Παρασκευή 18 Ιουνίου 2021

Η εισηγητική έκθεση των ειδών διπλής χρήσης κανονισμός 821/2021 (Μάθημα 6α) 18 Ιουνίου 2021

 

Η εισηγητική έκθεση των ειδών διπλής χρήσης κανονισμός 821/2021 (Μάθημα 6α) 18 Ιουνίου 2021

 

 

11.6.2021   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 206/1


ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2021/821ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

της 20ής Μαΐου 2021

θέσπιση ενωσιακού συστήματος ελέγχου των εξαγωγών, της μεσιτείας, της τεχνικής βοήθειας, της διαμετακόμισης και της μεταφοράς ειδών διπλής χρήσης (αναδιατύπωση)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδίως το άρθρο 207 παράγραφος 2,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία (1),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 428/2009 του Συμβουλίου (2) έχει τροποποιηθεί ουσιωδώς πολλές φορές. Δεδομένου ότι πρόκειται να επέλθουν περαιτέρω τροποποιήσεις, ο εν λόγω κανονισμός θα πρέπει να αναδιατυπωθεί χάριν σαφήνειας, αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας.

 

(2)

Ο παρών κανονισμός έχει στόχο να διασφαλίσει ότι, στον τομέα των ειδών διπλής χρήσης, η Ένωση και τα κράτη μέλη της λαμβάνουν πλήρως υπόψη όλους τους σχετικούς προβληματισμούς. Στους σχετικούς προβληματισμούς περιλαμβάνονται διεθνείς υποχρεώσεις και δεσμεύσεις, υποχρεώσεις στο πλαίσιο σχετικών κυρώσεων, ζητήματα εθνικής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που περιλαμβάνονται στην κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου (3), μεταξύ των οποίων τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και προβληματισμοί σχετικά με την προβλεπόμενη τελική χρήση και τον κίνδυνο εκτροπής. Μέσω του παρόντος κανονισμού, η Ένωση αποδεικνύει την προσήλωσή της στη διατήρηση αυστηρών νομικών απαιτήσεων όσον αφορά τα είδη διπλής χρήσης, καθώς και στην ενίσχυση της ανταλλαγής σχετικών πληροφοριών και στη μεγαλύτερη διαφάνεια. Όσον αφορά τα είδη κυβερνοεπιτήρησης, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών θα πρέπει να εξετάζουν ιδίως τον κίνδυνο χρήσης τους σε σχέση με την εσωτερική καταστολή ή τη διάπραξη σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.

 

(3)

Ο παρών κανονισμός αποσκοπεί επίσης στην ενίσχυση της καθοδήγησης που πρέπει να παρέχεται στους εξαγωγείς, ιδίως στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), όσον αφορά τις υπεύθυνες πρακτικές, χωρίς ωστόσο να θίγεται η παγκόσμια ανταγωνιστικότητα των εξαγωγέων ειδών διπλής χρήσης ή άλλων συναφών βιομηχανικών τομέων ή πανεπιστημιακών ιδρυμάτων που είναι εγκατεστημένα σε κράτος μέλος.

 

(4)

Το ψήφισμα 1540 (2004) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο εκδόθηκε στις 28 Απριλίου 2004, ορίζει ότι, όλα τα κράτη πρέπει να λαμβάνουν και να επιβάλουν την εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων για την καθιέρωση εσωτερικών ελέγχων με στόχο την πρόληψη της διάδοσης πυρηνικών, χημικών ή βιολογικών όπλων καθώς και των φορέων τους, μεταξύ άλλων μέσω κατάλληλων ελέγχων των συγγενών υλικών, του εξοπλισμού και της τεχνολογίας. Έλεγχοι επιβάλλονται και από συναφείς διεθνείς συμφωνίες, όπως η σύμβαση για την απαγόρευση αναπτύξεως, παραγωγής, αποθηκεύσεως και χρήσεως χημικών όπλων και για την καταστροφή τους (η «σύμβαση για τα χημικά όπλα» ή «ΣΧΟ») και η σύμβαση για την απαγόρευση αναπτύξεως, παραγωγής και αποθηκεύσεως βακτηριολογικών (βιολογικών) και τοξινικών όπλων και για την καταστροφή τους (η «σύμβαση για τα βιολογικά και τοξινικά όπλα» ή «ΣΒΟ»), αλλά και σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο πολυμερών συστημάτων ελέγχου των εξαγωγών.

 

(5)

Ένα κοινό σύστημα αποτελεσματικών ελέγχων κατά την εξαγωγή των ειδών διπλής χρήσης είναι συνεπώς αναγκαίο προκειμένου να τηρούνται οι διεθνείς υποχρεώσεις και ευθύνες των κρατών μελών και της Ένωσης, ιδίως όσον αφορά τη μη διάδοση, την περιφερειακή ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα, καθώς και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.

 

(6)

Η στρατηγική της ΕΕ κατά της διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής, της 12ης Δεκεμβρίου 2003 («στρατηγική ΕΕ για τα ΟΜΚ»), τονίζει την προσήλωση της Ένωσης σε ισχυρούς εθνικούς και διεθνώς συντονισμένους ελέγχους των εξαγωγών.

 

(7)

Η συμβολή των εξαγωγέων, των μεσιτών, των παρόχων τεχνικής βοήθειας ή άλλων σχετικών ενδιαφερόμενων μερών στον γενικό στόχο των εμπορικών ελέγχων είναι ζωτικής σημασίας. Προκειμένου να είναι σε θέση να ενεργούν σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, η εκτίμηση των κινδύνων που σχετίζονται με συναλλαγές τις οποίες αφορά ο παρών κανονισμός πρέπει να διενεργείται μέσω μέτρων ελέγχου των συναλλαγών, γνωστών και ως αρχή δέουσας επιμέλειας, στο πλαίσιο εσωτερικών προγραμμάτων συμμόρφωσης (ΕΠΣ). Στο πλαίσιο αυτό, ιδίως το μέγεθος και η οργανωτική δομή των εξαγωγέων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την ανάπτυξη και εφαρμογή των ΕΠΣ.

 

(8)

Προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος ορισμένα μη απαριθμούμενα είδη κυβερνοεπιτήρησης που έχουν εξαχθεί από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης να αποτελέσουν ενδεχομένως αντικείμενο κακής χρήσης από πρόσωπα που συνέργησαν ή ευθύνονται για την καθοδήγηση ή τη διάπραξη σοβαρών παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων ή του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, είναι σκόπιμη η επιβολή ελέγχων στην εξαγωγή των εν λόγω ειδών. Οι συναφείς κίνδυνοι αφορούν, ιδίως, περιπτώσεις στις οποίες τα είδη κυβερνοεπιτήρησης είναι ειδικά σχεδιασμένα ώστε να επιτρέπουν την εισβολή ή την εις βάθος επιθεώρηση πακέτων σε συστήματα πληροφοριών και τηλεπικοινωνιών με σκοπό τη μυστική επιτήρηση φυσικών προσώπων μέσω παρακολούθησης, εξαγωγής, συλλογής ή ανάλυσης δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων βιομετρικών δεδομένων, από τα εν λόγω συστήματα. Τα είδη που χρησιμοποιούνται για αμιγώς εμπορικές εφαρμογές, όπως η τιμολόγηση, η εμπορική προώθηση, οι υπηρεσίες ποιότητας, η ικανοποίηση των χρηστών ή η ασφάλεια του δικτύου, θεωρείται γενικά ότι δεν ενέχουν τέτοιους κινδύνους.

 

(9)

Προκειμένου να ενισχυθεί ο αποτελεσματικός έλεγχος των εξαγωγών μη απαριθμούμενων ειδών κυβερνοεπιτήρησης, είναι σημαντικό να εναρμονιστεί περαιτέρω η εφαρμογή γενικών ελέγχων στον εν λόγω τομέα. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη δεσμεύονται να υποστηρίζουν τους ελέγχους αυτούς ανταλλάσσοντας πληροφορίες μεταξύ τους και με την Επιτροπή, ιδίως όσον αφορά τις τεχνολογικές εξελίξεις των ειδών κυβερνοεπιτήρησης, και επιδεικνύοντας επαγρύπνηση κατά την εφαρμογή των εν λόγω ελέγχων για την προώθηση ανταλλαγών σε επίπεδο Ένωσης.

 

(10)

Για να μπορέσει η Ένωση να αντιδρά ταχέως στη σοβαρή κατάχρηση υφιστάμενων τεχνολογιών ή σε νέους κινδύνους που συνδέονται με αναδυόμενες τεχνολογίες, θα πρέπει να θεσπιστεί μηχανισμός που θα επιτρέπει στα κράτη μέλη να συντονίζουν τις αποκρίσεις τους όταν εντοπίζεται νέος κίνδυνος. Ο συντονισμός αυτός θα πρέπει να ακολουθείται από πρωτοβουλίες για την καθιέρωση ισοδύναμων ελέγχων σε πολυμερές επίπεδο, προκειμένου να διευρυνθεί η αντιμετώπιση του εντοπισθέντος κινδύνου.

 

(11)

Η διαβίβαση λογισμικού και τεχνολογίας διπλής χρήσης προς προορισμούς εκτός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης με ηλεκτρονικά μέσα, φαξ ή τηλέφωνο θα πρέπει επίσης να ελέγχεται. Ωστόσο, προκειμένου να περιοριστεί ο διοικητικός φόρτος για τους εξαγωγείς και τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, θα πρέπει να προβλεφθούν γενικές ή συνολικές άδειες ή εναρμονισμένες ερμηνείες των διατάξεων για ορισμένες διαβιβάσεις, όπως οι διαβιβάσει σε νέφος.

 

(12)

Δεδομένου του σημαντικού ρόλου των τελωνειακών αρχών στην επιβολή των ελέγχων των εξαγωγών, οι όροι που χρησιμοποιούνται στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει, στο μέτρο του δυνατού, να συνάδουν με τους ορισμούς του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 952/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) («ενωσιακός τελωνειακός κώδικας»).

 

(13)

Στην εξαγωγή ειδών διπλής χρήσης μπορούν να συμμετέχουν διάφορες κατηγορίες προσώπων, συμπεριλαμβανομένων και φυσικών προσώπων, όπως πάροχοι υπηρεσιών, ερευνητές, σύμβουλοι ή πρόσωπα που διαβιβάζουν είδη διπλής χρήσης με ηλεκτρονικά μέσα. Είναι σημαντικό όλα αυτά τα πρόσωπα να έχουν επίγνωση των κινδύνων που συνδέονται με την εξαγωγή και την παροχή τεχνικής βοήθειας όσον αφορά ευαίσθητα είδη. Ειδικότερα, τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες προκλήσεις στον έλεγχο των εξαγωγών λόγω, μεταξύ άλλων, της γενικής τους προσήλωσης στην ελεύθερη ανταλλαγή ιδεών, του γεγονότος ότι το ερευνητικό έργο τους συχνά περιλαμβάνει τεχνολογίες αιχμής, των οργανωτικών δομών τους και του διεθνούς χαρακτήρα των επιστημονικών τους ανταλλαγών. Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα πρέπει, όπου είναι αναγκαίο, να ευαισθητοποιούν την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα, και να της παρέχουν εξατομικευμένη καθοδήγηση για την αντιμετώπιση των εν λόγω ιδιαίτερων προκλήσεων. Σε ευθυγράμμιση με πολυμερή συστήματα ελέγχου των εξαγωγών, η εφαρμογή των ελέγχων θα πρέπει να προβλέπει, στο μέτρο του δυνατού, κοινή προσέγγιση όσον αφορά ορισμένες διατάξεις, ιδίως όσον αφορά τις ακαδημαϊκές περί μη ελέγχου σημειώσεις «βασική επιστημονική έρευνα» και «δημόσιος τομέας».

 

(14)

Ο ορισμός της έννοιας του «μεσίτη» θα πρέπει να αναθεωρηθεί προκειμένου να συμπεριλαμβάνει νομικά πρόσωπα και εταιρικές σχέσεις που δεν διαμένουν ούτε είναι εγκατεστημένες σε κράτος μέλος και που παρέχουν μεσιτικές υπηρεσίες από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης.

 

(15)

Η συνθήκη της Λισαβόνας διευκρινίζει ότι η παροχή τεχνικής βοήθειας που περιλαμβάνει διασυνοριακές μετακινήσεις εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Ένωσης. Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να διευκρινιστούν οι έλεγχοι που ισχύουν για την παροχή τεχνικής βοήθειας και να προστεθεί ένας ορισμός αυτής. Επιπλέον, για λόγους αποτελεσματικότητας και συνέπειας, οι έλεγχοι στην παροχή τεχνικής βοήθειας θα πρέπει να εναρμονιστούν.

 

(16)

Όπως στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 428/2009, θα πρέπει να προβλέπεται η δυνατότητα των αρχών των κρατών μελών να απαγορεύουν τη διαμετακόμιση μη ενωσιακών ειδών διπλής χρήσης υπό ορισμένες συνθήκες, εφόσον, βάσει πληροφοριών τους ή από άλλες πηγές, έχουν εύλογες υπόνοιες ότι τα είδη προορίζονται ή ενδέχεται να προορίζονται, εν όλω ή εν μέρει, για στρατιωτική τελική χρήση σε χώρα που υπόκειται σε εμπάργκο όπλων ή για τη διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής ή των φορέων τους.

 

(17)

Οι προϋποθέσεις και οι απαιτήσεις αδειοδότησης θα πρέπει να εναρμονιστούν, κατά περίπτωση, προκειμένου να αποφεύγονται οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και να διασφαλιστεί η συνεπής και αποτελεσματική εφαρμογή ελέγχων σε ολόκληρο το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης. Για τον σκοπό αυτόν, χρειάζεται επίσης να προσδιορίζονται σαφώς οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών σε όλες τις περιπτώσεις ελέγχου. Την ευθύνη των αποφάσεων σχετικά με την παροχή ειδικών, συνολικών ή εθνικών γενικών αδειών εξαγωγής, αδειών για την παροχή μεσιτικών υπηρεσιών και τεχνικής βοήθειας, για τη διαμετακόμιση μη ενωσιακών ειδών διπλής χρήσης και για άδειες μεταφοράς εντός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης ειδών διπλής χρήσης που απαριθμούνται στο παράρτημα IV φέρουν οι εθνικές αρχές.

 

(18)

Θα πρέπει να θεσπιστούν κατευθυντήριες γραμμές για τα εσωτερικά προγράμματα συμμόρφωσης, προκειμένου να βοηθηθεί η εξίσωση των όρων ανταγωνισμού μεταξύ των εξαγωγέων και να ενισχυθεί η αποτελεσματική εφαρμογή των ελέγχων. Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις διαφορές ως προς το μέγεθος, τους πόρους, τους τομείς δραστηριότητας και άλλα χαρακτηριστικά και όρους των εξαγωγέων και των θυγατρικών τους, όπως τις δομές και τα πρότυπα συμμόρφωσης εντός του ομίλου, αποφεύγοντας έτσι μια προσέγγιση «ενιαίου μοντέλου για όλους» και βοηθώντας κάθε εξαγωγέα να βρει τις δικές του λύσεις όσον αφορά τη συμμόρφωση και την ανταγωνιστικότητα. Οι εξαγωγείς που χρησιμοποιούν συνολικές άδειες εξαγωγής θα πρέπει να εφαρμόζουν ένα ΕΠΣ, εκτός εάν η αρμόδια αρχή το κρίνει περιττό λόγω άλλων περιστάσεων που έχει λάβει υπόψη κατά τη διεκπεραίωση της αίτησης για συνολική άδεια εξαγωγής την οποία υποβάλλει ο εξαγωγέας.

 

(19)

Θα πρέπει να θεσπιστούν πρόσθετες ενωσιακές γενικές άδειες εξαγωγής προκειμένου να περιοριστεί ο διοικητικός φόρτος για τις εταιρείες, ιδίως τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, και τις αρχές ενώ παράλληλα θα διασφαλίζεται το αρμόζον επίπεδο ελέγχου των σχετικών ειδών προς τους σχετικούς προορισμούς. Όπου απαιτείται, τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν καθοδήγηση στους εξαγωγείς σχετικά με την εφαρμογή των γενικών αδειών. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να θεσπίζουν εθνικές γενικές άδειες εξαγωγής για εξαγωγές χαμηλού κινδύνου, εφόσον το κρίνουν αναγκαίο. Θα πρέπει επίσης να θεσπιστεί άδεια για μεγάλα έργα, προκειμένου να προσαρμοστούν οι προϋποθέσεις αδειοδότησης στις συγκεκριμένες ανάγκες του κλάδου.

 

(20)

Η Επιτροπή, σε στενή διαβούλευση με τα κράτη μέλη και με τα ενδιαφερόμενα μέρη, θα πρέπει να αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές και/ή συστάσεις για βέλτιστες πρακτικές προς υποστήριξη πρακτικών εφαρμογών των ελέγχων. Κατά την κατάρτιση των κατευθυντήριων γραμμών και/ή των συστάσεων, η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει δεόντως υπόψη τις ανάγκες πληροφόρησης των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.

 

(21)

Οι κοινοί κατάλογοι ειδών διπλής χρήσης, προορισμών και γενικών κατευθύνσεων αποτελούν βασικά στοιχεία ενός αποτελεσματικού συστήματος ελέγχου των εξαγωγών.

 

(22)

Τα κράτη μέλη που καταρτίζουν εθνικούς καταλόγους ελέγχου σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να ενημερώνουν την Επιτροπή και τα άλλα κράτη μέλη για τους εν λόγω καταλόγους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να ενημερώνουν την Επιτροπή και τα άλλα κράτη μέλη για όλες τις αποφάσεις άρνησης χορήγησης άδειας εξαγωγής για την οποία απαιτείται άδεια βάσει εθνικού καταλόγου ελέγχου.

 

(23)

Για να καταστεί δυνατή η ταχεία αντίδραση της Ένωσης στις μεταβαλλόμενες περιστάσεις σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση της ευαισθησίας των εξαγωγών που πραγματοποιούνται με βάση ενωσιακές γενικές άδειες εξαγωγής, αλλά και στις τεχνολογικές και εμπορικές εξελίξεις, σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η αρμοδιότητα να εκδίδει πράξεις τροποποίησης των παραρτημάτων Ι, ΙΙ και IV του παρόντος κανονισμού. Οι αποφάσεις για την ενημέρωση του κοινού καταλόγου ειδών διπλής χρήσης που υπόκεινται σε ελέγχους εξαγωγών που παρατίθεται στο παράρτημα I θα πρέπει να είναι σύμφωνες με τις υποχρεώσεις και δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει τα κράτη μέλη ή η Ένωση ως συμβαλλόμενα μέρη των οικείων διεθνών συμφωνιών μη διάδοσης και ως συμβαλλόμενα μέρη των πολυμερών συστημάτων ελέγχου των εξαγωγών ή με την κύρωση των οικείων διεθνών συνθηκών. Όταν η τροποποίηση του παραρτήματος Ι αφορά ειδη διπλής χρήσης που απαριθμούνται επίσης στο παράρτημα ΙΙ ή IV, τα εν λόγω παραρτήματα θα πρέπει να τροποποιηθούν αναλόγως. Οι αποφάσεις για την ενημέρωση των κοινών καταλόγων ειδών και προορισμών που παρατίθενται στα τμήματα Α έως Η του παραρτήματος ΙΙ θα πρέπει να λαμβάνονται με συνεκτίμηση των κριτηρίων αξιολόγησης που περιγράφονται στον παρόντα κανονισμό. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή να διεξάγει, κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες, τις κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, και οι εν λόγω διαβουλεύσεις να διενεργούνται σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (5). Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ισότιμη συμμετοχή στην προετοιμασία των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα κατά τον ίδιο χρόνο με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την προετοιμασία κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.

 

(24)

Η Επιτροπή θα πρέπει να δημοσιεύει τις επικαιροποιήσεις του παραρτήματος I μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ένωσης.

 

(25)

Η Επιτροπή θα πρέπει να δημοσιεύει και να επικαιροποιεί συλλογή των εθνικών καταλόγων ελέγχου που ισχύουν στα κράτη μέλη σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ένωσης.

 

(26)

Οι εθνικές διατάξεις και αποφάσεις που αφορούν εξαγωγές ειδών διπλής χρήσης θα πρέπει να θεσπίζονται στο πλαίσιο της κοινής εμπορικής πολιτικής, ιδίως του κανονισμού (ΕΕ) 2015/479 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6). Με ενδεδειγμένες διαβουλεύσεις και ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τους γενικούς ελέγχους θα πρέπει να διασφαλίζεται η αποτελεσματική και συνεπής εφαρμογή των ελέγχων σε ολόκληρο το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης.

 

(27)

Η ύπαρξη κοινού συστήματος ελέγχου αποτελεί προϋπόθεση για την καθιέρωση της ελεύθερης κυκλοφορίας των ειδών διπλής χρήσης εντός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης.

 

(28)

Σύμφωνα με και εντός των ορίων του άρθρου 36 ΣΛΕΕ και σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις που έχουν αναληφθεί, τα κράτη μέλη διατηρούν το δικαίωμα να διενεργούν ελέγχους επί μεταφορών ορισμένων ειδών διπλής χρήσης, εντός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης, προκειμένου να διασφαλίσουν τη δημόσια τάξη ή τη δημόσια ασφάλεια. Ο κατάλογος ειδών που υπόκεινται σε ελέγχους επί των μεταφορών εντός της Ένωσης που παρατίθεται στο παράρτημα IV, θα πρέπει να επανεξετάζεται κατά περιόδους λαμβάνοντας υπόψη την περαιτέρω εξέλιξη των υποκείμενων διεθνών υποχρεώσεων, καθώς και τις τεχνολογικές και εμπορικές εξελίξεις σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση της ευαισθησίας των μεταφορών. Οι αποφάσεις για την ενημέρωση του κοινού καταλόγου ειδών διπλής χρήσης που υπόκεινται σε ελέγχους εξαγωγών που παρατίθενται στο παράρτημα IV θα πρέπει να λαμβάνονται με συνεκτίμηση του άρθρου 36 ΣΛΕΕ, δηλαδή των συμφερόντων δημόσιας πολιτικής και δημόσιας ασφάλειας των κρατών μελών.

 

(29)

Στις 22 Σεπτεμβρίου 1998, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή υπέγραψαν πρόσθετα πρωτόκολλα των αντίστοιχων συμφωνιών περί διασφαλίσεων μεταξύ των κρατών μελών, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, τα οποία, μεταξύ άλλων μέτρων, υποχρεώνουν τα κράτη μέλη να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με συγκεκριμένο εξοπλισμό και μη πυρηνικά υλικά. Οι έλεγχοι επί των μεταφορών εντός της Ένωσης θα πρέπει να επιτρέπουν στην Ένωση και τα κράτη μέλη της να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις εν λόγω συμφωνίες.

 

(30)

Για να επιτευχθεί η ομοιόμορφη και συνεπής εφαρμογή των ελέγχων σε όλη την Ένωση, είναι σκόπιμο να διευρυνθεί η εμβέλεια των διαβουλεύσεων και της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής, και να δημιουργηθούν εργαλεία για την υποστήριξη της ανάπτυξης ενός δικτύου κοινών ελέγχων εξαγωγών σε ολόκληρη την Ένωση, όπως π.χ. ηλεκτρονικές διαδικασίες αδειοδότησης, ομάδες τεχνικών εμπειρογνωμόνων και εγκαθίδρυση ενός μηχανισμού συντονισμού της επιβολής. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι η συντονιστική ομάδα διπλής χρήσης και οι ομάδες τεχνικών εμπειρογνωμόνων θα διαβουλεύονται, κατά περίπτωση, με τους εξαγωγείς, τους μεσίτες, τους παρόχους τεχνικής βοήθειας και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη τα οποία αφορά ο παρών κανονισμός, συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων του κλάδου και της κοινωνίας των πολιτών.

 

(31)

Ενώ οι τελωνειακές αρχές μοιράζονται ορισμένες πληροφορίες με άλλες τελωνειακές αρχές με χρήση συστήματος διαχείρισης κινδύνων σύμφωνα με τους ενωσιακούς τελωνειακούς κανόνες, είναι επίσης σκόπιμο να εξασφαλιστεί στενή συνεργασία μεταξύ των αρχών αδειοδότησης και των τελωνειακών αρχών.

 

(32)

Είναι σκόπιμο να αποσαφηνιστεί ότι, στον βαθμό που αφορούν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, η επεξεργασία και η ανταλλαγή πληροφοριών θα πρέπει να τηρούν τους εφαρμοστέους κανόνες σχετικά με την προστασία των φυσικών προσώπων όσον αφορά την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών οι οποίοι θεσπίζονται στους κανονισμούς (ΕΕ) 2016/679 (7) και (ΕΕ) 2018/1725 (8) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

 

(33)

Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίζεται η προστασία των εμπιστευτικών πληροφοριών σύμφωνα, ιδίως, με τις αποφάσεις (ΕΕ, Ευρατόμ) 2015/443 (9) και (ΕΕ, Ευρατόμ) 2015/444 (10) της Επιτροπής και τη συμφωνία μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνελθόντων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, σχετικά με την προστασία διαβαθμισμένων πληροφοριών οι οποίες ανταλλάσσονται προς το συμφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης (11). Αυτό περιλαμβάνει, ιδίως, την υποχρέωση να μη λαμβάνουν χαμηλότερη διαβάθμιση ούτε να αποχαρακτηρίζονται διαβαθμισμένες πληροφορίες χωρίς προηγούμενη γραπτή συγκατάθεση της πηγής προέλευσης. Κάθε μη διαβαθμισμένη πληροφορία ευαίσθητου χαρακτήρα ή κάθε πληροφορία που παρέχεται εμπιστευτικά πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τέτοια από τις αρχές.

 

(34)

Η προσέγγιση με τον ιδιωτικό τομέα, ιδίως τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, και η διαφάνεια είναι θεμελιώδη στοιχεία για ένα αποτελεσματικό σύστημα ελέγχων εξαγωγών. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να προβλεφθεί η συνεχής κατάρτιση κατευθυντήριων γραμμών, κατά περίπτωση, για την υποστήριξη της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, καθώς και η δημοσίευση ετήσιας έκθεσης της Ένωσης σχετικά με την υλοποίηση των ελέγχων.

 

(35)

Η ετήσια έκθεση της Ένωσης σχετικά με την εφαρμογή των ελέγχων θα πρέπει να περιλαμβάνει συναφείς πληροφορίες σχετικά με την αδειοδότηση και την επιβολή των ελέγχων δυνάμει του παρόντος κανονισμού, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την ανάγκη διασφάλισης της προστασίας της εμπιστευτικότητας ορισμένων δεδομένων, ιδίως όταν η δημοσίευση δεδομένων αδειοδότησης θα μπορούσε να θίξει ανησυχίες σχετικά με την εθνική ασφάλεια τις οποίες εγείρουν τα κράτη μέλη ή να θέσει σε κίνδυνο το εμπορικό απόρρητο και να επιτρέψει στους προμηθευτές εκτός της Ένωσης να υποσκελίσουν τις περιοριστικές αποφάσεις αδειοδότησης από τα κράτη μέλη.

 

(36)

Προκειμένου να εξασφαλισθεί η ορθή εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να λάβει μέτρα για να χορηγήσει τις ενδεδειγμένες αρμοδιότητες στις αρμόδιες αρχές.

 

(37)

Σύμφωνα με τη στρατηγική της ΕΕ κατά της διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να ορίζει αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις που εφαρμόζονται σε περίπτωση παραβάσεων των διατάξεων του παρόντος κανονισμού. Είναι επίσης σκόπιμο να θεσπιστούν διατάξεις, προκειμένου να υποστηριχθεί η αποτελεσματική επιβολή των ελέγχων, μεταξύ άλλων μέσω ενός μηχανισμού συντονισμού της επιβολής.

 

(38)

Ο ενωσιακός τελωνειακός κώδικας περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, διατάξεις περί εξαγωγής και επανεξαγωγής εμπορευμάτων. Καμία διάταξη του παρόντος κανονισμού δεν περιορίζει τις αρμοδιότητες που παρέχονται ή απορρέουν από τον ισχύοντα ενωσιακό τελωνειακό κώδικα και τις διατάξεις εφαρμογής του.

 

(39)

Οι έλεγχοι εξαγωγών συμβάλλουν στη διεθνή ασφάλεια και έχουν αντίκτυπο στο εμπόριο με τρίτες χώρες. Συνεπώς, είναι σκόπιμο να αναπτυχθεί διάλογος και συνεργασία με τρίτες χώρες ώστε να ενισχυθεί η εξίσωση των όρων ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο και να βελτιωθεί η διεθνής ασφάλεια. Ειδικότερα, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα πρέπει να ενισχύσουν τη συμβολή τους στις δραστηριότητες των πολυμερών συστημάτων ελέγχου των εξαγωγών. Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να στηρίξουν τα εν λόγω συστήματα στην ανάπτυξη αυστηρών ελέγχων των εξαγωγών ως παγκόσμιας βάσης και προτύπου για τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές, καθώς και ως σημαντικού εργαλείου για τη διασφάλιση της διεθνούς ειρήνης και σταθερότητας. Οι συνεισφορές θα πρέπει να πραγματοποιούνται όταν έχει προσδιοριστεί νέος κίνδυνος από όλα τα κράτη μέλη στον τομέα των ειδών κυβερνοεπιτήρησης, προκειμένου να εξασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού σε πολυμερές επίπεδο.

 

(40)

Ο παρών κανονισμός ισχύει με την επιφύλαξη της κατ’ εξουσιοδότηση απόφασης της Επιτροπής, της 15ης Σεπτεμβρίου 2015, η οποία συμπληρώνει την απόφαση αριθ. 1104/2011/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12), με την οποία θεσπίζονται ειδικοί κανόνες για τον έλεγχο των εξαγωγών ειδών για την κρατικά ρυθμιζόμενη υπηρεσία με βάση το πρόγραμμα Galileo.

 

(41)

Ο παρών κανονισμός σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και συνάδει με τις αρχές που αναγνωρίζονται κυρίως στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,