Η φορτωτική CMR Εισαγωγικό Σημείωμα 29 Απριλίου 2014

Η φορτωτική CMR Εισαγωγικό Σημείωμα Μάθημα (8), 29 Απριλίου 2014

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ CMR

1.0 Γενικά

Η Σύμβαση CMR (Convention relative au contract de transport international de Marchandises par Route) υπογράφηκε το 1956στη Γενεύη και τέθηκε σε ισχύ το 1961. Τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με το Πρωτόκολλο του 1978. Η Ελλάδα επικύρωσε την σύμβαση με τον νόμο 559/12-3-1977 (ΦΕΚ Α 78/ 77).

Οι διατάξεις είναι υποχρεωτικές για τα συμβαλλόμενα μέρη (μεταφορέα, αποστολέα / παραλήπτη και υπερισχύουν του εθνικού δικαίου.

Η Σύμβαση εφαρμόζεται μεταξύ ενός αυτοκινητιστή με ιδιόκτητο φορτηγό/ά αυτοκίνητο/α και ενός αποστολέα/παραλήπτη. Η ιδιότητα του τελευταίου αποστολέα /παραλήπτη μπορεί να είναι έμπορος ή άλλος μεταφορέας. Επίσης η Σύμβαση εφαρμόζεται και μεταξύ μιας επιχείρησης μεταφοράς, χωρίς ιδιόκτητα  φορτηγά αυτοκίνητα ΔΧ και αποστολέα / παραλήπτη εμπόρου ή άλλου μεταφορέα / διαμεταφορέα.

Οι 24 χώρες που προσυπογράφουν είναι όλες ευρωπαϊκές συμπεριλαμβανομένης  και της τέως ΕΣΣΔ.

Η Σύμβαση έχει εφαρμογή πάνω σε κάθε συμβόλαιο για μεταφορά αγαθών με οχήματα που κινούνται στο χερσαίο οδικό δίκτυο, με αμοιβή (δεν εφαρμόζεται σε διεθνείς μεταφορές με φορτηγά ιδιωτικής χρήσης –ίδιον λογαριασμό-) με την προϋπόθεση ότι ο τόπος παραλαβής των αγαθών και ο τόπος παράδοσης τους βρίσκονται σε δύο διαφορετικές χώρες, όπου τουλάχιστον μία είναι από τις υπογράφουσες την σύμβαση. Ο τόπος της διαμονής και της εθνικότητας των συμβαλλομένων δεν έχει σημασία.

Η σύμβαση δεν καλύπτει τις διεθνείς οδικές μεταφορές αγαθών από χώρες της Αφρικής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής.

Η σύμβαση δεν καλύπτει την μεταφορά:

Ταχυδρομικών δεμάτων

Οικοσκευών και

Νεκροπομπών

Δικαιώματα, υποχρεώσεις αποστολέα/ παραλήπτη. Κύρια υποχρέωση του αποστολέα είναι η καταβολή του κομίστρου. Επίσης, ο ίδιος υποχρεούται να προσκομίσει τα πράγματα που πρόκειται να μεταφερθούν και να τα παραδώσει στο μεταφορέα, κατάλληλα συσκευασμένα ώστε να προφυλάσσονται αλλά και να μη βλάπτουν άλλα μεταφερόμενα αγαθά ή ανθρώπους.

Κατά την παράδοση των πραγμάτων, ο αποστολέας συμπληρώνει το δελτίο παράδοσης (Διεθνή φορτωτική) και ευθύνεται για κάθε μη ειλικρινές ή ανακριβές στοιχείο. Ο αποστολέας ή παραλήπτης οφείλει να παραλάβει τα πράγματα όταν αφιχθούν στον τόπο προορισμού.

Βασικό δικαίωμα του αποστολέα/ παραλήπτη είναι να αξιώσει την εκτέλεση της μεταφοράς ακόμη και τροποποιώντας μονομερώς τη σύμβαση μεταφοράς (αλλαγή παραλήπτη, επιστροφή των εμπορευμάτων στο σταθμό αποστολής κ.λπ.). Για κάθε τροποποίηση ο μεταφορέας δικαιούται ιδιαίτερης αμοιβής.

Επίσης, δικαίωμα του αποστολέα είναι το δικαίωμα αποτίσεως. Δηλαδή εφόσον συμφωνηθεί η επιβάρυνση των αποστελλομένων πραγμάτων, με αντικαταβολή ορισμένου ποσού (απότιση), όπου ο μεταφορέας δικαιούται να αμειφθεί ιδιαίτερα για την υπηρεσία αυτή.

Υποχρεώσεις /δικαιώματα μεταφορέα. Πρωταρχική υποχρέωση του μεταφορέα είναι η παραλαβή των πραγμάτων και αφού ελέγξει αυτά να υπογράψει το δελτίο παράδοσης (Διεθνής φορτωτική) σημειώνοντας τυχόν παρατηρήσεις για την κατάστασή τους. Επίσης, πρέπει να παραλάβει τα συνοδευτικά τα έγγραφα των πραγμάτων. Οφείλει ο μεταφορέας να διαθέσει επαρκή και κατάλληλα για τη συγκεκριμένη μεταφορά μεταφορικά μέσα, να φορτώσει (εκτός αν άλλως συμφωνηθεί) και να στοιβάσει επί του μεταφορικού μέσου τα εμπορεύματα, να τα καλύψει και να τα σφραγίσει, εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος ή εντός του χρόνου που συμφωνήθηκε.

Κατά τη μεταφορά, ο μεταφορέας οφείλει να φροντίζει για τη φύλαξη και συντήρηση των πραγμάτων, να εκπληρώνει τις απαραίτητες διοικητικές, τελωνειακές και άλλες διατυπώσεις, να ακολουθεί το συμφωνημένο δρομολόγιο (εκτός ανωτέρας βίας) και να εκτελεί τη μεταφορά στο συμφωνημένο (ή στο συνηθισμένο) χρόνο.

Επίσης, υποχρεούται να ειδοποιήσει τον παραλήπτη, να εκφορτώσει (εκτός αντίθετης συμφωνίας) τα πράγματα, παραδίδοντάς τα στο νομιμοποιούμενο παραλήπτη. Το βασικό δικαίωμα του μεταφορέα είναι η είσπραξη του κομίστρου καθώς και των δαπανών που πραγματοποίησε ή η αμοιβή για πρόσθετες υπηρεσίες.

Ο μεταφορέας απαλλάσσεται από την ευθύνη ζημίας των μεταφερομένων πραγμάτων για λόγους ανωτέρας βίας, ιδιαίτερο ελάττωμα του πράγματος ή  πταίσμα του δικαιούχου.

Η ευθύνη του μεταφορέα παύει είτε λόγω ανεπιφύλακτης παραλαβής των πραγμάτων από τον παραλήπτη, είτε λόγω παραγραφής.

'Οταν πρόκειται για ζημίες από βλάβη ή απώλεια, η ανεπιφύλακτη παραλαβή αποτελεί απόδειξη Prima facie (εκ πρώτης όψεως), δηλαδή ότι τα πράγματα παραλήφθηκαν όπως αναφέρεται στο δελτίο παράδοσης (Διεθνή φορτωτική). Αν οι ζημιές είναι εξωτερικά εμφανείς, ο έλεγχος πρέπει να γίνεται αμέσως με το μεταφορέα και εγγράφως επί του δελτίου παράδοσης ή προφορικά. Αν δεν είναι εμφανείς, τότε εντός επτά (7) ημερών, προσκομίζοντας ο παραλήπτης και τα αποδεικτικά του μέσα. Διαφορετικά, κάθε αξίωση για αποζημίωση αποσβέννυται.

'Οταν πρόκειται για ζημία από καθυστέρηση, πρέπει να κοινοποιηθούν εγγράφως από τον παραλήπτη, εντός είκοσι ημερών, από το χρόνο που έπρεπε να παραλάβει τα πράγματα με επιφυλάξεις, ειδάλλως η αξίωση για αποζημίωση αποσβέννυται.

Η παραγραφή κυμαίνεται από ένα έως τρία χρόνια για αξιώσεις που προέρχονται από δόλο ή αμέλεια του μεταφορέα ως προς την επέλευση της ζημιάς. Η παραγραφή υφίσταται από την παράδοση των πραγμάτων εκτός από την περίπτωση ολικής απώλειας όπου υφίσταται από την 30η ημέρα από τη λήξη της συμφωνηθείσας προθεσμίας παραδόσεως των πραγμάτων. Σε όλες τις άλλες αξιώσεις αρχίζει από τη λήξη του τριμήνου από την κατάρτιση της σύμβασης.

Θέματα ανωτέρας βίας κά. Η σύμβαση CMR δεν ρυθμίζει θέματα όπως ανωτέρας βίας, τυχερών ή συμπτωματικών γεγονότων, με συνέπεια τα δικαστήρια των επί μέρους κρατών μελών να βγάζουν αποφάσεις, σύμφωνα με το δικό τους νομικό καθεστώς, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει διαφοροποίηση εφαρμογής. ΗIRU έχει αναλάβει προσπάθεια για την αποδοχή μιας σειράς γενικών όρων  και κανονισμών οι οποίοι σε διεθνές κείμενο με τοποθέτησή των  πίσω από τη φορτωτική CMR, θα αναφέρονται τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των μεταφορέων και θα προσδιορίζουν με ένα σύστημα κοινής αποδοχής τα κενά  αυτά που αφήνουν ακάλυπτα οι διατάξεις του CMR.

Περαιτέρω θα ξεκινήσει μια εξειδίκευση όρων ανάλογα με το είδος και τη μορφή της μεταφοράς (επικίνδυνων χημικών υλικών, χύμα στερεών κλπ.) που θα αποβλέπουν στην διαμόρφωση της ευθύνης αφ’ ενός ή στην απαλλαγή του μεταφορέα για ζημιές που γίνονται είτε στο όχημα είτε στα μεταφερόμενα εμπορεύματα είτε σε τρίτους.

Άτυπη κατάρτιση σύμβασης, Διεθνής φορτωτική. Η σύμβαση μεταφοράς καταρτίζεται άτυπα, αλλά οι όροι της επιβεβαιώνονται με τη σύνταξη δελτίου παράδοσης (διεθνή φορτωτική) και σε τρία αντίτυπα που υπογράφονται από μεταφορέα και αποστολέα.

Το πρώτο αντίτυπο παραδίδεται στον αποστολέα, το δεύτερο συνοδεύει τα εμπορεύματα και το τρίτο κρατείται από το μεταφορέα.

Το δελτίο παράδοσης, δεν ταυτίζεται με τη φορτωτική του άρθρου 16 ΚΒΣ, πρέπει δε να περιέχει τα παρακάτω στοιχεία:

- Την ημερομηνία του δελτίου παράδοσης και τον τόπο στον οποίο εξεδόθη.

- Το όνομα και τη διεύθυνση του αποστολέα.

- Το όνομα και τη διεύθυνση του μεταφορέα.

- Τον τόπο και την ημερομηνία παραλαβής των προς μεταφορά

   εμπορευμάτων και τον οριζόμενο προς παράδοση τόπο.

- Το όνομα και τη διεύθυνση του παραλήπτη.

- Την περιγραφή του εμπορεύματος και τον τρόπο συσκευασίας, σε

   περίπτωση επικίνδυνων εμπορευμάτων.

- Τον αριθμό των δεμάτων και τα ειδικά σημεία και τους αριθμούς αυτών.

- Το μικτό βάρος των εμπορευμάτων ή την ποσότητά τους.

- Χρεώσεις που αφορούν στη μεταφορά, π.χ. τελωνειακοί δασμοί κ.λπ.

- Τις απαιτούμενες οδηγίες για τις τελωνειακές και άλλες διατυπώσεις.

- Δήλωση ότι η μεταφορά υπόκειται στις διατάξεις της σύμβασηςCMR κ.λπ.

Η φορτωτική που προέρχεται από την Σύμβαση CMR έχει γίνει αποδεκτή σχεδόν από το σύνολο της μεταφορικής κοινότητας της Ευρώπης. Υπάρχει μια πολυνομία στην οδική εμπορευματική μεταφορά στα κράτη-μέλη της Ενωμένης Ευρώπης η οποία πιστεύεται ότι μπορεί να απλοποιηθεί μόνο εάν εφαρμοσθεί το νομικό πλαίσιο της Σύμβασης CMR[1] όχι μόνο για την διεθνή αλλά και για την ενδοκοινοτική μεταφορά με αυτοκίνητο.

Συνδυασμένη, Μικτή, Διαδοχική μεταφορά. Η περίπτωση της συνδυασμένης μεταφοράς όπου χρησιμοποιούνται περισσότερα από ένα είδος μεταφορικά μέσα (φορτηγό, πλοίο, αεροπλάνο), αποτελεί διαδοχική μεταφορά. 'Ολοι οι μεταφορείς (αρχικός και επόμενοι) είναι υπεύθυνοι καθ' ολοκληρία για την εκτέλεση της μεταφοράς απέναντι στο ζημιωθέντα. Ο ζημιωθείς μπορεί να στραφεί εναντίον του πρώτου και του τελευταίου μεταφορέα ή του πράγματι ζημιώσαντος μεταφορέα ή και κατά περισσοτέρων συμμετεχόντων μεταφορέων. Ο μεταφορέας που αποζημίωσε, έχει το δικαίωμα αναγωγής κατά των άλλων συμμετεχόντων στη μεταφορά μεταφορέων. Οι συμβαλλόμενοι όμως μπορούν να ρυθμίσουν διαφορετικά το ζήτημα της ευθύνης και της αναγωγής.

Στην περίπτωση μικτής μεταφοράς, όπου το μεταφορικό μέσο γίνεται "πράγμα" σε άλλο μεταφορικό μέσο (τρένο ή πλοίο), έχουμε κατ' αρχή διαδοχική μεταφορά και ισχύει η CMR. Αν όμως, η βλάβη, η απώλεια, η καθυστέρηση προκλήθηκε κατά το χρόνο που το όχημα μεταφέρονταν με άλλο μεταφορικό μέσο και οφείλεται σε γεγονός που θα συνέβαινε κατά τη διάρκεια και λόγω της μεταφοράς, τότε ο μεταφορέας ευθύνεται κατά το διέπον δίκαιο της άλλης μεταφοράς, αν η σύμβαση μεταφοράς είχε καταρτισθεί από τον αποστολέα με το μεταφορέα του άλλου μεταφορικού αυτού μέσου.

Η σύμβαση CMR καλύπτει μόνο μια μορφή συνδυασμένης μεταφοράς. Αν δηλαδή το όχημα που κινείται οδικά ή και η ρυμουλκούμενη νταλίκα για κάποια απόσταση μεταφερθεί με πορθμείο ή ανεβεί σε πλατφόρμα τρένου, τότε η Σύμβαση έχει εφαρμογή αρκεί τα εμπορεύματα να μην εκφορτωθούν από το όχημα που αρχικά φορτώθηκαν.

---

[1] Σε άρθρο του Mark Booker  στο Containerisation International Οκτώβριος 1994 με τίτλο An alternative regime γράφει “Υπάρχει ένα νομοθετικό κείμενο που ήδη είναι οικείο στους διαμεταφορείς (Freight Forwarders) στους ενδομεταφορείς λιμένων (Intermodal Operators), στους αυτοκινητιστές (Road Hauliers) και στους φορτωτές (Shippers) σε όλες αυτές τις χώρες και άκκρως κατανοητό από τους αρμόδιους ασφαλιστές. Θεωρείτε ότι είναι ευρύτερα σωστό για τον αποστολέα (Sender) τον μεταφορέα (Carrier) και τον παραλήπτη (Receiver)  των εμπορευμάτων όταν επιτρέπεται κανονική αποζημίωση μέχρι του ποσού των 8.33 Ειδικών Τραβηκτικών Δικαιωμάτων του ΔΝΤ (SDR) (σχεδόν λίρες Αγγλίας 7,60 ή δολάρια ΗΠΑ 12,10 ή δραχμές 2.900) το κιλό,  επαρκής για μια μεγάλη σειρά εμπορευμάτων και όχι τόσο απαγορευτική για να είναι δύσκολο να ασφαλιστούν.”

E-mail = ggioggaras@Gmail.com Για αγορά βιβλίων πατήστε εδώ

Στο blog που βρισκόσαστε υπάρχουν: 250 αναρτήσεις σε 16.381 προβολές σελίδων με κανονισμούς ΕΕ, νόμους, εγκυκλίους, μελέτες,  σχόλια, βιβλία Πίνακας προηγούμενων Μαθημάτων της Σχολής  στην ανάρτηση της 31 Δεκεμβρίου 2014

Ο ηλεκτρονικός επαγγελματισμός μειώνει τη γνώση της πείρας. Επικεντρωθείτε στο βιβλίο και στην δια βίου εκπαίδευση

Βρείτε επαγγελματικές λύσεις στο Blog  Σχολή Εκτελωνιστών του Γιώργου Γιωγγαρά