανάλυση κινδύνου όσον αφορά τα γεωργικά προϊόντα που απολαύουν επιστροφών           132

Απόφαση αριθ. 210/97/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 1996 σχετικά με τη θέσπιση προγράμματος δράσης για τα τελωνεία στην Κοινότητα («Τελωνείο 2000») - Δήλωση της Επιτροπής               137

Καθορισμός του προγράμματος                                                                                   141

Εφαρμογή του προγράμματος                                                                                      142

Κοινό πλαίσιο στόχων                                                                                                   142

Τελωνειακοί έλεγχοι                                                                                                      143

Παρακολούθηση και καταλληλότητα των κοινοτικών κανόνων και διαδικασιών 145

Είσπραξη                                                                                                                          145

Καταπολέμηση της απάτης                                                                                            145

Βελτίωση των μεθόδων εργασίας                                                                                147

Ειδικές κοινές δράσεις                                                                                                   148

Ρόλος και αρμοδιότητες των υπαλλήλων των τελωνειακών διοικήσεων             148

Ορθολογική και συντονισμένη χρησιμοποίηση των πόρων                                   149

Διοικητικές κυρώσεις                                                                                                     149

Δράσεις κατάρτισης                                                                                                        150

Δράσεις κατάρτισης και τεχνικής αρωγής στις τελωνειακές διοικήσεις των τρίτων χωρών             151

Σχέσεις με τους φορείς του εξωτερικού εμπορίου                                                  151

Αξιολόγηση και εκθέσεις                                                                                              152

Χρηματοδότηση                                                                                                              153

Απόφαση αριθ. 105/2000/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 1999, για την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 210/97/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση προγράμματος δράσης για τα τελωνεία στην Κοινότητα («Τελωνείο 2000»)  και για την κατάργηση της απόφασης 91/341/ΕΟΚ του Συμβουλίου                                   155

Απόσπασμα από το βιβλίο "Έλεγχοι Εκτελωνισμού Εμπορευμάτων"

Οι έλεγχοι στα Τελωνεία και οι Εκτελωνιστές

Το κείμενο που ακολουθεί, περιγράφει, αναλύει και ταξινομεί τις περισσότερες υπάρχουσες μορφές ελέγχων που εφαρμόζονται στα τελωνεία. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στους ελέγχους κατά τη διάρκεια τελωνισμού των εμπορευμάτων μια και αυτοί αποτελούν τον λόγο ύπαρξης αυτών.

11.1 Ορισμός των ελέγχων στα Τελωνεία.

Πηγή δικαίου για τη διενέργεια ελέγχου στα τελωνεία, ιδιαίτερα στο στάδιο του τελωνισμού του εμπορεύματος είναι το άρθρο 27 του τελωνειακού κώδικα, προκειμένου για εισαγωγή, το οποίο και αναφέρει (Ν 1808/22-9-1988 ΦΕΚ Α 218/29.9.1988) "η τελωνειακή αρχή προβαίνει, αν το κρίνει απαραίτητο στην επαλήθευση της διασάφησης και των δικαιολογητικών που προσαρτώνται σε αυτή, για να βεβαιωθεί κυρίως ότι οι ενδείξεις που περιλαμβάνονται στα δικαιολογητικά αντιστοιχούν στις ενδείξεις που αναγράφονται στη διασάφηση". 'Ή εξέταση (τελωνισμός) των εμπορευμάτων γίνεται μέσα σε τελωνειακές αποθήκες ή σε χώρους από την τελωνειακή αρχή και κατά την διάρκεια των εργάσιμων ωρών και ημερών. Η μεταφορά των εμπορευμάτων στους χώρους όπου πρέπει να γίνει η εξέταση, η αποσυσκευασία, η επανασυσκευασία και γενικά όλες οι απαραίτητες εργασίες για την εξέταση πραγματοποιούνται από το διασαφιστή ή με την ευθύνη του….. Τα δέματα ανοίγονται ενώπιον του προϊσταμένου της τελωνειακής αρχής ή τελωνειακού ελεγκτή, που οφείλει να προβαίνει στην επαλήθευση του περιεχομένου ύστερα από συνοπτικό ή λεπτομερή έλεγχο, ο οποίος ενεργείται σε καθολική ή κατ' επιλογή βάση".

Ο έλεγχος των εμπορευμάτων στα τελωνεία, λέγεται και επαλήθευση, αποτελεί  θεμελιώδη τελωνειακή εργασία αφού από αυτή εξαρτάται εκτός των άλλων ο προσδιορισμός:

α) της δασμολογητέας ύλης και

β) της συνολικής δασμολογικής επιβάρυνσης του εμπορεύματος.

Κατά μία άλλη άποψη, έλεγχος εμπορευμάτων στα τελωνεία, είναι το σύνολο των ενεργειών που είναι αναγκαίες για να εξακριβωθεί το είδος, η κατάσταση, η φύση (ποιότητα), η ποσότητα (μέγεθος) και η συνολική αξία του εμπορεύματος, για να διαπιστωθεί αν είναι ή όχι σύμφωνα με τα αναγραφόμενα στη διασάφηση και στα άλλα τελωνειακά δικαιολογητικά έγγραφα.

Οι τελωνειακές αρχές προσκαλούν να παρευρίσκεται κατά τον έλεγχο ο ενδιαφερόμενος ή νόμιμος εκπρόσωπος του εκτελωνιστή.

'Ολα τα παραπάνω αναφέρονται σε πράξεις ελέγχου που πραγματοποιούν οι τελωνειακές αρχές επί των εμπορευμάτων και αναλύονται οι μεθοδεύσεις που ακολουθούνται προκειμένου να είναι πιο ολοκληρωμένος ο έλεγχος, Όμως τα τελωνεία πρέπει να περιορίζονται στην άσκηση της εξουσίας τους, μέσα σε καθορισμένες χρονικές περιόδους για χάρη της γρήγορης και φτηνής μετακίνησης των αγαθών, που θα ικανοποιήσουν υπαρκτές ανάγκες των ανθρώπων.

'Ετσι για πρώτη φορά νομοθετείται στην Ελλάδα δικαίωμα του παραλήπτη να παραλάβει το εμπόρευμά του αν η τελωνειακή αρχή καθυστερήσει στα αποτελέσματα των ελέγχων, συγκεκριμένα:

'Ή τελωνειακή αρχή, αν καθυστερούν τα αποτελέσματα των ελέγχων που άρχισαν, είτε για την επαλήθευση των ενδείξεων της διασάφησης και των δικαιολογητικών που προσαρτώνται σε αυτήν είτε για την εξέταση των εμπορευμάτων και για το λόγο αυτό δεν είναι σε θέση να προσδιορίσει το ποσό των δασμών, φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων στο οποίο υποβάλλονται τα εμπορεύματα μπορεί, ύστερα από αίτηση του διασαφησθεί να εκδώσει άδεια παραλαβής των εμπορευμάτων αυτών" (άρθρο 28 Ν. 1808).

Ανάλογα κείμενα είναι νομοθετημένα για το τελωνειακό καθεστώς της εξαγωγής. προσαρμοσμένα στις ιδιομορφίες αυτού.

Τα πιο σύγχρονα κείμενα για τελωνειακούς έλέγχους παρουσιάστηκαν τελευταία σε κοινοτικά νομοθετήματα όπως αυτό του σχεδίου κοινοτικού τελωνειακού κώδικα, που ισχύει από την 1.1.1993, το οποίο αναφέρει στο άρθρο 4 παράγραφο 14 σαν ορισμό "των τελωνειακών ελέγχων" ότι είναι:

"Η εκπλήρωση διαφόρων ειδικών πράξεων όπως η επαλήθευση των εμπορευμάτων, ο έλεγχος ύπαρξης και αυθεντικότητας των εγγράφων, η εξέταση των λογιστικών και άλλων βιβλίων των επιχειρήσεων, ο έλεγχος των προσώπων, η εκτέλεση διοικητικών ερευνών και άλλες παρεμφερείς πράξεις για την εξασφάλιση της τήρησης της τελωνειακής νομοθεσίας και κατά περίπτωση, των άλλων διατάξεων που ισχύουν για τα εμπορεύματα που βρίσκονται υπό τελωνειακή επιτήρηση".

Και γενικότερα επιτήρηση από τις τελωνειακές αρχές είναι: " οι ενέργειες στις οποίες προβαίνουν γενικά οι εν λόγω αρχές ώστε να εξασφαλίζουν την τήρηση της τελωνειακής νομοθεσίας και κατά περίπτωση άλλων διατάξεων που ισχύουν για τα εμπορεύματα που βρίσκονται υπό τελωνειακή επιτήρηση".

Τέλος ένας άλλος ορισμός για τους ελέγχους περισσότερο λεπτομερής είναι:

"έλεγχοι για κάθε πράξη για την οποία το τελωνείο ή κάθε άλλη υπηρεσία ελέγχου πραγματοποιεί τον υλικό και τον εξ όψεως έλεγχο του μεταφορικού μέσου ή και των ιδίων των εμπορευμάτων, ώστε να βεβαιωθεί ότι η φύση τους, η καταγωγή τους, η κατάστασή τους, η ποσότητά τους ή η αξία τους είναι σύμφωνα προς τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στα έγγραφα τα οποία έχουν προσκομισθεί'.

11.1.1. Η διαδικασία εκτέλεσης ενός ελέγχου

Η διαδικασία της εξέτασης των προσδιοριστικών στοιχείων για τον έλεγχο των εμπορευμάτων όπως αναφέρθηκαν παραπάνω, έχει διαμορφωθεί στον ελληνικό τελωνειακό χώρο κατά τρόπο εμπειρικό και σύμφωνα με την παράδοση (ήθη και έθιμα). Ελλείπει ένα νομοθετημένο πλαίσιο κανόνων και όρων που να αναφέρονται και να τηρούν τα ελεγκτικά όργανα.

Τα κυριότερα σημεία της εκτέλεσης ενός ελέγχου είναι :

α) τα σημεία και οι αριθμοί ή άλλα διακριτικά στοιχεία (σήματα, σχέδια κ.λ.π.), στα δέματα, δοχεία, κιβώτια ή σε άλλη συσκευασία, για την εξακρίβωση της ταυτότητας του εμπορεύματος, δηλαδή η συμφωνία μεταξύ του τελωνειακού παραστατικού (διασάφησης) και του παρουσιαζόμενου συσκευασμένου εμπορεύματος ενώπιον του τελωνειακού ελεγκτού είναι απαραίτητη, για να αποφεύγονται καταδολιεύσεις ή πλάνες. Άλλωστε νομιμοποιείται με αυτόν τον τρόπο ο πραγματικός παραλήπτης του τελωνισμένου εμπορεύματος.

β) ο έλεγχος του κειμένου της διασάφησης με τα προσαρτημένα δικαιολογητικά τελωνειακά έγγραφα (διατακτική, φορτωτική, τιμολόγιο, κιβωτολόγιο, άδεια εκτελωνισμού, ασφαλιστήριο συμβόλαιο, ναύλος μεταφοράς, ειδικές εγκρίσεις κ.λ.π.).

Αυτός ο έλεγχος συνήθως περιλαμβάνει:

- την εξέταση της περιγραφής του εμπορεύματος, σύμφωνα με αυτή του τελωνειακού δασμολογίου (ονοματολογία δασμολογίου ΤARΙC).

- την έρευνα των στοιχείων τελωνισμού, αξία, βάρος, χώρα παραγωγής, σύμφωνα με τα συνημμένα έγγραφα.

γ) τα ποσοτικά στοιχεία του εμπορεύματος που είναι υπό έλεγχο και εκφράζονται σε μονάδες βάρους, μέτρου, αριθμού. τεμαχίου κ.λ.π, σε συνδυασμό πάντα με τον τρόπο τιμολόγησης του εμπορεύματος. ο προσδιορισμός της ποσότητας κάθε εμπορεύματος πρέπει να γίνεται με κάθε δυνατή ακρίβεια στη μονάδα στην οποία είναι εκπεφρασμένο το εμπόρευμα και μάλιστα κατά "πατρόν". Αν υπάρχουν πολλά διαφόρου είδους ή διαστάσεων εμπορεύματα ο έλεγχος πρέπει να δείχνει τον δρόμο που ακολούθησε ο ελεγκτής για την εύρεση του προσδιορισμού της όλης ποσότητας του τιμολογίου. Οι βοηθητικές πράξεις επαλήθευσης της ποσότητας που αναγράφονται στο καθορισμένο σημείο της διασάφησης πρέπει να έχουν ακολουθήσει μια μεθόδευση τέτοια, ώστε κάθε αρμόδιος να κρίνει για την ορθότητα (τυπικά τουλάχιστον) της επαληθευτικής πράξης προσδιορισμού της ποσότητας. Η εξακρίβωση της ποσότητας του εμπορεύματος όταν το τελευταίο κοστολογείται στο βάρος είναι σχετικά εύκολη. Δυσκολία και περιπλοκή παρουσιάζεται αν η ποσότητα εκφράζεται σε άλλες μονάδες μέτρησης, όπως τετραγωνικά μέτρα, κυβικά, λίτρα, γαλόνια και άλλα.

δ) Η καταμέτρηση των κόλλων και η συμφωνία του αριθμού των με αυτόν που αναγράφεται στη διασάφηση. Η καταμέτρηση του αριθμού της συσκευασίας εξαρτάται από το είδος της. Τα βαρέλια, τα κιβώτια διαφόρων μεγεθών, οι παλέτες έχουν τις δυσκολίες ή ευκολίες τους στην καταμέτρηση.

ε) Η εξωτερική εξέταση των συσκευασμένων ειδών όταν υπάρχουν περιπτώσεις παραβίασης των δεμάτων, δοχείων ή κιβωτίων ή ακόμα διαβροχή του εμπορεύματος ή εμφανής διαρροή υγρών όταν πρόκειται για δοχεία.

στ) Η εργασία ζύγισης του εμπορεύματος, αφού πρώτα διαχωριστούν και ταξινομηθούν τα εμπορεύματα στα διάφορα είδη (πατρόν).

η) Η έρευνα της χώρας καταγωγής του εμπορεύματος εξετάζοντας με λεπτομέρεια τα συνοδευτικά έγγραφα, πιστοποιητικά κ.λ.π. ακόμα και τις επιγραφές της συσκευασίας των εμπορευμάτων ή άλλες ενδείξεις που είναι αποτυπωμένες στο εμπόρευμα, Δηλαδή ελέγχεται το τυπωμένο λιθογραφημένο ανάγλυφο (ΜADE ΙΝ...).

Τα αποτελέσματα του ελέγχου σε όλα τα παραπάνω σημεία αναγράφονται με κάθε λεπτομέρεια σε ορισμένο σημείο της διασάφησης από το τελωνειακό όργανο (ελεγκτής).

11.1.2. 'Ελεγχοι στις εγκαταστάσεις του παραλήπτη / φορτωτή

Οι έλεγχοι των εμπορευμάτων που πρόκειται να εισαχθούν ή εξαχθούν γίνονται κατά κανόνα στα τελωνεία (βασική αρχή της τελωνειακής διαδικασίας). Κατ' εξαίρεση τέτοιοι έλεγχοι μπορούν να γίνουν στις εγκαταστάσεις του παραλήπτη προκειμένου για εισαγωγές ή στις εγκαταστάσεις του φορτωτή προκειμένου για εξαγωγές.

Η μορφή αυτής της εξέτασης στηρίζεται στο άρθρο 27 παράγραφος 2 του Ν 1808/88. "Κατ' εξαίρεση ο προϊστάμενος της τελωνειακής αρχής μπορεί σε ειδικές περιπτώσεις να επιτρέπει με αιτιολογημένη πράξη του και ύστερα από αίτηση και δαπάνες του διασαφηστή, την εξέταση των εμπορευμάτων και σε εργάσιμες ώρες και ημέρες ή και έξω από τις τελωνειακές αποθήκες ή χώρους".

Για τις εισαγωγές ο τελωνειακός έλεγχος (επαλήθευση) των εμπορευμάτων στις εγκαταστάσεις του παραλήπτη επιτρέπεται σε ειδικές περιπτώσεις και μετά από τη σχετική αίτηση του ενδιαφερόμενου ή του αντιπροσώπου του εκτελωνιστή. Στην αίτηση περιλαμβάνονται τέτοια στοιχεία του να συνηγορούν για την κατ' εξαίρεση έγκριση φυσικού ελέγχου του εμπορεύματος, για λόγους ίσης μεταχείρισης των συναλλασσομένων. Τέτοιες ειδικές περιπτώσεις μπορεί να είναι η αδυναμία καταμέτρησης του εμπορεύματος μέσα στο αυτοκίνητο ΤΙR ή στο εμπορευματοκιβώτιο με αποτέλεσμα να είναι υποχρεωτική η εκφόρτωσή του. 'Η ακόμα η αδυναμία σχηματισμού γνώμης για το είδος του μηχανήματος που μεταφέρθηκε τμηματικά με αυτοκίνητο ΤΙR παρά την προσπάθεια επίδειξης αναλυτικών τεχνικών προδιαγραφών ή σχεδίων για μόρφωση ολοκληρωμένης άποψης, με συνέπεια την υποχρεωτική τοποθέτησή του στο φυσικό του χώρο. Τέλος η πιθανή βλάβη που θα προκληθεί από την μετατόπιση-έλεγχο μηχανήματος, επίπλων κ.λ.π. μέσα στο αυτοκίνητο ΤΙR και τόσα άλλα.

'Ενας έλεγχος των εμπορευμάτων στις εγκαταστάσεις του παραλήπτη περιορίζεται σε διενέργεια ποσοτικής και μόνο καταμέτρησης ή καταμέτρησης ομοειδών και μόνο εμπορευμάτων. Η ποσοτική καταμέτρηση γίνεται παρουσία επόπτου και τελωνειακού ελεγκτού ή δύο άλλων τελωνειακών υπαλλήλων που ορίζονται από τον φυσικό τους προϊστάμενο στις εγκαταστάσεις του παραλήπτη, αφού έχει κατατεθεί χρηματική παρακαταθήκη για τις δασμολογικές επιβαρύνσεις.

Τέτοιοι έλεγχοι γίνονται σε ώρες εκτός εργασίας των τελωνείων μετά τις 3 μ.μ.

με δαπάνη του παραλήπτη.

Σε περίπτωση που διαπιστωθούν διαφορές μεταξύ των δηλωθέντων κιβωτίων, δοχείων ή δεμάτων στη διασάφηση και αυτών κατά την εκφόρτωση, διακόπτεται η εκφόρτωση και διατάσσεται η επαναφόρτωση των εκφορτωμένων και η επαναφορά των με συνοδεία στους χώρους του τελωνείου. Εκεί ο προϊστάμενος των τελωνείων (γενικός διευθυντής) επιβάλλει κυρώσεις, αν προκύπτουν σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του τελωνειακού κώδικα.

Για ορισμένα εμπορεύματα ο έλεγχός των στις εγκαταστάσεις του παραλήπτη επιτρέπεται μόνο αφού ειδοποιηθεί ειδικό συνεργείο του Υπουργείου Οικονομικών αποτελούμενο από τελωνειακό και εφοριακό εξ αιτίας των υψηλών δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων και της εύκολης ροπής για λαθρεμπορία.

Τ α είδη αυτά είναι:

1) Ποτά ΔΚ 22.09

2) Τσιγάρα, πούρα, καπνός ΔΚ24.02.

3) Καλλυντικά ΔΚ33.06 (εξαιρούνται κρέμες ξυρίσματος, οδοντόκρεμες).

4) Είδη της κλάσεως 85.14, 85.15 (τηλεοράσεις).

5)  Είδη της κλάσεως 90.05, 90.07, 90.08 και 90.09

6) Όλα τα είδη ωρολογοποιίας του κεφαλαίου 91 (91.01 έως 91.11).

7) Είδη δασμολογικής κλάσεως 92.11 έως 92.13 (Βίντεο).

8) Είδη δασμολογικής κλάσεως 97.04 (εξαιρούνται ρακέτες, σφαίρες και δίκτυα επιτραπέζιας αντισφαιρίσεως.

9) Παιχνίδια με ηλεκτρισμό ή τηλεκατευθυνόμενα Δασμ. κλάσεως 97.05.

10) Ηλεκτρικές ξυριστικές μηχανές δ.κ. 85.07.

Σημείωση : Οι δασμολογικές κλάσεις είναι του Δασμολογίου του 1985.

Κάτι αντίστοιχο για έλεγχο στις εγκαταστάσεις του φορτωτού συμβαίνει και για εμπορεύματα που πρόκειται να εξαχθούν. Παράδειγμα οι εξαγωγές νωπών προϊόντων, καρπούζια ντομάτες, σταφύλια κ.λ.π. Συνεργείο από τελωνειακό υπάλληλο και εκτελωνιστή, περιοδεύουν τις πρώτες πρωινές ώρες στα χωράφια, αγροκτήματα για φυσικό έλεγχο των εξαγόμενων προϊόντων με στόχο να προλάβουν τα αγροτικά προϊόντα τις ξένες αγορές της Γερμανίας, Αγγλίας κ.λ.π.

11.2. Είδη ελέγχου

Υπάρχουν τρία είδη ελέγχου (επαλήθευσης ) των εμπορευμάτων στα τελωνεία:

α) Ο καθολικός έλεγχος

β) Ο δοκιμαστικός έλεγχος ή δειγματοληπτικός και

γ) Ο επιλεκτικός έλεγχος.

Τα είδη αυτά του ελέγχου εξελίχθηκαν μέσα από τους νέους τρόπους που εφαρμόστηκαν στο διεθνές εμπόριο σε όλη την μακραίωνη ιστορία του. Με χρονολογική σειρά ο καθολικός έλεγχος είναι ο αρχαιότερος στο σύστημα των τελωνειακών διαδικασιών και ο επιλεκτικός είναι ο πιο σύγχρονος, αυτός που εφαρμόζεται σε προηγμένα συστήματα τελωνειακών διαδικασιών (ηλεκτρονικοί υπολογιστές κ.λ.π.).

ΣΤΟΝ ΤΕΛΩΝΙΣΜΟ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ

11.2.1 Καθολικός έλεγχος

Καθολικό έλεγχο έχουμε όταν γίνεται επαλήθευση όλων των συσκευασμένων εμπορευμάτων που περιγράφεται (δηλώνεται) σε μία τελωνειακή διασάφηση.

Η πρακτική πλευρά του θέματος είναι να γίνει αντιπαραβολή των επισυναπτόμενων εγγράφων της διασάφησης (τιμολόγια, κιβωτολόγια κλπ) με τα ανοιγμένα κιβώτια, ενώπιον του τελωνειακού ελεγκτή, όπου εξαντλούνται όλες οι πιθανότητες προσπάθειας παραπλάνησης του τελωνείου για πράξη λαθρεμπορίας.

Παράδειγμα: Πρόκειται να τελωνισθούν 30 σιδηροβάρελα με πολυεστέρα κωδικού ΤΑRΙC (δασμολογικής κλάσης) 39.07.99.00.090.02 και αποφασίστηκε από τον τελωνειακό έλεγχο να εφαρμοσθεί ο καθολικός έλεγχος, θα ακολουθηθεί η παρακάτω διαδρομή πράξεων:

- Έλεγχος των σημείων και αριθμών ή σημάτων για κάθε βαρέλι ξεχωριστά.

Εξασφαλίζεται η ταυτότητα του εμπορεύματος και νομιμοποιείται ο παραλήπτης

- Ζύγισμα ένα προς ένα, όλα τα βαρέλια ή ομαδικά σε πλάστιγγα για την εξασφάλιση του τιμολογιακού βάρους των.

- Καταμέτρηση των βαρελιών.

-' Άνοιγμα ένα προς ένα όλα τα βαρέλια για διαπίστωση του περιεχομένου τους (σύγκριση ομοιότητας περιεχομένου, σε ρευστότητα, σε οσμή, σε χρώμα κλπ.)

- Εξέταση ένα προς ένα όλα τα βαρέλια, για τυχόν διπλά τοιχώματα και απόκρυψη πολύτιμων υγρών (εσσάνς κλπ.)

- Οποιαδήποτε ενέργεια που θα προέβαινε το ελεγκτικό όργανο, ανάλογα με τη μορφή και το είδος του εμπορεύματος προκειμένου να απέτρεπε τυχόν βλάβη των συμφερόντων του Δημοσίου. (θέση για τη διασάφηση όπου υπάρχει ο καθολικός έλεγχος,)

11.2.1.1 Προβλήματα στους ελέγχους των CONEX

Είναι γνωστό ότι την τελευταία δεκαετία το εμπορευματοκιβώτιο[1] επικράτησε στη μεταφορά των φορτίων και σχεδόν όλα τα πλοία γραμμής που εξυπηρετούν γενικό φορτίο έχουν μετατραπεί σε κιβωτόπλοια (CΟNΤAΙNER SΗΙPS). Αυτό όμως δεν παύει να μεταφέρει την αγωνία των κυβερνήσεων και ιδιαίτερα των Τελωνείων για καλύτερους ελέγχους και πιο αποτελεσματικούς.

Οι λόγοι που κάνουν σχεδόν αδύνατο τον φυσικό έλεγχο (επαλήθευση) των εμπορευμάτων μέσα στο εμπορευματοκιβώτιο, ιδιαίτερα στα Ελληνικά λιμάνια έχουν τις παρακάτω αιτίες:

- 'Ελλειψη ειδικών χώρων και μέσων ελέγχου εμπο\κιβωτίων, όπως ράμπες, ανυψωτικά μηχανήματα κλπ.

- Ανυπαρξία εξειδικευμένου εργατικού προσωπικού κατάλληλο για υποβοήθηση της διεκπεραίωσης του φυσικού ελέγχου μέσα στο εμπο\κιβώτιο. Εκκένωση και πλήρωση μέρους του εμπο\κιβωτίου σύμφωνα με τις ανάγκες του ελέγχου, χωρίς τον κίνδυνο να προξενηθούν ζημιές στα εμπορεύματα, με όλα τα επακόλουθα.

- Ανυπαρξία διαδρόμου στα εμπο\κιβώτια στο στάδιο της πλήρωσης τους στον τόπο αποστολής.

- Διαχειριστικές αδυναμίες με αποτέλεσμα να καθυστερεί η ανεύρεση του εμπο\κιβωτίου με συνέπεια την δημιουργία τριβών μεταξύ των συναλλασσόμενων εκτελωνιστών.

- Άτακτη ταξινόμηση των εμπο\κιβωτίων στους χώρους τελωνισμού τους, είτε σε διπλές "ντάνες" είτε αντικριστά με αποτέλεσμα να εμποδίζεται το άνοιγμά του για τον επικείμενο έλεγχο.

- Ανυπαρξία μέσων ζύγισης.

- Ανυπαρξία δειγμάτων εμπορευμάτων σε ξεχωριστό κιβώτιο, όταν αυτά είναι περισσότερα από ένα, για να μεταφέρονται στις χημικές υπηρεσίες για την έκδοση δελτίου χημικής ανάλυσης. Αυτό δεν αποκλείει τον τελωνειακό ελεγκτή να παίρνει δείγματα από το ίδιο το εμπόρευμα αν υπάρχουν ενδείξεις για καταστρατήγηση των συμφερόντων του Δημοσίου. Αυτή η μεθόδευση της ύπαρξης ξεχωριστών δειγμάτων διασκεδάζει τους φόβους για ζημιές στα εμπορεύματα που πιθανόν θα δημιουργηθούν από την λήψη δειγμάτων.

11.2.2 Ο δοκιμαστικός έλεγχος

Δοκιμαστικό έλεγχο έχουμε όταν επαληθεύεται μέρος του συσκευασμένου εμπορεύματος που περιγράφεται (δηλώνεται) σε μια διασάφηση από την τελωνειακή αρχή.

Ο δοκιμαστικός έλεγχος κατά τον τελωνισμό των εμπορευμάτων θεωρείται κατά πλάσμα του νόμου σαν πλήρης έλεγχος.

Πρόσφατη νομοθετική κάλυψη του δοκιμαστικού ελέγχου έγινε με το άρθρο 27 παράγραφο 4 του Ν 1808/88, που αναφέρει: "Αν ενεργείται έλεγχος μέρους μόνο των διασαφιζομένων εμπορευμάτων, η τελωνειακή υπηρεσία υποδεικνύει στο διασαφηστή ή στον αντιπρόσωπό του τα εμπορεύματα τα οποία θα εξεταστούν. Το αποτέλεσμα της μερικής αυτής εξέτασης καλύπτουν το σύνολο των εμπορευμάτων που αποτελούν αντικείμενο της διασάφησης. Ο διασαφηστής όμως μπορεί να ζητήσει αμέσως συμπληρωματική εξέταση των εμπορευμάτων αν έχει τη γνώμη ότι τα αποτελέσματα της μερικής εξέτασης δεν ισχύουν για τα λοιπά διασαφηζόμενα εμπορεύματα".

Αυτός ο έλεγχος εφαρμόστηκε για την ανάγκη απλοποίησης της πράξης επαλήθευσης των τελωνιζομένων εμπορευμάτων με στόχο την ταχύτερη διεκπεραίωση των διατυπώσεων στην εισαγωγή, εξαγωγή, διαμετακόμιση και αποταμίευση και περαιτέρω διευκόλυνση του εισαγωγικού και εξαγωγικού εμπορίου της χώρας.

Βασική προϋπόθεση για να εφαρμοσθεί ο δοκιμαστικός έλεγχος είναι η προσκόμιση μαζί με την διασάφηση και εγγράφων που να επιτρέπει μια τέτοια προοπτική (ζυγολόγια, κιβωτολόγια, μετρολόγια κλπ). Όταν τα εμπορεύματα είναι ανόμοια (πολλά πατρόν), τότε πρέπει να γίνεται έλεγχος μερικών κιβωτίων ή δεμάτων όλων των ειδών (πατρόν).

Σε περίπτωση ασυμφωνίας μεταξύ των κιβωτολογίων και των κιβωτίων συσκευασίας στην αντιπαράθεση ή ακόμα αν δεν πεισθεί το τελωνειακό όργανο, πρέπει να προβεί σε καθολικό έλεγχο.

Σε περίπτωση που το εμπόρευμα δεν δασμολογείται στο βάρος χρειάζεται ειδική προσοχή στην εφαρμογή του δοκιμαστικού ελέγχου.

Ένα άλλο στοιχείο που παρεμβάλλεται στον δοκιμαστικό έλεγχο και τον κάνει περισσότερο αποτελεσματικό είναι η τυχαία επιλογή των δεμάτων από το σύνολό τους .

Ο δοκιμαστικός έλεγχος γίνεται κυρίως στις παρακάτω κατηγορίες εμπορευμάτων:

α) Σε πανομοιότυπα εμπορεύματα που αποστέλλονται περιοδικά από τον ίδιο προμηθευτή οίκο του εξωτερικού στον ίδιο παραλήπτη.

β) Σε τμηματικές παραλαβές ομοειδών εμπορευμάτων της ίδιας αποστολής με τον αυτό παραλήπτη και με την πρόσθετη προϋπόθεση ότι στο εμπόρευμα της αρχικής ή μεταγενέστερης διασάφησης εγένετο φυσικός έλεγχος.

γ) Για τις πρώτες ύλες που εισάγονται περιοδικά από εγχώριες βιομηχανίες, ανεξάρτητα της αξίας των και των δασμολογικών επιβαρύνσεων που έχουν, με την προϋπόθεση, ότι σε αρχική ή μεταγενέστερη διασάφηση είχε γίνει φυσικός έλεγχος των ομοίων πρώτων υλών.

Τέλος παραθέτουμε δυο κανόνες σχετικούς με τον δοκιμαστικό έλεγχο και την εύρεση του συνολικού βάρους του εμπορικού τιμολογίου, όπως τους σταχυολογήσαμε από την γαλλική τελωνειακή νομοθεσία:

Κανόνας 1ος. Σε περιπτώσεις ομοιομόρφων κόλλων, ο μέσος όρος των ζυγισθέντων κόλλων παίρνεται για βάση υπολογισμού του συνολικού βάρους του εμπορεύματος.

Κανόνας 2ος. Σε περιπτώσεις μη ομοιόμορφων κόλλων, η δοκιμαστική ζύγιση συγκρίνεται με το προσκομιζόμενο ζυγολόγιο.

11.2.3 Ο επιλεκτικός έλεγχος

Στον επιλεκτικό έλεγχο περιορίζεται η επαλήθευση των εμπορευμάτων στην διασάφηση και στα προσαρτημένα σε αυτή δικαιολογητικά έγγραφα και μόνο σε ποσοστό, που δεν μπορεί να είναι κατώτερο του 10% γίνεται έλεγχος δοκιμαστικός ή καθολικός των διασαφήσεων που γίνονται αποδεκτές.

Ο επιλεκτικός έλεγχος των κατατιθέμενων διασαφήσεων στηρίζεται στο άρθρο 27 παρ, 10 περ. γ του Ν. 1808\88 που αναφέρει: "να περιορίζεται η επαλήθευση της διασάφησης και των προσαρτημένων σε αυτή δικαιολογητικών καθώς και η εξέταση ορισμένων εμπορευμάτων σε ποσοστό όμως που δεν μπορεί να είναι κατώτερο από δέκα στα εκατό 10% των διασαφήσεων που γίνονται αποδεκτές, να ενεργείται η βεβαίωση και είσπραξη των δασμών και λοιπών επιβαρύνσεων με βάση τις ενδείξεις της διασάφησης για όλα ή ορισμένα μόνο εμπορεύματα ή κατηγορίες τους από όλες ή ορισμένες μόνο τελωνειακές αρχές".

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΣΤΑ ΤΕΛΩΝΕΙΑ Καθολικός έλεγχος, Δοκιμαστικός έλεγχος, Επιλεκτικός έλεγχος Λογιστικός έλεγχος, Ηλεκτρονικός έλεγχος Παράδειγμα - διάλογος: Στο Ε τελωνείο Πειραιά έχει αφιχθεί για τελωνισμό ένα εμπορευματοκιβώτιο που περιέχει τεχνουργήματα από άσφαλτο. Το εμπόρευμα είναι σε ρολά των 10 τετραγωνικών μέτρων, με συσκευασία για τη μεταφορά του σε (20) παλέτες. Το συνολικό βάρος του εμπορεύματος είναι κιλά μικτά 18,500. Εκτελωνιστής: Κύριε ελεγκτά έχουμε για τελωνισμό ένα εμπο/κιβώτιο με τεχνουργήματα από άσφαλτο, για παραλαβή έμφορτο. (ταυτόχρονα γίνεται επίδειξη των εγγράφων τελωνισμού, διασάφησης, εμπορικό τιμολόγιο, κιβωτολόγιο, άδεια εκτελωνισμού, πιστοποιητικό κυκλοφορίας Τ2L κ.λ.π) Ελεγκτής: Πάμε να επαληθεύσουμε. (Ο ελεγκτής παίρνει τα έγγραφα τελωνισμού από τα χέρια του εκτελωνιστή. Και οι δύο μαζί πλησιάζουν το εμπο\κιβώτιο. Ανοίγεται η πόρτα από την εργατική ομάδα, την γνωστή κομιστική υπηρεσία του ΟΛΠ στα ελεγκτήρια). Ελεγκτής: (μελετά τα τελωνειακά έγγραφα. Που και που γίνονται διευκρινίσεις από τον εκτελωνιστή). Φέρτε μου παρακαλώ ένα ρολό για να ζυγιστεί και να τετραγωνισθεί. Βλέπω ότι πουλά με το τετραγωνικό μέτρο. (Αρχίζει η διαδικασία του ελέγχου. Ζυγίζεται το ρολό πρώτα: κιλά μικτά 38. Ύστερα ξεδιπλώνεται στο έδαφος και εξασφαλίζονται οι διαστάσεις τους: 1 μέτρο πλάτος επί 10 μέτρα μήκος ίσον Μ2 10). Έχουμε μια διαφορά στο βάρος κατά ένα κιλό. Αλλά Δεν πειράζει, αφού τιμολογούνται στο τετραγωνικό μέτρο. Ίσως άλλα ρολά να ζυγίζουν λιγότερο. Ελεγκτής: Πέστε μου παρακαλώ πως έχει ταξινομηθεί το φορτίο στο εμπο/κιβώτιο (ξεκινά αμέσως η μέθοδος του δοκιμαστικού ελέγχου). Εκτελωνιστής: 10 παλέτες κάτω και 10 παλέτες πάνω. Κάθε παλέτα περιέχει 25 ρολά. Σύνολο, ρολά 25 επί 20 ίσον 500 ρολά και τετραγωνικά μέτρα 5.000. (Ήδη η διαδικασία του δοκιμαστικού ελέγχου ολοκληρώθηκε. Ελέγχθηκε ένα ρολλό από το σύνολο των 500). Παράδειγμα διάλογος: Στο κισσέ καταχώρησης των διασαφήσεων του Χ… τελωνείου λειτουργεί ειδικό μηχάνημα, που δίνει αύξοντα αριθμό στα κατατιθέμενα τελωνειακά παραστατικά (Διασαφήσεις).  Έχει ρυθμιστεί κατά τέτοιο Τρόπο ώστε το δέκα τοις εκατό των διασαφήσεων που καταχωρούνται να μαρκάρονται με ένα ειδικό σύμβολο δηλωτικό ότι θα ακολουθηθεί καθολικός ή δοκιμαστικός έλεγχος των δηλουμένων εμπορευμάτων. Το υπόλοιπο ενενήντα τοις εκατό των διασαφήσεων θα ακολουθήσουν τον επιλεκτικό έλεγχο, δηλαδή θα πληρωθούν οι δασμοί και λοιποί φόροι, όπως έχουν δηλωθεί στα τελωνειακά παραστατικά. Ο τρόπος επιλογής του δέκα τοις εκατό στηρίζεται σε μια κλείδα προγραμματισμένη για τυχαία σήμανση αριθμών. Εκτελωνιστής: Για να δω τι ένδειξη ελέγχου έχει η διασάφηση που καταχώρησα; Τελώνης: Έχει την ένδειξη χωρίς τελωνειακό έλεγχο. Πέρασε στο λογιστήριο για να χρεώσεις τους δασμούς και φόρους όπως τους έχεις δηλώσει. Εκτελωνιστής: Ωραία να ειδοποιήσω τον πελάτη να περιμένει το φορτίο του. Σε μία ώρα θα είμαι τελειωμένος, αφού δεν θα ακολουθήσει η διαδικασία του τελωνισμού του εμπορεύματος. Τελώνης: Προσοχή στους συναλλαγματικούς και τους άλλους περιορισμούς και απαγορεύσεις. Εκτελωνιστής: Η δουλειά και ο έλεγχος των φορτωτικών εγγράφων μεταφέρθηκε σαν εσωτερική εργασία στα εκτελωνιστικά γραφεία. Τελώνης: Το βλέπω η δουλειά σας πήρε σπουδαιότητα, εγκαταλείφθηκε το.... τροχάδην Εκτελωνιστής: Σωστά.

Τμήμα στο σύστημα του επιλεκτικού ελέγχου είναι ο προσδιορισμός υποχρεωτικών ελέγχων σε δυο βασικές κατηγορίες:

- σε δασμολογικές κλάσεις που περιλαμβάνουν εμπορεύματα θεωρούμενα επιρρεπή σε πράξεις λαθρεμπορίας (VIDEO, ΤV, αναπτήρες, ρολόγια, τραπουλόχαρτα κ.λ.π)

- σε χώρες προέλευσης εμπορευμάτων που η λαθρεμπορία αποτελεί καθημερινό φαινόμενο, λόγω έλλειψης αυστηρών ελέγχων κλπ.

Ο επιλεκτικός έλεγχος και το σύστημα της εγγυημένης διαδικασίας από πολλά χρόνια εφαρμόζεται και λειτουργεί στις περισσότερες χώρες της Ενωμένης Ευρώπης. Στην Ελλάδα ακόμα δεν μεταφυτεύθηκαν "λόγω της αστάθειας της οικονομίας μας και του τρόπου, καθ' ον αντικρίζονται οι φορολογικές υποχρεώσεις από τους συναλλασσόμενους" (από πρόταση παλαιού στελέχους των τελωνείων γύρω στο 1952 που ταιριάζει απόλυτα και σήμερα).

Αν κατά την διενέργεια ελέγχου εκ των υστέρων διαπιστωθούν διαφορές μεγαλύτερες του 5% επιβάλλεται στον διασαφηστή πρόστιμο ίσο με το σύνολο της βεβαιούμενης από τον έλεγχο τελωνειακής οφειλής. Σε περίπτωση υποτροπής του διασαφηστή μέσα σε τρία χρόνια το πρόστιμο αυτό βεβαιώνεται και εισπράττεται στο πενταπλάσιο.

11.2.3.1 Ο λογιστικός έλεγχος

Στον λογιστικό έλεγχο ο εισαγωγέας ή εξαγωγέας, εξάγει ή εισάγει εμπορεύματα χωρίς να λάβουν γνώση οι αρμόδιες τελωνειακές αρχές, με την υποχρέωση α) να εγγράψει στα λογιστικά του βιβλία την τελωνειακή πράξη (εισαγωγή, εξαγωγή, διαμετακόμιση, κλπ.) και β) να καταθέσει τη διασάφηση στις τελωνειακές αρχές εκ των υστέρων.

Το σύστημα του λογιστικού ελέγχου εφαρμόζεται από τους εισαγωγείς ή εξαγωγείς, μετά από έγκριση του αρμόδιου τελωνείου. Σε μια τέτοια τήρηση του λογιστικού ελέγχου, το τελωνείο χάνει ένα μεγάλο μέρος του κυρίου έργου του (παρουσίαση του εμπορεύματος ενώπιον της τελωνειακής αρχής) και μετατρέπεται σε φορολογική αρχή, στηριζόμενο για τους ελέγχους του στις αρχές της λογιστικής επιστήμης.

Ο λογιστικός έλεγχος στηρίζεται στο άρθρο 28ε παράγραφος 2 του Ν. 1808/88 και προκειμένου για τις εισαγωγές αναφέρει: "Σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα που προβαίνουν συχνά σε θέση σε ανάλωση ή σε ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, μπορεί να επιτραπεί να παραλαμβάνουν τα εμπορεύματα αυτά αμέσως μετά την προσκόμισή τους στους χώρους της τελωνειακής αρχής ή άλλους χώρους που προσδιορίζονται και ελέγχονται από αυτή, χωρίς αυτά να έχουν αποτελέσει προηγουμένως αντικείμενο της προβλεπόμενης στο άρθρο 25 διασάφησης." "Με την άφιξη των εμπορευμάτων στους ειδικά επιλεγμένους χώρους, ο δικαιούχος της άδειας αυτής υποχρεούται:

"α) Να ειδοποιεί την αρμόδια τελωνειακή αρχή για την άφιξη των εμπορευμάτων σύμφωνα με την προβλεπόμενη τυπική διαδικασία για να χορηγηθεί η άδεια παραλαβής του.

"β) Να καταχωρεί τα εμπορεύματα σε ειδικό λογιστικό του βιβλίο. Η καταχώρηση πρέπει να περιλαμβάνει και την ημερομηνία κατά την οποία πραγματοποιήθηκε καθώς και τις απαραίτητες ενδείξεις για την αναγνώριση των εμπορευμάτων. Η καταχώρηση αυτή μπορεί να αντικαθίσταται με οποιαδήποτε άλλη πρόσφορη διατύπωση.

"γ) Να θέσει στην διάθεση των αρμοδίων τελωνειακών αρχών οποιαδήποτε έγγραφα από τα οποία εξαρτάται η εφαρμογή των διατάξεων που διέπουν τη θέση των εμπορευμάτων σε ανάλωση ή σε ελεύθερη κυκλοφορία."

Προκειμένου για τις εξαγωγές το άρθρο 70ιβ αναφέρει: "Σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα που προβαίνουν συχνά σε εξαγωγή εμπορευμάτων μπορεί να εξάγουν τα εμπορεύματα από τη χώρα απευθείας από τους χώρους τους, χωρίς προηγούμενη κατάθεση στην αρμόδια τελωνειακή αρχή της προβλεπόμενης διασάφησης εξαγωγής. Πριν από την αναχώρηση των εμπορευμάτων από τους πιο πάνω χώρους, ο δικαιούχος της πιο πάνω άδειας υποχρεούται:

"α) Να ειδοποιεί την αρμόδια τελωνειακή αρχή για την αναχώρηση αυτή σύμφωνα με την προβλεπόμενη τυπική διαδικασία για να χορηγηθεί η άδεια εξαγωγής τους.

"β) Να καταχωρεί τα εμπορεύματα αυτά σε ειδικό λογιστικό βιβλίο. Η καταχώρηση πρέπει να περιλαμβάνει και την ημερομηνία κατά την οποία πραγματοποιήθηκε, καθώς και τις ενδείξεις που είναι απαραίτητες για την πίστωση της ταυτότητας των εμπορευμάτων. Η καταχώρηση αυτή μπορεί να αντικαθίσταται με οποιαδήποτε άλλη πρόσφορη διατύπωση.

"γ) Να θέτει στην διάθεση των τελωνειακών αρχών οποιαδήποτε έγγραφα, ιδίως τα πιστοποιητικά εξαγωγής ή προκαθορισμού, από τα οποία εξαρτάται η εφαρμογή των διατάξεων που διέπουν την εξαγωγή των εμπορευμάτων.

"δ) Να θέτει στην διάθεση των αρμοδίων τελωνειακών αρχών τα λογιστικά του βιβλία για διενέργεια των απαραίτητων ελέγχων. 'Ή εκπλήρωση των διατυπώσεων α και β έχει τα ίδια έννομα αποτελέσματα με την αποδοχή της διασάφησης εξαγωγής".

11.2.4 Στην επαλήθευση της δασμολογικής κλάσης

Ο ενδιαφερόμενος είναι υποχρεωμένος με την κατάθεση της φορολογικής του δήλωσης (διασάφησης) να προσδιορίσει, περιγράψει τη δασμολογική κλάση του εμπορεύματος που πρόκειται να τελωνισθεί.

Αυτή η δήλωση της δασμολογικής κλάσης, επαληθεύεται από τον τελωνειακό ελεγκτή, αφού πρώτα γνωρίσει ο τελευταίος τη μορφή, το είδος, τη χρήση του εμπορεύματος που πρόκειται να τελωνισθεί ο προσδιορισμός της δασμολογικής κατάταξης του εμπορεύματος είναι μια πολύπλοκη υπόθεση που ξεφεύγει από τα όρια της παρούσας εργασίας: θα περιοριστούμε σε κάποιες προκαταρκτικές εργασίες ελέγχου που βοηθούν στη δασμολογική κατάταξη του εμπορεύματος.

Ο προσδιορισμός της δασμολογικής κλάσης των ελεγχόμενων εμπορευμάτων γίνεται με την βοήθεια του τελωνειακού δασμολογίου και των σημειώσεων αυτού και με τις σχετικές αποφάσεις της ΑΕΤΑ (Ανώτατης Επιτροπής Τελωνειακών Αμφισβητήσεων) και των τοπικών ΠΕΤΑ (Πρωτοβάθμιων Επιτροπών Τελωνειακών Αμφισβητήσεων).

Αν παρίσταται η ανάγκη να καταφύγει το τελωνείο σε χημική ανάλυση, λόγω του είδους του εμπορεύματος (χημικά κλπ), απευθύνεται στο αρμόδιο Παράρτημα του Γενικού Χημείου του Κράτους, ακολουθώντας μια καθορισμένη διαδικασία. Η διαδικασία της δειγματοληψίας είναι έργο αποκλειστικό του τελωνειακού ελεγκτού.

Αυτός έχει τις κατάλληλες γνώσεις της εμπορευματολογίας (θεωρητικά και εμπειρικά), που αποτελεί την βασική προϋπόθεση για γνώση και εφαρμογή του δασμολογίου. Το γενικό χημείο του Κράτους βοηθά δίνοντας συμβουλές σχετικά με τον τρόπο ενέργειας δειγματοληψίας ανάλογα με το είδος του εμπορεύματος, της ποσότητας που πρέπει να λαμβάνεται, τον τρόπο συσκευασίας του δείγματος, κλπ., ώστε το δείγμα να παραδίδεται στο χημικό για εξέταση χωρίς κανένα ελάττωμα.

Στην δειγματοληψία το κάθε δείγμα πρέπει να παίρνεται από την εισαγόμενη ή εξαγόμενη παρτίδα, χωρίς να αποκλείονται τα έτοιμα δείγματα, που έχουν συσκευασθεί από τον φορτωτή. Αφού ληφθεί το συγκεκριμένο δείγμα, σφραγίζεται μαζί με την έκθεση δειγματοληψίας (προκειμένου για εξαγωγές ) και παραδίδονται στο αρμόδιο γραφείο συνοδείας.

11.2.4.1 Δειγματοληψία

Η δειγματοληψία αποτελεί ουσιαστική ενέργεια του τελωνειακού οργάνου για την ολοκλήρωση του ελέγχου των εμπορευμάτων. Το αποτέλεσμα της χημικής εξέτασης που προέρχεται από την δειγματοληψία είναι καθοριστικό για την επαλήθευση και τη σωστή δασμολογική κατάταξη των τελωνιζομένων εμπορευμάτων.

Μερικά πράγματα που πρέπει να προσεχθούν στη δειγματοληψία είναι:

α) πρέπει να διασφαλίζονται έτσι τα δείγματα ώστε να μην είναι δυνατή η αντικατάστασή τους.

β) στα συνοδευτικά έγγραφα αποστολής των δειγμάτων εκτός από την ποσότητα πρέπει να αναγράφεται και το πατρόν.

γ) τα δείγματα που στέλνονται στο χημείο ή στην ΔΙΠΑΕ (Υπηρεσία Αξιών), να είναι σφραγισμένα και με τις απαραίτητες υπογραφές του ελεγκτή και του επόπτη.

δ) τα δείγματα να είναι από όλα τα πατρόν του εμπορεύματος.

ε) να λαμβάνεται επαρκής ποσότητα για τη σχετική ανάλυση ή ακόμα και για την μελλοντική (π.χ, υφάσματα, ενδύματα σε διαστάσεις τέτοιες, ώστε να επαρκούν για τον τετραγωνισμό των υφασμάτων στο χημείο κλπ).

στ) η μεταφορά του δείγματος στο χημείο να γίνεται από τους αρμόδιους τελωνειακούς υπαλλήλους (συνοδούς κλπ)

ζ) η δειγματοληψία να έχει την συναίνεση του παραλήπτη για να αποφεύγονται αιτήσεις αποζημίωσης. Γνωστή είναι η περίπτωση της λήψης δείγματος από χαλί... για τη διαπίστωση της σύστασης των υφαντικών ινών του.

η) τα δείγματα που έχουν αυτοτελή αξία επιστρέφονται πάντα στον παραλήπτη, με την σχετική έγγραφη πράξη παραλαβής-παράδοσης μεταξύ του χημικού και του εκτελωνιστή.

ΣΤΗΝ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

11.2.5 Ανατελωνισμός

Κατά την επικρατέστερη άποψη ανατελωνισμός σημαίνει νέα επαλήθευση (έλεγχο) των εμπορευμάτων, νέα δασμολογική κατάταξη ή νέα εκκαθάριση των δασμολογικών φορολογικών επιβαρύνσεων διαζευκτικά ή σωρευτικά.

Ο ανατελωνισμός ενεργείται στα τελωνισμένα εμπορεύματα και μέχρι τη στιγμή της εξόδου τους από το τελωνείο. Η έξοδος του τελωνισμένου εμπορεύματος πραγματοποιείται με την διέλευση του από τη θύρα εξόδου του Τελωνείου και την παράδοση στον αρμόδιο υπάλληλο της θύρας της άδειας παράδοσης.

Το δικαίωμα του ανατελωνισμού των τελωνισμένων εμπορευμάτων υπάρχει μόνο για εμπορεύματα που δεν εξήχθησαν από το τελωνείο, όπως αναφέρθηκε, αλλά και για αυτά που δεν έχουν παραδοθεί, στις περιπτώσεις που είναι αποθηκευμένα σε άλλους χώρους, είτε σε ανάλωση είτε σε αποταμίευση, είτε προς διαμετακόμιση. Αυτό βέβαια δεν αποκλείει το δικαίωμα στην τελωνειακή αρχή αν έχει υπόνοια ότι βλάφτηκαν τα συμφέροντα του Δημοσίου από τον τελωνισμό τους, να ενεργήσει έλεγχο και μετά την έξοδο των εμπορευμάτων από το Τελωνείο, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 100 του τελωνειακού κώδικα και επόμενα (παραβάσεις-λαθρεμπορία). Μια επέκταση του ανατελωνισμού και μετά την έξοδο των εμπορευμάτων από το τελωνείο θα είχε σοβαρές διαταραχές και μια αστάθεια των συναλλακτικών σχέσεων.

Με τον ανατελωνισμό γίνεται σχετικός έλεγχος στις πράξεις του τελωνειακού ελεγκτή από τον φυσικό του προϊστάμενο, απαραίτητος για την εύρυθμο λειτουργία των τελωνειακών καταστημάτων. Συνήθως ανατελωνισμός μπορεί να ενεργηθεί από τον προϊστάμενο της τελωνειακής αρχής, τους προϊσταμένους και τους υποδιευθυντές των διευθύνσεων τελωνείων, τους προϊσταμένους των τελωνειακών περιφερειών και τους αρμόδιους επιθεωρητές τελωνείων, παρουσία του ελεγκτού που έχει ενεργήσει τον τελωνισμό, με σύνταξη σχετικής πράξης στη διασάφηση. Στον ανατελωνισμό περισσότερο ταιριάζει ο καθολικός έλεγχος, όμως μπορεί και να εφαρμοσθεί και ο δοκιμαστικός, εφόσον συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις. Άλλωστε ο έλεγχος θα επεκτείνεται και σε μη ελεχθέντα ή σε όλο το εμπόρευμα σε περιπτώσεις σοβαρών ενδείξεων περί εσφαλμένου τελωνισμού.

Στον ανατελωνισμό καλείται να παραστεί ο διασαφηστής ή ο νόμιμος αντιπρόσωπός του εκτελωνιστής.

Τα νέα και μόνο αποτελέσματα του ανατελωνισμού, έστω και αν δεν συμφωνούν με αυτά του ελεγκτή επαλήθευσης, αυτού δηλαδή που έχει ενεργήσει τον τελωνισμό, λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό των δασμών και φόρων και την εφαρμογή λοιπών διατάξεων που διέπουν τη θέση των εμπορευμάτων σε τελωνειακό καθεστώς ανάλωσης ή ελεύθερης κυκλοφορίας ή άλλου τελωνειακού καθεστώτος.

11.2.6 Προέλεγχος εμπορευμάτων

Ο προέλεγχος είναι ένας έλεγχος των τελωνειακών εγγραφών, μαζί με το τελωνειακό παραστατικό, που γίνεται στα γραφεία των τελωνείων, την χρονική στιγμή προτού καταβληθούν οι δασμοί και οι άλλοι φόροι και προωθηθεί η διασάφηση στον ηλεκτρονικό υπολογιστή για τα μηχανοργανωμένα τελωνεία.

Ο προέλεγχος περιλαμβάνει ελέγχους πιστοποιητικών, συνημμένων εγγράφων της διασάφησης και λογιστική επαλήθευση πράξεων χρεώσεως δασμών και φόρων (λογιστικά λάθη κλπ.).

Ιδιαίτερη προσοχή δίδεται στα διάφορα στοιχεία του τελωνειακού παραστατικού (διασάφησης), που εμφανίζονται με κωδικούς αριθμούς ή ποσότητες όπως κωδικός εμπορεύματος, βάρος, αξία, καταγωγή, νόμισμα, διάφορες προσαυξήσεις και ποινές, τα κυβικά εκατοστά (CC) στον τελωνισμό των αυτοκινήτων, καθώς και τα διάφορα άλλα στοιχεία που προσαυξάνουν τις φορολογικές αξίες όπως ΦΠΑ κλπ.

Ο τελωνειακός υπάλληλος που ασκεί προέλεγχο των διασαφήσεων έχει την ευθύνη και αρμοδιότητα να ενημερώνεται άμεσα για κάθε πρόβλημα που θα ανακύψει στο τελωνειακό δασμολόγιο. Ιδιαίτερα στα μηχανοργανωμένα τελωνεία πρέπει να συνεργάζεται ουσιαστικά με τον ΚΕΠΥΟ Κέντρο Ελέγχου Πληροφοριών Υπουργείου Οικονομικών, πρώην ΜΗΚΥΟ. Άλλωστε πρέπει να έχει μια βαθειά γνώση όχι μόνο του αντικειμένου των τελωνείων αλλά και των συστημάτων που χρησιμοποιούνται στο διεθνές εμπόριο.

ΑΛΛΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ

11.2.7 Έλεγχοι στη διέλευση των συνόρων

Οι έλεγχοι στα σύνορα θα πρέπει να αποβλέπουν κυρίως μόνο στο εάν τα εμπορεύματα που εισέρχονται στη χώρα, έχουν όλα τα απαραίτητα συνοδευτικά έγγραφα που προβλέπουν διάφορες διεθνείς συμβάσεις, συμπεριλαμβανομένης και της κοινοτικής νομοθεσίας (Καν. ΕΟΚ 1262/1984).

Σε διευκόλυνση των μεταφορικών μέσων αποσκοπεί κυρίως ο έλεγχος των τελωνειακών αρχών στα σύνορα. Έτσι για να κατορθωθεί η λιγότερη πιθανή καθυστέρηση είναι απαραίτητο να παρθούν μέτρα τέτοια όπως:

α) Οι έλεγχοι να πραγματοποιούνται κατά το δυνατό σε ένα τόπο.

β) Αν πρόκειται να γίνουν έλεγχοι να εφαρμοσθεί η μέθοδος της τυχαίας δειγματοληψίας. Άλλωστε κάτω από ορισμένες συνθήκες τα τελωνεία συνόρων αναγνωρίζουν τους ελέγχους που έχουν ενεργηθεί και τα έγγραφα που έχουν συνταχθεί από τις αρμόδιες αρχές ενός άλλου κράτους, τα οποία αποδεικνύουν ότι τα εμπορεύματα πληρούν τους όρους που ισχύουν, σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία, κατά την διέλευση.

Αυτός ο τρόπος ενθαρρύνει τη χρησιμοποίηση των τελωνειακών καθεστώτων μεταφοράς φορτίων (ΤΙR, ΤΙF, Κοινοτική διαμετακόμιση κλπ.) τα οποία επιτρέπουν τη διεξαγωγή των τελωνειακών διατυπώσεων για να τεθεί ένα εμπόρευμα σε ένα τελωνειακό καθεστώς στο εσωτερικό της χώρας.

11.2.8 Έλεγχοι για εφαρμογή απαγορευτικών και περιοριστικών μέτρων

Τα τελωνεία βρίσκονται στις πύλες εισόδου και εξόδου της χώρας και κατά ανάγκη εφαρμόζουν ελέγχους που ανήκουν στην αρμοδιότητα άλλων φορέων. Μιλάμε για τα απαγορευτικά ή περιοριστικά μέτρα που εφαρμόζονται όπου οι δασμοί δεν μπορούν να επιτύχουν ορισμένους στόχους της εξωτερικής εμπορικής πολιτικής μιας χώρας. (Συγκράτηση του ισοζυγίου πληρωμών, προστασία της εγχωρίου βιομηχανίας και γεωργικής παραγωγής, προστασία του καταναλωτή κλπ.).

Εκτός αυτών των μέτρων υπάρχουν και αυτά που αποβλέπουν στην προστασία της δημόσιας υγείας, ολόκληρου του φυσικού και ζωικού βασιλείου όπως φάρμακα, αρρώστιες φυτών και ζώων , ραδιενέργεια, πολεμικά αέρια και άλλα.

Η εφευρετικότητα αυτών ανανεώνεται συνέχεια και πολλές φορές γίνεται ένας συγκερασμός μέτρων κάτω από τον τίτλο των υγειονομικών κανονισμών με συνέπεια δύσκολα να εξαλείφονται.

Μερικοί περιορισμοί και απαγορεύσεις που ελέγχουν τα τελωνεία σε διάφορα επίπεδα είναι:

Επίπεδο συναλλαγματικό:

- Πίνακας Α και Β (ποσοστώσεις).

- Χρηματικές προκαταβολές.

- Ειδική έγκριση απαλλαγής ΤΑΚΕ (Ταμείο Ασφάλισης Κληρικών Ελλάδος)

- Έγκριση μη κατασκευής μηχανημάτων.

- Έγκριση μηχανημάτων σιγαροποιίας

Επίπεδο ασφάλειας της χώρας:

- Έγκριση αστυνομικής αρχής για όπλα και είδη πυροτεχνίας.

- Έγκριση πομπών, λυχνιών, διόπτρων σκόπευσης.

- Έγκριση για λόγους ασφαλείας φιαλών υγραερίου.

- Τεχνικές προδιαγραφές ασφάλειας δοχείων σιδηρών για αέρια.

- Έγκριση για μηχανήματα προπληρωμής ταχυδρομικών τελών (Υπ. Συγκ.).

- Πιστοποιητικό απολύμανσης μεταχειρισμένου ιματισμού, σάκων συσκευασίας.

- Πιστοποιητικό κτηνιατρικουγειονομικό.

- Επικίνδυνες ουσίες.

- Κώδικας τροφίμων και ποτών.

- Ειδική άδεια Γεν. Χημείου Κράτους (Χημικά κ.λπ.)

- Έγκριση ΕΟΦ (Φάρμακα, οδοντιατρικά, Καλλυντικά),

- Φυτουγειονομικός έλεγχος.

- Ραδιενέργειας άδεια (ΕΕΑΕ)

- Όροι ασφάλειας λιπασμάτων.

- Έγκριση ηλεκτρολογικής καταλληλότητας (ψυγεία, κουζίνες, τηλεοράσεις κ.λπ.)

Επίπεδο ποιότητας:

- Έγγραφο εκτελωνισμού πρώην ΕΣΣΔ

Επίπεδο τιμών:

- Υπηρεσία αξιών τελωνείων.

- ΕΒΕ για τις αξίες των εξαγωγών.

- Αξίες για τη μεσολαβούσα τράπεζα.

Επίπεδο Υπ. Γεωργίας:

- Έγκριση Υπ. Γεωργίας.

- Άδεια μεταφοράς συσκευών απόσταξης οινοπνεύματος από οικονομικό έφορο

-  Ειδική άδεια κυκλοφορίας γεωργικών μηχανημάτων.

Το γραφείο συναλλάγματος στο τελωνείο που είναι επιφορτισμένο με αυτό το αντικείμενο, αφού ελέγξει τη διασάφηση με τα συνημμένα απαραίτητα έγγραφα και τη βρει σύμφωνα με τις διατάξεις των αρμοδίων αρχών δηλαδή Υπουργείου

Εμπορίου, Τράπεζας Ελλάδος, Υπουργείου Βιομηχανίας, Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων, κλπ., θέτει την ειδική σφραγίδα με την ένδειξη "ΚΑΛΩΣ" και όταν κρίνεται σκόπιμο σε εξειδικευμένες περιπτώσεις ο αριθμός της σχετικής απόφασης ή έγκρισης, με τη σχετική υπογραφή του αρμοδίου υπαλλήλου.

11.3. Ιδιαιτερότητες των ελέγχων στα τελωνειακά καθεστώτα

11.3.1 Έλεγχος στη διαμετακόμιση

Στο τελωνειακό καθεστώς της διαμετακόμισης ο τελωνισμός του εμπορεύματος γίνεται συνήθως όπως και στα άλλα τελωνειακά καθεστώτα. Στην πράξη η επαλήθευση του εμπορεύματος δεν ακολουθεί τους αυστηρούς κανόνες που περιγράφηκαν στα άλλα κεφάλαια. Ο αρμόδιος ελεγκτής κατά κρίση κάνει έναν τυπικό έλεγχο, στηριζόμενος στην αμοιβαιότητα του ελέγχου του τελωνείου αποστολής.

Κατ' εξαίρεση πλήρη επαλήθευση (καθολικός έλεγχος) επιβάλλεται στη μεταφόρτωση στις παρακάτω περιπτώσεις:

α) Όταν η συσκευασία των μεταφορτωμένων εμπορευμάτων παρουσιάζει ίχνη παραβίασης, ένας καθολικός έλεγχος του φορτίου εξασφαλίζει το περιεχόμενο του εμπορεύματος. Σε αντίθετη περίπτωση δεν είναι δυνατόν να διαπιστωθεί ο τόπος του ελλείμματος και να αποδοθούν οι ανάλογες ευθύνες.

β) Όταν τα εμπορεύματα είναι βαρυτελή και περιλαμβάνονται στην απόφαση ΕΥΟ 387/1920 (Βλέπε Πίνακα Α).

γ) Όταν τα εμπορεύματα διαμετακομίζονται με μεταφορικό μέσο (όχημα) που δεν υπάγεται ούτε στο διεθνές καθεστώς ΤΙR, ούτε είναι εφοδιασμένο με πιστοποιητικό καταλληλότητας (άρθρο 19του Ν, 29076/52).

ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ ΜΕ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΤΕΛΩΝΙΣΜΟ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΤΩΣΗ (Πίνακας Α) α) Υποχρεωτική εξέτασις ορισμένων εμπορευμάτων μεταφορτωμένων Διάταγμα 9.9.1920-(Ε.Υ Ο. 387/1920) Άρθρον 1 Κατ' εξαίρεσιν του εν παραγρ. 3 του άρθρου 37 του νόμου 1165 "περί Τελων. Κώδικος" τεθειμένου κανόνος, αι τελωνειακαί αρχαί υποχρεωτικώς προβαίνουσιν εις εξέτασιν των κάτωθι εμπορευμάτων, μεταφορτωνομένων υπό διαμετακόμισιν δια τους λιμένας του εσωτερικού. 1) Των πνευματωδών εν γένει ποτών. 2) Της σακχάρεως και των προϊόντων ζαχαροπλαστικής. 3) Των ενδυμάτων και υφασμάτων πάσης φύσεως. 4) Των δερμάτων, των ειδών εκ δέρματος και των μηλωτών. 5) Εμπορευμάτων, ων το περιεχόμενον δηλούται ως άγνωστον εν τη διασαφήσει ή τη αιτήσει. 6)  Εμπορευμάτων, εις ά παρουσιάσθη διαφορά μεταξύ δηλωτικού εισαγωγής ή διασαφήσεως ή αιτήσεως μεταφορτώσεως, 7) Εμπορευμάτων, ών η εξέτασις κρίνεται απαραίτητος υπό της τελωνειακής αρχής ή του αρμοδίου ελεγκτού.

Σχετικά με την εξασφάλιση της ταυτότητας των διαμετακομιζομένων εμπορευμάτων ο τελωνειακός ελεγκτής πρέπει ιδιαίτερα να προσέξει τα παρακάτω:

- Σφράγιση εμπορευμάτων μετά ή άνευ συσκευασίας μαζί με τα μεταφορικά μέσα (μολυβδοσφράγιση κλπ.)

- Εξέταση και ζύγιση των εμπορευμάτων.

- Εξέταση των σημείων αναγνώρισης,

- Λήψη δειγμάτων, σχεδιαγραμμάτων ή φωτογραφιών.

- Καθορισμός δρομολογίου και προθεσμίας του μεταφορικού μέσου για τη σίγουρη και ασφαλή προσκόμιση των εμπορευμάτων στο τελωνείο του προορισμού.

11.3.2 'Ελεγχος στα ταχυδρομικά δέματα

Το ταχυδρομείο είναι και αυτό ένα τελωνειακό τέρμιναλ που σταθμεύουν για λίγο τα εμπορεύματα τα οποία πρόκειται να εισαχθούν ή εξαχθούν από μια χώρα και για τα οποία επιλέχθει η ταχυδρομική οδός από τον αποστολέα τους. Τα τελωνεία δεμάτων, έτσι ονομάζονται τα τελωνεία που ελέγχουν μαζί με την ταχυδρομική υπηρεσία (ΕΛΤΑ) τα ταχυδρομικά δέματα ακολουθούν και αυτά τις ίδιες περίπου διαδικασίες και διατυπώσεις με τα άλλα μεταφορικά μέσα, με κάποιες εξαιρέσεις.

Ο παραλήπτης του ταχυδρομικού δέματος, συνήθως δεν παρίσταται κατά τον τελωνισμό του και οι διατυπώσεις γίνονται αποκλειστικά από τα τελωνειακά όργανα με την βοήθεια της ταχυδρομικής υπηρεσίας. Στο τέλος καλείται ο παραλήπτης να πληρώσει τις δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις και να παραλάβει το δέμα του.

Τελωνισμός (επαλήθευση) του ταχυδρομικού δέματος μπορεί να γίνει και χωρίς έλεγχο του περιεχομένου του, βασιζόμενος στα τελωνειακά τους έγγραφα (τιμολόγια, δήλωση αποστολέως κλπ), εφόσον τα περιλαμβανόμενα είδη στα δέματα περιγράφονται κατά κατηγορία, ποσότητα βάρος και αξία και εφόσον η αξία γίνεται αποδεκτή από το τελωνείο με τις ισχύουσες "περί δασμολογητέας και φορολογητέας αξίας" διατάξεις Ν. 1731/9.9.87 άρθρο 43 παρ. 1.

Ο τελωνισμός (έλεγχος) των ταχυδρομικών δεμάτων όπως έγινε στην προηγούμενη παράγραφο, φαίνεται να μοιάζει με τον ήδη αναφερόμενο επιλεκτικό έλεγχο, αλλά είναι μια περισσότερο προωθημένη διαδικασία της τελωνειακής αρχής, η οποία στηρίζεται στο περιεχόμενο των εγγράφων που συνοδεύουν τα ταχυδρομικά δέματα.

Η τελωνειακή αρχή έχει το δικαίωμα να ενεργεί κατά την κρίση της, δειγματοληπτικό ανατελωνισμό, ίσως και σε εμπορεύματα που έχει διενεργηθεί πλήρης επαλήθευσης (καθολικός έλεγχος) σε οιανδήποτε στάδιο, από την έναρξη τελωνισμού του ταχυδρομικού δέματος μέχρι και την ημερομηνία επιδόσεώς του.

Αν ο παραλήπτης ταχυδρομικού δέματος δεν συμφωνεί με τα αποτελέσματα του τελωνισμού του τελωνείου ταχυδρομικών δεμάτων σχετικά με την δασμολογική κατάταξη, την αξία, το βάρος και κάθε άλλο προσδιοριστικό παράγοντα της δασμοφορολογικής επιβάρυνσης, δικαιούται να ζητήσει, με αίτησή του την αναθεώρηση αυτού από την ταχυδρομική υπηρεσία.

Η αναθεώρηση του τελωνισμού των ταχυδρομικών δεμάτων γίνεται από τον προϊστάμενο της τελωνειακής αρχής και συντάσσεται η πράξη στο πίσω μέρος της ταχυδρομικής διασάφησης. Στην αναθεώρηση ακολουθεί αποσφράγιση του δέματος και επαλήθευση του περιεχομένου του (βασική κοινή Υπουργική απόφ.Υπ. Οικ. και Συγκ. Τ 2014/127-1978).

11.3.3 Καθεστώς επιβατών

Ο τελωνειακός έλεγχος των επιβατών για τις συνοδευόμενες αποσκευές τους, πρέπει να γίνεται με την μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα και χωρίς ενόχληση αυτών.

Ο μοντέρνος έλεγχος των προσωπικών αποσκευών στα αεροδρόμια συνήθως, γίνεται με το σύστημα της διπλής ροής, μιας πράσινης και μιας κόκκινης. από την πράσινη ροή περνούν οι επιβάτες που κατά την κρίση τους δεν έχουν να δηλώσουν τίποτα και στην κόκκινη ροή, αυτοί που έχουν να δηλώσουν.

Τελωνειακός έλεγχος δεν αποκλείεται στην πράσινη ροή σύμφωνα με τις προσωπικές εκτιμήσεις των αρμοδίων τελωνειακών υπαλλήλων.

Η μορφή εκτίμησης του τελωνειακού υπαλλήλου για τον έλεγχο της πράσινης ροής (ελεύθερης) για τις αποσκευές των επιβατών, στηρίζεται στην ειλικρίνεια που σχηματίζει ή όχι από διάφορους παραμέτρους που έχει υπόψη του. Για παράδειγμα η δήλωση του επιβάτη, οι στιγμιαίες αντιδράσεις τους, ο αριθμός και το είδος των αποσκευών η συχνότητα των ταξιδίων, η συγκυρία των ταξιδιωτών και άλλα.

Ο έλεγχος των συνοδευόμενων αποσκευών των επιβατών στην κόκκινη ροή γίνεται κανονικά όπως και στα εμπορεύματα, από τους τελωνειακούς υπαλλήλους, συνήθως με καθολικό τρόπο σε όλες τις αποσκευές.

11.3.4 Καθεστώς μεταφοράς φορτίων (TIR, Τ, TIF, κ.λ.π.)

Η διεθνής τελωνειακή σύμβαση ΤΙR, που αφορά την οδική μεταφορά εμπορευμάτων με αυτοκίνητο συνοδευόμενο με δελτίο ΤΙR, καθιέρωσε απλοποιημένες διαδικασίες, διατυπώσεις και προπαντός ελέγχους, με σκοπό την διευκόλυνση της μεταφοράς εμπορευμάτων οδικώς, μέσα από τα σύνορα των διαφόρων κρατών-μελών που απεδέχθησαν την σύμβαση.

Το δελτίο ΤΙR μπορεί να μεταφέρει εμπορεύματα από χώρα σε χώρα, μέχρι τον τελικό προορισμό, χωρίς έλεγχο ή οιανδήποτε μορφή τελωνειακής επαλήθευσης, στηριζόμενο το τελωνείο στην αρχή της αμοιβαιότητας και της καλής πίστης, μεταξύ των συμβαλλομένων χωρών, που αποδέχθηκαν την σύμβαση. Κάτι ανάλογο γίνεται με τα τελωνειακά καθεστώτα μεταφοράς φορτίων ΤΙF για σιδηροδρομική μεταφορά εμπορευμάτων, Τ για μεταφορά εμπορευμάτων οδική, μόνο μεταξύ των κρατών-μελών της πρώην ΕΟΚ, με μείωση στο μηδέν του φυσικού ελέγχου στα σύνορα διέλευσης.

Σε αυτά τα τελωνειακά καθεστώτα μεταφοράς, παρά τις ρητές διατάξεις τους, για αποφυγή των ελέγχων στην διέλευση των συνοριακών τελωνείων, τα εθνικά τελωνεία κρατούν το δικαίωμα αυτό όποτε το κρίνουν σκόπιμο.

Σε περίπτωση μη ύπαρξης δελτίου ΤΙR, το αυτοκίνητο με τα μεταφερόμενα εμπορεύματα, για κάθε χώρα που θα διέσχιζε, θα έπρεπε να κατέθετε διασάφηση μεταφόρτωσης (τελωνειακό καθεστώς μεταφόρτωσης) και ειδικότερα στο σημείο εισόδου της διερχόμενης χώρας.

Αν υποθέσουμε ότι ένα αυτοκίνητο με φορτία συνήθως διασχίζει 4 ή 5 χώρες, από το σημείο φόρτωσης μέχρι να φτάσει στον τελικό προορισμό του, θα απαιτηθούν ισάριθμοι φυσικοί έλεγχοι των τελωνειακών παραστατικών, με αποτέλεσμα να καταφαίνεται η μεγάλη χρησιμότητα του τελωνειακού θεσμού ΤΙR. (Βλέπε σχέδιο στο σχετικό κεφάλαιο ). 

---

[1] Ο όρος "εμπορευματοκιβώτιο" σημαίνει μεταφορικό είδος (κιβώτιον, κινητήν δεξαμενήν ή έτερον παρομοίας κατασκευής μέσου μεταφοράς) 1) μονίμου χαρακτήρος επαρκούς ως εκ τούτου στερεότητος δια την επανειλλημένην χρήσιν αυτού 2) ειδικώς σχεδιασμένου ίνα διευκολύνη την μεταφοράν εμπορευμάτων δι ενός ή πλειόνων μέσον μεταφοράς άνευ ενδιαμέσου μεταφορτώσεως 3) εφοδιασμένου δι' εξαρτήσεως επιτρεπούσης την εύκολον διακίνησιν αυτού, κατά την μεταφόρτωσίν του από εν μεταφορικόν μέσον ή έτερον 4) σχεδιασμένου κατά τρόπον επιτρέποντα την εύκολον πλήρωσιν και εκκένωσιν και 5) έχοντος εσωτερικόν όγκο ενος κυβικού ή περισσότερον ως και τα εξαρτήματα και τον κανονικόν εξοπλισμόν εφόσον ταύτα συνεισάγοντα. Ο όρος "εμπορευματοκιβώτιον" δεν περιλαμβάνει ούτε το όχημα ούτε τα συνήθη είδη συσκευασίας. "Διεθνείς Τελωνειακές Συμβάσεις" Αθήνα 1961 σελ. 152.

E-mail = ggioggaras@Gmail.com Για αγορά βιβλίων πατήστε εδώ

Ο ηλεκτρονικός επαγγελματισμός μειώνει τη γνώση της πείρας. Επικεντρωθείτε στο βιβλίο και στην δια βίου εκπαίδευση

Δείτε: Ανάρτηση 17 Μαρτίου 2014 τον πίνακα Μαθημάτων της Σχολής Εκτελωνιστών